جعفر تکبیری
«جوان» چندي قبل در گزارشي با عنوان «امريكا به دنبال بازگشايي پرونده PMD» » با استناد به گفتههاي برخي كارشناسان امريكايي در خصوص موضوع برجام و بحث توانمنديهاي دفاعي كشورمان پيشبيني کرده بود که امریکا بازی جدیدی را علیه برنامه دفاعی کشورمان آغاز میکند. نماينده ايالاتمتحده در سازمان ملل به وين محل استقرار آژانس بينالمللي انرژي اتمي سفر كرده و در ملاقاتهاي خود با مقامهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي ميگويد، دولت او ميخواهد بداند آيا اين نهاد برنامهاي براي راستيآزمايي فعاليتها و تعهدات اتمي ايران، از طريق بازديد از مراكز نظامي اين كشور دارد يا نه.
نيكي هيلي در گفتوگويي با خبرگزاري رويترز با اشاره به آنچه «رفتارهاي گذشته ايران» توصيف كرده ميگويد، تهران پيشتر اقداماتي پنهاني در مراكز نظامي، دانشگاهي يا جاهاي ديگر انجام داده بود. هيلي سپس ادعا كرده در اين مراكز مسائلي وجود داشته و اكنون پرسش اين است كه آيا راستيآزمايي فعاليتهاي ايران در پيوند با توافق اتمي، اين مسائل را نيز در بر ميگيرد. او افزوده است كه بازرسان از اين قدرت كه از «هر سايت مشكوكي» بازرسي كنند، برخوردار هستند: «فقط نكته در اين است كه آيا در حال انجام دادن اين كار هستند؟»
وي سپس ميگويد، پرسشهايي كه قصد دارد مطرح كند اين است: «آيا همه چيز را تحت نظارت داريد؟ آيا بر مراكزي كه قبلاً اقدامات پنهاني در آن ميشد نظارت ميكنيد؟ آيا قادر هستيد به اين مناطق دسترسي پيدا كنيد؟ يا به تأخير افتاده است؟ آيا جلوي شما از (بازرسي) اين چيزها گرفته شده است؟»
ايران و حسننيت براي بسته شدن PMD
اين ادعاها در حالي است كه جمهوري اسلامي ايران براي بسته شدن پرونده PMD كه يكي از بزرگترين بهانههای شكلگيري فشار عليه جمهوري اسلامي ايران بود، مذاكرات فراواني با غرب انجام داد؛ روندي كه باعث شد بازرسان آژانس سه بار از تأسيسات مورد ادعاي آنان بازديد كنند.
بر اين اساس بازرسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي در تاريخ ۲۴ دي ماه سال ۱۳۸۳ از محلهايي كه خودشان در پارچين تعيين كرده بودند، بازديد كامل و نمونهبرداري كردند اما نتيجه بازرسي چه بود؟ وقتي بازديد انجام شد، بازرسان مشاهده كردند ساختمان V شكل كه به قول آنها مشابه ساختمان آزمايشهاي هستهاي انگلستان بود، يك ساختمان اداري بيش نبود! و محلهايي كه به عنوان تست هستهاي تشخيص داده بودند، در حقيقت انبار يا ساختمان نيمهكاره يا محل توليد باتري معمولي با ولتاژ پايين و در مواردي سرويس بهداشتي بود. تعداد زيادي نمونهبرداري نيز انجام شد كه بعداً مشخص شد نشاندهنده هيچ آلودگياي نيست و به همين علت آژانس پرونده پارچين را بسته اعلام كرد.
پس از بازديد اول پارچين، آژانس برخلاف قولي كه داده بود دوباره درخواست بازديد دوم از پارچين را مطرح كرد. ايران ضمن اعتراض متعدد به آژانس، سرانجام با توجه به خواهش البرادعي مبني بر اينكه «من با يك بازديد نميتوانم جامعه جهاني را قانع كنم» به شرط اينكه پرونده پارچين براي هميشه بسته شود با بازديد دوم از هر محلي كه آژانس تعيين ميكند، موافقت كرد. بر اين اساس، آقاي هاينونن قول داد كه اگر نتيجه بازديد دوم نيز همانند بار اول باشد، پرونده پارچين براي هميشه بسته خواهد شد. در نتيجه در تاريخ ۱۰ آبان ماه سال ۱۳۸۴ فردريك كلود از روي نقشه و عكسهاي ماهوارهاي كه خودش برداشته بود، چند جا را تعيين كرد و مورد بازرسي و نمونهبرداري مجدد قرار گرفت. مجدداً همه ادعاها دروغ از آب درآمد و هيچ نشانهاي از مواد هستهاي يا فعاليت براي توليد سلاح هستهاي مشاهده نشد. پس از اين و با توجه به عدمحسننيت آژانس در خصوص بستن پرونده PMD، جمهوري اسلامي دسترسي بازرسان آژانس به اين نقطه را قطع كرد تا اينكه در سال ۱۳۹۴ و در جريان سفر يوكيا آمانو به تهران، وي به عنوان رئيس آژانس بينالمللي انرژي اتمي بار ديگر به پارچين رفت و شخصاً از بازرسان ايراني خواست نمونهبرداريهاي مدنظر را در حضور وي انجام و در اختيارش قرار دهند كه اين اتفاق نيز افتاد و نتيجه آن بار ديگر اثبات ادعاهاي واهي سرويسهاي جاسوسي در خصوص ابعاد نظامي برنامه هستهاي ايران و در نهايت صدور بيانيه از طرف آژانس و بسته شدن پرونده PMD بود.
پرونده PMD ايران در مذاكرات هستهاي بسته شده است
حال با بسته شدن پرونده PMD، قطعاً جمهوري اسلامي ايران ديگر نخواهد پذيرفت در اين خصوص مذاكرهاي شكل بگيرد؛ موضوعي كه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز بر آن تأكيد كردهاند.
بر اين اساس مرتضي صفارينطنزي از اعضاي كميسيون امنيت ملي مجلس در واكنش به ادعاي نيكي هيلي نماينده امريكا در سازمان ملل مبني بر اينكه آژانس بينالمللي انرژي اتمي اختيار بازديد از سايتهاي نظامي و هرمكان مشكوك ديگري را در ايران دارد، اظهار داشت: امريكا هر موضوعي را دنبال ميكند و تلاش دارد با هر بهانهاي برجام را زير سؤال ببرد. نماينده مردم نطنز و قمصر در مجلس دهم شوراي اسلامي ادامه داد: به همين جهت در اين مسير تلاش ميكند تا آژانس بينالمللي انرژي اتمي را متقاعد كند پا را فراتر از وظايف و توافق برجام بگذارد و موضوع بازديد از مراكز نظامي ايران از سوي اين نهاد بينالمللي را مطرح ميكند.
وي با بيان اينكه وظايف آژانس بينالمللي انرژي اتمي مشخص است، گفت: اين نهاد بينالمللي طبق برجام تنها ميتواند از سايتهاي هستهاي بازديد داشته باشد و اما اينكه بخواهد تحت نفوذ امريكا قرار گيرد و پا را فراتر از وظايف و اختياراتش در برجام بگذارد، بحث ديگري است. اين نماينده مجلس با تأكيد براينكه پرونده PMD ايران در مذاكرات هستهاي بسته شده است، عنوان كرد: طرح مجدد فعاليت نظامي در عرصه هستهاي خلاف مسير مذاكرات انجام شده است، آژانس بينالمللي انرژي اتمي تنها در محدوده تأسيسات هستهاي اجازه بازديد دارد كه تاكنون تمام فعاليت هستهاي ما تحت نظر اين نهاد بينالمللي انجام شده و آنها در تمام گزارشات خود بر پايبندي ايران تأكيد داشتند.
آژانس اجازه بازديد از سايتهاي نظامي ايران را ندارد
همچنين محمدجواد جمالينوبندگاني ديگر عضو كميسيون امنيت ملي مجلس نيز در خصوص ادعاي نيكي هيلي نماينده امريكا در سازمان ملل اظهار داشت: چنين ادعايي درست نيست و ما هرگز بازديد از مراكز نظامي خود را نميپذيريم و نپذيرفتهايم.
نماينده مردم فسا در مجلس دهم شوراي اسلامي ادامه داد: بازديد آژانس بينالمللي انرژي اتمي از سايتهاي نظامي ايران قانوني نيست و طبق سند توافق هستهاي اين نهاد بينالمللي تنها مجاز به بازرسي از سايتهاي هستهاي است نه مكان ديگري.
وي تأكيد كرد: از سوي ديگر در جريان مذاكرات هستهاي و سند برجام، پرونده PMD ايران، يعني برنامههاي احتمالي نظامي در زمينههاي هستهاي از سوي آژانس بينالمللي انرژي اتمي مختومه اعلام شده و بسته شدن اين پرونده يكي از مفاد برجام است. اين نماينده مجلس با بيان اينكه امريكا تلاش دارد به نوعي از برجام سوءاستفاده كند، عنوان كرد: مقام معظم رهبري، دولت و مجلس بارها اعلام كردهاند درباره امنيت كشور با هيچ كسي معامله يا شوخي ندارند و در اين زمينه تحت هيچ شرايطي كوتاه نخواهند آمد. جمالينوبندگاني با تأكيد بر اينكه تحت هيچ شرايطي اجازه طرح مجدد فعاليت نظامي هستهاي را نميدهيم، گفت: طرح اين موضوع جزئي از پازل فشار امريكا بر ايران است، آنها تلاش دارند با طرح چنين مسائلي به نوعي از برجام سوءاستفاده كنند. وي ادامه داد: چند سال پيش، ايران براي اثبات حسننيت خود اجازه بازديد از يكي از سايتهاي نظامي كه ادعا ميشد در آن فعاليت هستهاي ميشود را صادر كرد و مشخص شد چنين ادعايي صحيح نيست، اين اجازه يك بار و براي آخرين بار صادر شده و هرگز تكرار نخواهد شد.
عضو هيئت رئيسه كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در مجلس شوراي اسلامي اظهار داشت: جمهوري اسلامي ايران به هيچ كشور و نهاد بينالمللي اجازه بازديد از مراكز نظامي را نخواهد داد چراكه اين كار نقض حاكميت محسوب ميشود.