به گزارش «جوان»، بررسی‌های میدانی روزنامه جوان از برخی از فعالان اقتصادی بیانگر آن است که بازار با توجه به حجم چک‌های برگشتی و فضای نامناسب کسب و کار به سمت مبادلات نقدی روی آورده‌است و فعالان اقتصادی تنها در صورتی چک قبول می‌کنند که صادرکننده چک را بشناسند و به نوعی بر اساس عملکرد اعتبار‌سنجی ذهنی انجام می‌دهند. آمار بالای چک‌های برگشتی و کسری سرمایه در گردش و نقدینگی در بازار موجب شده‌است تا بازاریان حتی به بهای کاهش فروش و مبادلات خود فقط از معاملات نقدی استقبال کنند و همانطور که عنوان شد تنها به افرادی که شناخت دارند در مبادلات غیر نقدی و چک اطمینان کنند.
از دیگر موارد مورد اشاره بازاریان آن است که با توجه به افزایش بهای دلار طی یکسال اخیر و اثر این عامل در تورم داخلی، بازاریان از کاهش فروش و معاملاتشان به دلیل رویکرد نقدی معاملات چندان ناراضی نیستند، زیرا رشد بهای کالا و موجودی انبار در آینده می‌تواند هزینه ناشی از کاهش حجم مبادلات را جبران کند در عین حال فکر و خیال پاس‌شدن چک نیز فروشنده را آزار نمی‌دهد. بر اساس گزارش بانک مرکزی از چک‌های برگشتی در آبان‌ماه سال جاری، حدود ۷ میلیون‌و۲۰۰ هزار فقره چک به ارزشی حدود ٧١٣ هزار میلیارد ریال در آبان‌ماه ١٣٩٧ در کل کشور مبادله شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۸/ ۱۹درصد و ۸/ ۲۳ درصد کاهش داشته‌است. براساس این گزارش، در همین مدت در استان تهران که عموم مبادلات کشور در این استان انجام می‌گیرد. حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٤٠١ هزار میلیارد ریال مبادله شد. در آبان ماه سال جاری، ۱ /۵۳ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کل کشور در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی مبادله شده که به ترتیب با ۹ /۳۵ درصد، ۵ /۹ درصد و ۷/ ۷ درصد بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند.
همچنین ۳/ ۶۷ درصد از ارزش چک‌های فوق در سه استان تهران (۳/ ۵۶ درصد)، اصفهان (۶ /۵ درصد) و خراسان رضوی (۴ /۵ درصد) مبادله شده‌است که بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند.
تازه‌ترین آمار چک‌های وصولی
حدود ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٦١٩ هزار میلیارد ریال در آبان ماه سال جاری در کل کشور وصول شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ١٩ درصد و ۴/ ۲۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
در ماه مورد گزارش، همچنین در کل کشور ۹ /۸۷ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۹/ ۸۶ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای وصول شد.
در همین ماه، در استان تهران حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٣٥٣ هزار میلیارد ریال وصول شد. در ماه مورد گزارش در استان تهران از نظر تعداد ۲ /۸۸ درصد و از نظر ارزش ۱/ ۸۸ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای وصول شده‌است.
در ماه مذکور در بین سایر استان‌های کشور بیشترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله‌ای در استان، به ترتیب به استان‌های گیلان (۷/ ۹۰ درصد)، یزد (٩٠ درصد) و البرز (۸/ ۸۹ درصد) اختصاص یافته است و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (٨٠ درصد)، کردستان (۶/۸۲ درصد) و چهارمحال و بختیاری (۲ /۸۳ درصد) پایین‌ترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس این گزارش، در این مدت، در بین سایر استان‌های کشور بیشترین نسبت ارزش چک‌های وصولی به کل ارزش چک‌های مبادله‌ای در استان به ترتیب به استان‌های بوشهر (۹ /۹۰ درصد)، گیلان و البرز هر یک (۵/ ۸۹ درصد) و سیستان و بلوچستان (۲/ ۸۹ درصد) اختصاص یافته‌است و استان‌های سمنان (۴/۷۹ درصد)، مرکزی (۲/ ۸۰ درصد) و هرمزگان (۴/ ۸۰ درصد) کمترین نسبت ارزش چک‌های وصولی به کل ارزش چک‌های مبادله‌شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.
۸۶۹ هزار چک برگشت خورد
بالغ بر ٨٦٩ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٩٣هزار میلیارد ریال در آبان ماه ١٣٩٧ در کل کشور برگشت داده شده که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۲/ ۲۵ درصد و ۹/ ۳۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در همین ماه، در استان تهران بالغ بر ٣٠٤ هزار فقره چک به ارزشی حدود ٤٨ هزار میلیارد ریال برگشت داده شد و همچنین در کل کشور ۱/ ۱۲ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۱/ ۱۳ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده‌است.
در ماه مورد گزارش، در استان تهران ۸/ ۱۱ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۹/ ۱۱ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است که در ماه مذکور در بین سایر استان‌های کشور بیشترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله شده در استان به ترتیب به استان‌های سمنان (۶/ ۲۰ درصد)، مرکزی (۸/ ۱۹ درصد) و هرمزگان (۶/ ۱۹ درصد) اختصاص یافته است و اسـتان‌های بوشهر (۱/ ۹ درصد)، البرز و گیلان هر یک
(۵/ ۱۰ درصد) و سیسـتان و بلوچسـتان (۸/ ۱۰ درصد) کمترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند. حدود ٨٣١ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٨٨ هزار میلیارد ریال در آبان ماه ١٣٩٧، در کل کشور به دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده است. در واقع در کل کشور از نظر تعداد ۶/ ۹۵ درصد و از نظر ارزش ۲ /۹۴ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده‌است.
