کد خبر: 967416
تاریخ انتشار: ۰۵ شهريور ۱۳۹۸ - ۲۳:۱۸
عباس حاجی نجاری
هفته گذشته و در آستانه هفته دولت رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت دو اولویت اصلی کشور را «اقتصاد» و «فرهنگ» برشمردند و در زمینه فرهنگ یادآور شدند که ما در موضوع فرهنگ با حمله همه جانبه و جبهه وسیع بیگانگان مواجه هستیم و همه مسئولانی که با مسائل فرهنگ مرتبط هستند، باید به این موضوع توجه جدی داشته باشند. ایشان سپس می‌افزایند: دشمنان نظام اسلامی صراحتاً می‌گویند که غلبه بر جمهوری اسلامی و حاکمیت اسلام با جنگ نظامی و تحریم اقتصادی امکان پذیر نیست و باید با نفوذ فرهنگی و تأثیرگذاری بر ذهن‌ها و مغز‌ها و تحریک هوس‌ها به این هدف رسید.

نکته مهم در بیانات رهبری در مورد راهبرد دشمن در عرصه فرهنگی واینکه دشمنان همه امکانات فرهنگی و هنری خود را برای ضربه زدن به نظام اسلامی، به‌کار گرفته اند، تأکید بر این نکته است که «ولنگاری فرهنگی» حاکم در دستگاه‌های فرهنگی واجرایی کشور می‌تواند زمینه‌ساز اثرگذاری در عرصه‌های مختلف فرهنگی شود وبه همین دلیل است که معظم له تأکید می‌کنند: باید دستگاه‌های فرهنگی اعم از وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و صداوسیما و حتی دستگاه‌های اطلاعاتی روی این مسائل به شدت حساس باشند. ایشان یکی از نکات مهم در عرصه امور فرهنگی را نقش مدیران ارشد و مدیران میانی دستگاه‌ها برشمردند و تأکید کردند: اگر مدیران در خصوص مسائل دینی، فرهنگی و اعتقادی دستگاه‌های تحت مدیریت خود، علناً مراقبت و نقش‌آفرینی کنند، قطعاً تأثیرگذار خواهد بود.

رهبر معظم انقلاب سه سال قبل از این و در زمان آغاز به کار مجلس دهم در خردادماه ۱۳۹۵ در دیدار با نمایندگان مجلس دهم نیز از وجود نوعی «ولنگاری فرهنگی» در میان مسئولین کشور ابراز نگرانی نموده ویادآور شده بودند: اقتصاد مسئله فوری و اولویت کنونی ما است، [امّا]مسئله فرهنگ یک مسئله مستمرّی است و بسیار مهم است؛ حتّی در قضیه اقتصاد هم مهم است. برادران عزیز، خواهران عزیز! در مسئله فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری می‌کنم؛ در دستگاه‌های فرهنگی -اعم از دستگاه‌های دولتی و غیردولتی- یک نوع ولنگاری و بی‌اهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولیدِ کالای فرهنگی مفید که کوتاهی می‌کنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی می‌کنیم. اهمّیت کالای فرهنگی از کالای مصرفی جسمانی کمتر نیست، بیشتر است

مقام معظم رهبری در سال ۹۴ نیز در جمع مسئولان نسبت به روند مسائل فرهنگی و مدیریت فرهنگی کشور هشدار داده و فرموده بودند: مسئولین فرهنگی کشور و خود آقای رئیس‌جمهور محترم، حساسیت این حقیر را نسبت به مسئله فرهنگ می‌دانند. گاهی اوقات مشکلات فرهنگی موجب شده که من شب خوابم نبرده؛ به‌خاطر مسائل فرهنگی؛ یعنی اهمّیت مسائل فرهنگی این‌جور است. دو کار اساسی و اصلی است که باید انجام بگیرد؛ یکی تولیدات فرهنگی سالم در زمینه‌های مختلف، و یکی جلوگیری از تولید‌های مضر و به‌اصطلاح متاع و کالای مضرّ فرهنگی؛ به نظر من این جزو کار‌های اساسی است.

با اندکی تأمل در عرصه فرهنگی کشور، دلایل چندی را در زمینه تداوم ولنگاری و عدم اهتمام جدی در زمینه اصلاح فضای فرهنگی کشور می‌توان برشمرد:
الف: تولید ونشر محصولات فرهنگی مضر ویا عدم حمایت از تولیدات فرهنگی مفید، به ضعف مدیریت و یا ولنگاری مدیران بر می‌گردد، چرا که مدیران، ابزار‌های کنترل و نظارت را در اختیار دارند و وظیفه آن‌ها نیز کنترل و نظارت است؛ همچنین ابزار‌های حمایتی را در اختیار دارند و باید از تولیدات فرهنگی مفید و در شأن نظام و انقلاب و جامعه دینی حمایت کنند، اما واقعیت این است که برخی از اقدامات آن‌ها در این زمینه ناظر به ملاحظات سیاسی است. نگرانی از اینکه اعمال کنترل و نظارت و ممیزی در فضای تنوع فرهنگی، مقابله با آزادی تعبیر شود، و یا نگرانی برخی مدیران از اینکه؛ اگر با این ولنگاری فرهنگی و عوامل آن برخورد کنند، ممکن است اقبال مردمی را در بخشی از جامعه از دست بدهند و یا در سبد رأی آن‌ها تأثیر بگذارد، بنابراین این امر سبب حاکم شدن فضای ملاحظات سیاسی بر تصمیمات و اقدامات مدیریتی شده و تمایلی به برخورد نشان نمی‌دهند.

