استانها شلوغ شد؛ اما اقتصادشان تغيير نکرد!

تعطيلات تمام شد و حالا نوبت مسئولان است که پيوسته آمار و ارقام را پشت سر هم رديف کرده و از رشد جمعيت مسافران و ميزان گردش ها صحبت کنند. آفزايش ميزان سفرها، پر شدن هتل ها و مسافرخانه ها، جابجايي شهروندان و بازديد از اماکن ديدني و تاريخي و باستاني... هر چند باز هم اين آمارها هستند که از رشد جمعیت مسافران نوروزی خبر می‌دهد، ولی با گذري به سطح جامعه و صحبت با ارايه دهندگان خدمات به واقعيتي ميرسيم که ثابت مي کند گردشگر ايران هنوز به حدي نرسيده که صرفه اقتصادی داشته باشد.

هنوز تعطيلات به آخر نرسيده بود که اعلام شد استانهاي مازندران، گيلان، بوشهر، هرمزگان، خوزستان، فارس و خراسان رضوي در صدر جذب مسافر قرار گرفته اند. بر همين اساس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از ۲۱ درصد رشد در سفرها، ثبت ۵۸ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۸۱۸ اقامت و بازدید بیش از ۹۰ میلیون مخاطب از آثاری تاریخی و فرهنگی تا یازدهمین روز فروردین‌ماه خبر داد.

با اينکه حجم مسافران و خودروهاي شخصي باز هم بسياري از جاده هاي معروف کشور را با ترافيک سنگيني مواجه کرده بود اما رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران معتقد است، سفرهای نوروزی امسال ریزش داشته است. حرمت‌الله رفیعی مي گويد: "سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با آمارهایی که ارائه می‌کند، معتقد است سفرها رشد داشته، ولی بررسی تورها، صندلی خالی هواپیماها، قطارها و اتوبوس‌ها و شهرهای گردشگرپذیر که به پایین جدول سقوط کرده‌اند، نشان می‌دهد با ریزش مسافر روبرو بوده‌ایم و فقط یک پراکندگی جمعیت داشته‌ایم."

يه سفر بريم شمال

وقتي به استانهاي برتر در جذب مسافر نگاه مي کنيم هر سال نام گيلان و مازندران در صدر جدول قرار دارند و همين موضوع مي تواند ثابت کند ايراني ها قبل از هر چيز به فکر سفر به "شمال" هستند. جايي که در قرارهاي مسافرتي هم جاي ثابتي براي خود باز کرده است و بارها و بارها شنديده ايم که دوستان و آشنايان مي گويند "يه سفر بايد بريم شمال..." با اين تفاسير و با اينکه نقاط ديدني و گردشگرپذير بسياري در استانهاي مختلف وجود دارد اما باز هم واقعيت، همان کاهش مسافرت ها و اقتصادي نبودن سفرها چه براي مسافر و چه براي ارايه دهندگان خدمات است.

در همين رابطه رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران مي گويد: " در ایران چند مقصد اصلی وجود دارد که همیشه پُر مسافر بوده‌اند، اما حالا برخی از آن‌ها حتی جزو ۱۰ استان پُر مسافر هم نیستند، مثل شیراز و یا اصفهان. رتبه مشهد هم پایین آمده و وضعیت در جزایر قشم و کیش هم تعریف کردنی نیست. حالا بگوییم مردم تصمیم گرفته‌اند امسال کمتر به اصفهان و شیراز بروند یا اصلا جزیره‌های خلیج فارس را نبینند، پس چرا مشهد دچار ریزش شده، شهری که به خاطر امام رضا (ع) هیچ وقت حذف شدنی نیست."

رفیعی مي افزايد: "معمولا از وضعیت فروش تورها، بلیت پروازها، قطارها و اتوبوس‌ها درباره کیفیت سفرها می‌توانیم اظهار کنیم، بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشتر پروازها نوروز امسال صندلی خالی داشتند، حتی در برخی مسیرها پروازها کنسل شدند، بیشتر تورهای خارجی به ویژه در مسیرهای دور و غرب اروپا کمتر فروش رفتند و در هفته دوم تعطیلات فروش بلیت قطار از حالت فوق‌العاده خارج شد، وقتی این اتفاق‌ها می‌افتد یعنی ریزش مسافر داشته‌ایم."

با نگاهي به آمارهاي سازمان ميراث و مقايسه آن با صحبت هاي رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران مي توان به اين نتيجه رسيد که حجم سفرهای جاده‌ای و خانوادگی امسال رشد داشته، اما این مسافران صرفه اقتصادی نداشتندو اين افراد همان‌هایی هستند که وقتی دو روز تعطیلی ممتد در تقویم پیش می‌آید با ماشین خود راهی شمال می‌شوند. آنهايي که همه وسایل مورد نیازشان را هم می‌برند که خرج اضافی نداشته باشند.

بهر حال بهتر است به جاي دل بستن به آمار و ارقام ، سري به بازار و ميزان مبادلات آن بزنيم تا بهتر متوجه شويم که سفرها چقدر اقتصادي بوده اند. چيزي که رفیعی هم آن را سند درستي براي اثبات گفته هايش مي داند و کسبه و بازار را بهترين منبع برای مطلع شدن اثرگذاری اقتصادی مسافران نوروزی عنوان کرده و ادامه مي دهد:"در تماس‌هایی که با بازار در برخی از شهرهای پر مسافر داشتم، آن‌ها بیشتر از آن‌که از این حجم مسافر رضایت داشته باشند از بی‌نظمی و هرج و مرج ایجاد شده در شهر شاکی بودند." با اين شرايط و در خوشبينانه ترين حالت بايد بگوييم بيشتر مسافرت ها به جاي اينکه به شهرهاي مقصد نفعي برسانند فقط معضلات را افزايش مي دهد. از تخريب فضاي سبز و توليد زباله گرفته تا کم شدن بعضي مايحتاج مثل نان و آب و...