نویسنده: هادي محمدي
رفراندوم روز يك‌شنبه براي تغيير 18 ماده از قانون اساسي تركيه كه با محتواي انحصاري كردن تمامي قدرت در شخص رئيس‌جمهور طراحي شده، نظام پارلماني تركيه را به نظام رياستي تغيير داد و عملاً راه را براي باقي ماندن اردوغان تا سال 2029 و حتي پس از آن هموار كرد. حاصل اين تغييرات، مفهومي به نام استقلال قواي سه‌گانه و اختيارات متوازن آنها به تمركز تمامي اختيارات قانونگذاري، انتصابات، برنامه و بودجه، امنيت و نيروهاي مسلح، تعيين و انتصاب مقامات قضايي و بازرسي و ديوان اداري، راهبردهاي نظامي و امنيتي، انحلال پارلمان و بسياري از اختيارات نخست‌وزير و كابينه و پارلمان در اختيار رئيس‌جمهور و شخص اردوغان خواهد بود.
كارنامه 15 ساله اردوغان و حزب عدالت و توسعه كه هم در محيط داخلي و هم در محيط منطقه‌اي و هم در سياست خارجي، به جاي اعتمادسازي، بي‌ثباتي، ماجراجويي، بلندپروازي، سركوب و جنگافروزي در داخل و عليه كردها و احزاب سياسي و در خارج را به نمايش گذاشت، يكي از دلايل يكپارچگي نيمي از جمعيت 80 ميليوني تركيه در قبال رويكردهاي اردوغان و حزب عدالت و توسعه است، حتي در حوزه خارجي، آلمان كه بخش اصلي و مهم تجارت و بازرگاني و سرمايه‌گذاري سالانه (900 ميليون يورويي) را به خود اختصاص مي‌دهد، مناسبات ناپايدار و پرتنش را در يك سال اخير ثبت كرده‌اند.
نكته قابل توجه اينكه ديكتاتورهاي عربي و به ويژه رسانه‌هاي مجازي داعش و تكفيري‌ها براي پيروزي پادشاهي لرزان اردوغان دست افشاني كردند. آنچه از حكومتداري 15 ساله، اردوغان در رفتار آتي او در 12سال آينده مي‌توان گمانه‌زني كرد اين است كه محيط داخلي تركيه شاهد يك مسير مستمر سركوب و سلب آزادي و بحران‌هاي سياسي و امنيتي خواهد شد كه آزادي‌هاي فردي و حزبي و رقابت‌هاي پارلماني و حكومتي را به صفر نزديك خواهد كرد.
اگر اردوغان در دوره پادشاهي خود سياست‌هاي خارجي گذشته را در محيط پيراموني و با شركاي غربي و آسيايي و عربي دنبال كند، كارنامه جنگ‌افروز، تنش‌ساز، بي‌منطق و طلبكارانه و گستاخي ديپلماتيك و پرهزينه‌اي را كامل خواهد كرد كه هزينه آن را مردم تركيه و منطقه پرداخت خواهند كرد. پادشاهي اردوغان به مفهوم ادامه سياست‌هاي تروريستي در عراق و سوريه، قفقاز و آسياي ميانه و حمايت از انديشه‌هاي تكفيري ـ وهابي خواهد بود كه با رشوه‌هاي آل‌سعود و اميرقطر، جنگ‌هاي نيابتي امريكا در منطقه يا فراتر از آن را مديريت خواهد كرد كه استمرار بي‌ثباتي، مداخله‌گري و جنگافروزي را به نمايش گذاشته و براي رژيم صهيونيستي توليد آرامش و امنيت خواهد كرد. حاكميت يك نفره در تركيه، گاه كار را در ديپلماسي آسان و گاه بسيار دشوار خواهد كرد كه بستگي به منش، روش، شخصيت و آرمان‌هاي اردوغان دارد كه به اندازه ترامپ نيز به ساختارهاي حاكميتي ارزش قائل نيست و آنچه بيش از هر چيز براي او اهميت دارد، يك رؤياي امپراتوري است...