ب: توسعه بدون ضابطه فضای مجازی یکی دیگر از علل ناتوانی در مدیریت عرصه فرهنگی است که این روز‌ها به یکی از مصادیق اصلی ولنگاری فرهنگی تبدیل شده است. در حالیکه اراده‌ای جدی برمدیریت فضا وشبکه‌های نامناسب نیست و حتی مصوبات شورای عالی فضای مجازی هم اعمال نمی‌شود، اما در عین حال تلاش زیادی برای افزایش پهنای باند اینترنت صورت گرفته و ضمن تسهیل بهره‌برداری از فضای مجازی، امکان افزایش دامنه آن به سطوح مختلف جامعه و مناطق شهری و روستایی گسترش یافته است. اگرچه توسعه تکنولوژی در کشور امری پسندیده و قابل دفاع است، اما متناسب با چنین اقدام ایجابی، قوانین بهره برداری و سازوکار‌های نظارت و کنترلی بر این بستر و محیط آزاد فراهم نشده ویا اعمال نمی‌شود.

ج: ولنگاری فرهنگی کشور به اهداف، راهبردها، برنامه و سلسله اقدامات جریان معاند و مخالف نظام نیز ارتباط می‌یابد. رفتارشناسی دشمنان و مخالفان نظام در مسائل فرهنگی نشان می‌دهد که آن‌ها ولنگاری فرهنگی را مبتنی بر یک جریان سازماندهی شده و حرکت برنامه ریزی شده و هدفمند دنبال می‌کنند. اهتمام دشمن و جبهه معارض، افزایش تولیدات فرهنگی مضر، فراگیر کردن بنیان‌های تفکر لیبرالیستی و گسترش رویکرد‌ها و رفتار‌های غرب گرایانه در سطوح مختلف جامعه است. این روز‌ها تمام ظرفیت‌های جریان معارض برای زدن ریشه‌ها و بنیان‌های فرهنگی کشور و استحاله فرهنگی جامعه با تولیدات متنوع فعال شده است.

د: واکاوی چرخه تولید محصولات فرهنگی مضر و نشر آن در جامعه نشان می‌دهد که یک دگرگونی در این زمینه رخ داده است. قبلا محصولات فرهنگی مضر در خارج کشور تولید و در داخل توزیع می‌شد، اما اکنون تولید چنین محصولاتی به طور مستقل در داخل و یا به سفارش خارج نشین‌ها صورت می‌گیرد و در داخل و یا در فضای مجازی منتشر می‌شود. درواقع یک نظام تولید هالیوودی در خارج تا تولید زیرزمینی در داخل شکل گرفته و تولیدات آن فزونی یافته است.

و: از سوی دیگر، ضعف در تولید آثار و محصولات فرهنگی فاخر جذاب و تأثیرگذار، ضعف جریان ارزشی برای تولیدات فرهنگی مفید و در تراز انقلاب اسلامی، ارجحیت شاخص‌گذاری و استاندارد‌های غربی در ارزیابی آثار فرهنگی و هنری که مصداق آن را در بسیاری از جشنواره‌ها می‌توان دید و بی‌توجهی به مبانی و الزامات قانونی، دینی، عرفی و ملی حاکم بر فرهنگ کشور و نادیده گرفتن محدودیت‌های لازم و پذیرفته شده در همه نظام‌های سیاسی که حتی در کشور‌های غربی خصوصا در عرصه فرهنگی و فضای مجازی نیز اعمال می‌شود، از جمله دلایل دیگری است که به ولنگاری فرهنگی دامن می‌زند.

شناخت دقیق آسیب‌های فوق ورفع آن، نقشه راه مسئولان ومدیران فرهنگی را در اصلاح حرکت فرهنگی کشور روشن می‌کند. در این زمینه به راهکار‌های متعدد دیگری نیز می‌توان اشاره کرد، از جمله:
۱-شناسایی و تربیت مدیران فرهنگی مورد نیاز نظام و تقویت مدیران فرهنگی متعهد و انقلابی
۲-حمایت از تولید محصولات و کالا‌های فاخر فرهنگی و ایجاد شبکه پشتیبان از آن‌ها
۳-تدوین قوانین محکم و لازم الاجرا و اعمال محدودیت برای شبکه‌های ماهواره‌ای، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی
۴- پاسخگو کردن و هزینه دار نمودن ولنگاری فرهنگی و برخورد مقتضی با سهل انگاری، لاابالیگری و بی قیدی مسئولان و مدیران دستگاه‌های مختلف دولتی و غیردولتی
۵- گفتمان سازی و مطالبه گری از سوی نخبگان حوزوی و دانشگاهی
۶- اهتمام بر تشکیل جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با حضور نخبگان وفعالان این عرصه
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار