کد خبر: 744412
تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۳۹۴ - ۱۳:۲۷
مروری بر کتاب های سال عاشورا؛
تهران - ایرنا - زمانی که پا به عرصه جهان نهادیم، کاممان را با تربت کربلا باز کردند و هنگامی که کودک بودیم قبل از ورود ماه محرم در دنیای کودکانه خود با چادر مادر یا خواهرمان تکیه ای کوچک در کوچه می ساختیم و مثل بزرگترها هیات راه می انداختیم.

به گزارش روز یکشنبه خبرنگار حوزه معارف ایرنا، کمی که بزرگتر شدیم دست در دستان مادر یا پدر به هیات می رفتیم و با مصیبت سیدالشهدا(ع) رشد می کردیم و نوحه های مداحان را تا مدت ها بعد از ماه محرم زیر لب زمزمه می کردیم و دقت هم نمی کردیم که با عشق حسین(ع) رشد می کنیم و محبت ائمه اهل بیت(ع) را در وجودمان می ریزند.
ماه محرم از راه می رسد و دل های حسینی که بی بهانه هم، بهانه حسین(ع) می کنند، امسال بهانه ای یافته اند تا دل های خشکیده خود را سیراب کنند و عزای حسین(ع) را با حاجیانی تقسیم کنند که در راه منا با لبانی تشنه جان به جان آفرین تسلیم کردند.
ورود پیکرهای پاک حاجیان بیت الله الحرام به کشور، داغ دل مردم ایران را تازه کرد و بیان جزییات فاجعه منا از زبان شاهدان، ناخودآگاه هر شنونده ای را به یاد سرور و سالار شهیدان می اندازد، به ویژه که هرگاه سخن از تشنگی و لب های عطشان حاجیان مظلوم می شود، دل های عاشقان و دلسوختگان راهی کربلا و مظلومیت سید و سالار شهیدان می شود.
سخن از محرم و کربلا و عاشورا شد. آری عاشورا، نه یک روز بود که بگوییم گذشت و نه در یک سرزمین اتفاق افتاد که بخواهیم آن را محصور کنیم ولی قصه کربلا و عاشورا در عرصه گیتی و در پهنه روزگار جاری است و هر روزی که می گذرد عاشورا، زیبایی هایش را بیشتر و بیشتر به رخ آزادگان جهان نشان می دهد و گویی این صدای حسین(ع) است که در گوش زمان می پیچد که آزادمرد باشید.
به گواهی تاریخ، دوستداران حسینی و شیعیان همیشه برای عرض ارادت به ساحت مقدس سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایش تلاش می کنند تا با بهره گیری از تمام ظرفیت های خود سهمی را در این عرصه داشته باشند و در این میان ادبیات به عنوان یکی از ظرفیت های بشری سهم بسزایی در این زمینه داشته و نویسندگان، شاعران و ادیبان با نوشتن اثری یا سرودن شعری تلاش کرده اند تا نام خود را در زمره خادمان حسینی و روایت کنندگان حادثه عاشورا ثبت کنند.
استفاده از همین ظرفیت های هنری سبب شده تا بنیاد دعبل خزاعی از پنج سال پیش به فکر تدارک برگزاری جایزه ای به نام کتاب سال عاشورا باشد.

* اهداف برگزاری جایزه کتاب سال عاشورا
محمدرضا سنگری دبیر علمی نخستین جایزه دعبل از عاشورا به عنوان موتور تحرک معرفت جامعه اسلامی یاد کرد و گفت: ما زمانی می توانیم آثاری برای معرفی واقعه عاشورا به نسل جدید و قشر کودک و نوجوان معرفی کنیم که آثار این حوزه را به خوبی بررسی کرده و بدانیم در این زمینه چه رخ داده است.
سنگری هدف از برگزاری این جایزه را ارائه تصویری روشن از آثار مکتوب در حوزه عاشورا برشمرد و گفت: تعیین جایزه دعبل و برگزاری کتاب سال عاشورا به دنبال شناخت نارسایی ها و کاستی هایی است که در این زمینه وجود دارد و از طرف دیگر به شناسایی نویسندگان، پژوهشگران و صاحبنظران در این عرصه می پردازد تا بتواند از توانایی های آنان در حوزه ادبیات آیین بهره ببرد.
وی از عاشورا به عنوان بزرگترین ظرفیت تاریخ برای انسان سازی یاد کرد و گفت: تشویق و حمایت از پژوهشگران از دیگر اهداف این جایزه است و تلاش داریم تا با نقد و بررسی کتاب های عاشورایی آثار شاخص در این زمینه را به جامعه، مراکز فرهنگی و کتابخانه ها معرفی کنیم.

* صله ای برای برگزیدگان
رییس هیات علمی بنیاد دعبل خزاعی برگزاری این جایزه را به صورت دوسالانه اعلام کرد و گفت: در دوره نخست آثار منتشر شده در سال های 90 تا 93 بررسی شده و علاوه بر انتشار فراخوان، دبیرخانه این جایزه از نویسندگان و ناشران دعوت کرد تا آثار خود را ارسال کنند و در نتیجه 540 اثر شناسایی شد.
وی همچنین گفت: 123 اثر به مرحله دوم راه یافت و از این میان 54 اثر به مرحله نهایی راه پیدا کرد و در نهایت 20 اثر به عنوان آثار برگزیده و قابل تقدیر معرفی شد.
معمولا هدایایی در چنین همایش ها و جشنواره ها به برگزیدگان اهدا می شود ولی ذوق دبیر علمی جایزه نخستین کتاب سال عاشورا باعث شد تا از تندیس بنیاد دعبل، تقدیر نامه و سکه طلا که پیشکش برگزیدگان می شود، به عنوان صله یاد کند که در فرهنگ عاشورا و عرصه ستایشگری اهل بیت(ع) معنایی رساتر دارد.
برخی از پژوهشگران و اندیشمندان معتقدند ارزش وجود چنین جوایزی به آن است که به یک مرجع تبدیل شود و اعتبار لازم را کسب کند.
سعید بیابانکی عضو شورای سیاست گذاری جایزه دعبل گفت: گاهی برای توجه به آثار دینی و مذهبی نیازی به تبلیغ نیست و کافی است که بگوییم فلان اثر در این جشنواره برتر شناخته شده است و بسیاری از جوایز معتبر جهانی اینگونه است. یعنی از لحاظ مادی قابل ملاحظه نیست.
وی افزود: سنگین ترین جوایز ادبی در کشور حداکثر پنج میلیون تومان است که تاثیر چندانی در زندگی ادبی و هنری یک هنرمند ندارد ولی یک اعتبار ادبی، آن تاثیر را دارد و جایزه باید به سمت اعتبار بخشی ادبی و هنری بیشتر برود.
مراسم اختتامیه نخستین جایزه کتاب سال عاشورا که به همت بنیاد دعبل خزائی و مجموعه خیمه تدارک دیده شده بود، سه شنبه هفته گذشته با حضور پژوهشگران، صاحبنظران، فعالان حوزه فرهنگ، مداحان و ستایشگران اهل بیت(ع) در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه) برگزار شد و از نفرات برگزیده و شایسته تقدیر در پنج گروه و 18 رشته تجلیل شد.
تبیین تلاش های داوران در گروه ها و رشته های مختلف جایزه کتاب سال عاشورا و نظرات آنان درباره آثار ارسال شده به این جایزه مهلتی دیگر می طلبد و نظرات نویسندگان و پژوهشگران این حوزه ها نیز فرصتی دوباره را طلب می کند تا زوایای مختلف کتاب های عاشورایی در هر حوزه به خوبی مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

* گروه فرهنگ و تاریخ
این گروه شامل رشته های مقتل و تاریخ، پژوهش فرهنگی و پژوهش اجتماعی است و محمدرضا سنگری دبیر علمی این جایزه در نشست خبری خود از راهیابی 34 اثر در رشته های مقتل و تاریخ، پژوهش فرهنگی و پژوهش اجتماعی به مرحله نهایی خبر داده بود.
در رشته مقتل و تاریخ از حجت الاسلام مهدی پیشوایی مدیر نویسندگان کتاب تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا(ع) تجلیل شد و در این کتاب گروهی از پژوهشگران مذهبی به بررسی تاریخی و تحلیلی واقعه عاشورا و پیامدهای تکوینی، سیاسی و اجتماعی آن پرداخته و مباحثی را پیرامون عزاداری عاشورا مطرح می کنند که این کتاب در 2 جلد توسط انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
در مراسم اختتامیه جایزه کتاب سال عاشورایی از آیت الله محمد محمدی ری شهری برای کتاب شهادت نامه امام حسین(ع) تجلیل شد که انتشارات دارالحدیث این کتاب را به عنوان گزیده ای از دانشنامه 14 جلدی امام حسین(ع) با موضوع روایت مستند تاریخی واقعه عاشورا منتشر کرده است.
البته کتاب اصحاب امام حسین(ع) نوشته سید اصغر ناظم زاده در میان نامزدهای راه یافته به مرحله نهایی دیده می شود.
در رشته پژوهش فرهنگی کتاب هایی همچون سلوک عاشورایی در 10 جلد تالیف مرحوم آیت الله آقامجتبی تهرانی یا کوثر کربلا از حجت الاسلام مرتضی جوادی آملی و همچنین کتاب های معجزه عاشورا نوشته حسین غفاری و گونه های نقد و روش های حل تعارض تالیف علی ملاکاظمی به عنوان نامزد معرفی شدند ولی جایزه برگزیده در این رشته به سیده رقیه میرابوالقاسمی نویسنده کتاب تحول گفتمان در گزارش واقعه کربلا رسید.
نویسنده در این کتاب به بررسی توصیفی تحلیلی شکل گیری و تحول گفتمان های چهارگانه تاریخی، ماورایی، عاطفی و عرفانی در گزارش واقعه کربلا با تکیه بر آثار فارسی تا نیمه نخست قرن دهم هجری می پردازد که این کتاب توسط انتشارات سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شده است.
در رشته پژوهش اجتماعی نیز پنج کتاب به مرحله نهایی راه یافتند که می توان به تغییرات مناسک عزاداری محرم و همچنین مناسک و آیین های شیعی در هند نوشته جبار رحمانی، شبیه از نگاه فقیه تالیف مسلم نادعلی زاده، مناسک عزاداری محرم در 2 جلد تالیف گروهی از نویسندگان یاد کرد و جایزه شایسته تقدیر در این رشته به جبار رحمانی برای تالیف آیین و اسطوره در ایران شیعی رسید که این کتاب مجموعه مقالاتی با موضوع بررسی و تحلیل انسان شناسانه آیین های عزاداری ماه محرم در ایران است و از سوی انتشارات خیمه منتشر شده است.

* ادبیات عاشورایی در گذر زمان
برخی از کارشناسان حوزه ادبیات معتقدند کتاب های عاشورایی در عرصه های ادبی، تاریخی و پژوهشی، صاحب یک جریان حماسی در خود شده اند. یعنی می توان در آثار هنری نوعی جلال و شکوه را مشاهده کرد.
مهدی امین فروغی عضو شورای سیاست گذاری کتاب سال عاشورا گفت: در حوزه مقتل در گذشته تاکید بر سختی ها و مصیبت های امام حسین(ع) و خاندانش بیشتر بود و نویسندگان در حصار عاطفی و احساسی اسیر شده بودند و الفاظ و القابی چون زینب ستم کش برای حضرت زینب(س) استفاده می کردند که نمونه این القاب در رساله های زمان قاجار بسیار بود اما خوشبختانه در آثار فعلی یک روح حماسی در آن ها بوجود آمده است.
وی افزود: گویی هنرمندان و ادبی نویسان روزگار ما نگاهشان را با حضرت زینب(س) به واقعه عاشورا یکی کرده و بر زیبایی ها و جلال آن تاکید داشته اند و گویی جمله تاریخی عمه سادات که فرمود «ما رایت الا جمیلا» در آثار گوش و قلب هنرمندان عرصه ادبیات حسینی طنین انداخته و در آثارشان جلوه گر شده است.
برخی نیز معتقدند عقربه آثار عاشورایی در دوره معاصر و به ویژه پس از انقلاب اسلامی با رویکردی حماسی غلبه پیدا می کند و یا لااقل دوش به دوش آثار سوگ مایه ای می ایستد.
جواد محقق شاعر، نویسنده و یکی از داوران جایزه دعبل گفت: دیگر عباراتی مثل زینب مضطر و زین العابدین بیمار در اشعار و نوحه ها دیده نمی شود و اگر حرفی از شیرزن عاشورا نقل می شود، از نوع این جمله هاست که فرمود «من در عاشورا چیزی جز زیبایی ندیدم»

* گروه ادبیات
به گفته دبیر علمی جایزه کتاب سال عاشورا در گروه ادبیات 30 اثر در رشته های شعر، ادبیات داستانی، نوحه، نمایش نامه و مجلس تغزیه، پژوهش ادبی و نثر ادبی به مرحله نهایی راه یافت.
دیبر علمی نخستین جایزه دعبل از شعر به عنوان موفق ترین حوزه ادبی در عاشورانویسی یاد کرده و افزود: کربلا دارای ابعاد چهارگانه ای است که شامل سوگ، پیام، حماسه و عرفان است که عمده کتاب های ما بیشتر به بخش سوگ نظر دارد. یعنی در پی آن است که سوگی و اشکی برانگیزد و حال و هیجانی را ایجاد کند و این موضوع برای درس عاشورا کافی نیست.
سنگری اضافه کرد: در حوزه شعر می توان به خط خون اثر علی موسوی گرماردوی اشاره کرد که یکی از زیباترین آثار است و گنجشک و جبرییل مرحوم سید حسن حسینی نیز از نمونه های خوب است. البته درحال حاضر رضا جعفری مجموعه شعری از شاعران این حوزه را جمع آوری کرده که در حال چاپ است ولی کارهای بسیاری ضعیف در حوزه نوحه فراوان است، اگرچه اخیرا نمونه های موفقی نیز ارائه شده است.
در نخستین دوره جایزه دعبل در رشته شعر کتاب ضربان ذات (عطش نامه) مجموعه اشعار عاشورایی قربان ولیئی به عنوان اثر برگزیده معرفی شد که این کتاب از سوی انتشارات نیستان به چاپ رسیده و از آثار راه یافته به این مرحله می توان از آواز لال از محمد سهرابی، پایین پای ابیات نوشته مهدی مردانی و چند مجلس از دهه اول تالیف سیداکبر میرجعفری نام برد.
در رشته ادبیات داستانی کتاب پنجره های تشنه نوشته مهدی قزلی به عنوان نامزد معرفی شد ولی اثر
برگزیده به ابوالفضل زرویی نصرآباد نویسنده کتاب ماه به روایت آه رسید که این کتاب یک روایت داستانی از زندگی حضرت عباس(ع) از زبان بعضی شخصیت های مهم واقعه عاشوراست و انتشارات نیستان آن را منتشر کرده است.
در رشته نوحه هر چند کتاب دو دریا اشک تالیف شاعر آیینی غلامرضا سازگار به مرحله نهایی راه یافت اما کتاب هم صدا با جبرییل از سیدمحمد سادات اخوی به عنوان اثر برگزیده معرفی شد.
این کتاب که از سوی شرکت چاپ و نشر بین الملل منتشر شده، مجموعه نوحه های عاشورایی همراه با لوح فشرده صوتی با اجرای نوحه ها توسط گروهی از مداحان است.
نمایشنامه و مجلس تعزیه از دیگر رشته های گروه ادبیات است که نامه تعزیه از غلامعلی نادعلی زاده به عنوان کاندیدای راه یافته به مرحله نهایی معرفی شد ولی از کتاب این رستخیز عام مجموعه پنج جلدی نادعلی زاده به عنوان اثر شایسته تقدیر یاد شد که این کتاب به همت انتشارات خیمه منتشر شده و شامل مجالس تعزیه امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل، حضرت علی اکبر، پسران امام حسن (علیهم السلام) و حر بن یزید ریاحی در روز عاشوراست.
البته اثر برگزیده این رشته به دفتر تعزیه 11 و 12 از داود فتحعلی بیگی و مهدی دریایی رسید که این کتاب مجموعه 11 مجلس تعزیه مربوط به قرن های 12 و 13 است و از سوی انتشارات نمایش به زیور طبع آرسته شده است.
در رشته پژوهش ادبی نیز کتاب حسین زبانی دیگر به قلم نرگس انصاری که ترجمه و تحلیل اشعار عاشورایی در ادبیات معاصر عرب است و از سوی مجتمع فرهنگی عاشورا منتشر شده به عنوان اثر برگزیده معرفی شد، هرچند در این رشته کتاب بررسی و تحلیل ادبی و جامعه شناختی نمادهای دینی در شعر نوشته زهره ناعمی تا مرحله نهایی راه یافته بود.

* گروه هنر
در حوزه هنر 18 اثر در رشته های عکس، آثار تجسمی، خوشنویسی و پژوهشگر هنری به مرحله پایانی راه یافت که در رشته عکس کتاب جامه دران، کار هنری هادی لزیری شامل صد عکس از آیین سنتی عزاداری عاشورا در بازار تبریز و منتشر شده از سوی انتشارات خیمه به عنوان اثر برگزیده معرفی شد و البته کتاب های پیاده آمده ام کاری از سید احسان باقری و ضریح عشق از امیر حسامی نژاد نامزدهای راه یافته به مرحله نهایی این رشته بودند.
اثر برگزیده در رشته تجسمی نیز به محمد فدایی رسید که «روزی که شبیه هیچ روزی نیست» را خلق کرده و از سوی انتشارات خیمه منتشر شده که روایتی ادبی هنری با تلفیق نثر و گرافیک و طراحی از واقعه عاشورا به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی است.
البته آثار راه یافته به مرحله نهایی این رشته شامل پنجمین سوگواره پوستر عاشورایی کاری از مرکز هنرهای تجسمی و همچنین چهل مجلس از پیمان عیسی زاده بود.
کتاب های تعزیه تراژدی سینما نوشته احمد طالبی نژاد، تعزیه در گیلان در 2 جلد تالیف فرامرز طالبی و عزت الله صمصام، مجلس شهادت مسلم بن عقیل نوشته داود فتحعلی بیگی و هر طرف آواز غم تالیف متین رضوانی پور به عنوان نامزدهای رشته پژوهش هنری به مرحله نهایی راه یافتند که برگزیده این رشته به مهدی امین فروغی نویسنده کتاب شعر و موسیقی در نوحه های طهران قدیم رسید که این کتاب شامل مجموعه ای از میراث نوحه خوانی در تهران قدیم با محوریت نوحه های میرزا حسین بابامشکین همراه با آوانگاری نوحه هاست.
در رشته خوشنویسی نیز متن کامل ترکیب بند عاشورایی ماندگار محتشم کاشانی به خط شکسته نستعلیق با هنرنمایی مجتبی ملک زاده که از سوی انتشارات کتاب آبان به چاپ رسیده به عنوان اثر برتر معرفی شد.

* گروه کودک و نوجوان
در حوزه کودک و نوجوان 14 اثر در رشته های شعر کودک، داستان و همچنین تصویرگری کتاب کودک و نوجوان به مرحله نهایی راه یافت که در رشته شعر کودک هیچ اثری از سوی هیات داوران به عنوان کاندیدا معرفی نشد.
در رشته داستان کتاب های بچه های عاشورا نوشته منوچهر اکبرلو و قیام و قعود نوشته مهدی آشتیانی به عنوان نامزدهای مرحله پایانی معرفی شدند که از کتاب یاد یار و دیار به قلم حمید گروگان به عنوان اثر شایسته تقدیر تجلیل شد.
این کتاب روایت داستانی فضایل و مصایب امام حسین(ع) از زبان جابربن عبدالله انصاری برای مخاطبان کودک و نوجوان است که از سوی انتشارات مدرسه منتشر شده است.
در رشته تصویرگری و طراحی کتاب کودک و نوجوان 2 اثر به عنوان آثار برگزیده معرفی شد و از نامزدهای این رشته می توان از بچه های عاشورا نوشته هدی عظیمی، زیباترین گل سرخ تالیف هدی حدادی و کلاس خوبی ها نوشته سید حسام الدین طباطبایی یاد کرد.
در مراسم اختتامیه جایزه دعبل از مرضیه صادقی برای تصویرگری در کتاب عطر گل سرخ تجلیل شد که در این کتاب سیدمحمد مهاجرانی روایت هایی داستانی زندگی امام حسین(ع) از ولادت تا شهادت را برای کودکان و نوجوانان ارائه می دهد و انتشارات دارالحدیث آن را چاپ کرده است.
اثر دوم در این رشته که از آن تجلیل شد مربوط به کتاب قصه عاشوراست که فرهاد جمشیدی به تصویرگری در این مجموعه 15 جلدی پرداخته و این کتاب روایت داستانی واقعه عاشورا از ایستادگی تا شهادت امام حسین(ع) برای نوجوانان به قلم پرویز امینی از سوی انتشارات وزرا منتشر شده است.
محمدرضا سنگری برای ترویج داستان عاشورا در حوزه کودک و نوجوان و ادبیات داستانی دست نیاز به سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بنیاد بعثت و انتشارات مدرسه دراز کرد و گفت: این نهادها وظیفه بزرگی در این زمینه دارند و باید کار جدیدی صورت گیرد.
وی از طرح بوی سیب سخن گفت که چند سال پیش آن را مطرح کرده بود و گفت: در این طرح به نوجوانان کربلا پرداختم و نام و عنوان آن ها را مطرح کرد و یک اثر عاشورایی به نام ظهر روز دهم از زنده یاد قیصر امین پور وجود دارد که منظومه بسیار خوبی از عاشوراست اما بعد از آن، کاری در این زمینه صورت نگرفته است.

* گروه ترجمه
در حوزه ترجمه 29 کتاب به مرحله دوم راه یافته و درنهایت هفت اثر به مرحله پایانی رسیدند که در رشته ترجمه از زبان فارسی به زبان های دیگر عمر کومو اندیشمند نیجریه ای برای ترجمه کتاب «وقعه الطف» تجلیل شد.
اصل این اثر از ابومخنف بوده و به کوشش حجت الاسلام هادی یوسفی غروی تالیف شده و مترجم آن را با عنوان «the event of taff» به زبان انگلیسی ترجمه کرده و از سوی مجمع جهانی اهل بیت(ع) منتشر شده است.
البته در رشته ترجمه از زبان فارسی، کتاب questions a bout ashura ترجمه سیدمحمدصادق روحانی به عنوان نامزد به مرحله نهایی راه یافت.
در رشته ترجمه به زبان فارسی 2 اثر به عنوان آثار برگزیده معرفی شد که یکی ترجمه کتاب «زینب صرخه اکملت مسیره» اثر آنتون بارا نویسنده مسیحی لبنانی با موضوع زندگی حضرت زینب(س) است که غلامحسین انصاری آن را با عنوان «زینب فریاد فرمند» ترجمه کرده و انتشارات شرکت چاپ و نشر بین الملل اقدام به چاپ آن کرده است.
همچنین در این رشته ترجمه کتاب «ذبح عظیم: ذبح اسماعیل سی ذبح حسین تک» که توسط عبدالحسین رییس السادات با عنوان «ذبح عظیم» به فارسی ترجمه شده و از سوی انتشارات مجمع تقریب مذاهب اسلامی به چاپ رسیده، به عنوان اثر برگزیده معرفی شد.
محمد طاهر القادری متفکر اهل سنت پاکستانی این کتاب را با موضوع فضایل و مناقب امام حسین(ع) و تفسیر واقعه عاشورا بر اساس منابع اهل سنت انجام داده است.
البته از نامزدهای این رشته می توان به کتاب های گوشواره عرش تالیف محمدجواد مغنیه، سیدرضا جزایری، عبدالرضا سلاحورزیان و حسن صالحی راد، واقعه کربلا ترجمه کمال السید حسین سیدی و همچنین نامه های امام حسین(ع) ترجمه عبدالکریم خاضعی نیا اشاره کرد.

* ضرورت نقد آثار عاشورایی
محمد اسفندیاری عضو هیات علمی بنیاد دعبل خزاعی نقد کتاب را یکی از ضرورت های امروزی دانست و گفت: اکنون فقط پنج مجله ویژه نقد کتاب منتشر می شود در حالی که یک نویسنده فرانسوی به نام کنت دوگو بینو در زمان قاجار به ایران آمد و زمانی که متوجه شد محمدتقی سپهر معروف به لسان الملک قصد نوشتن کتاب ناسخ التواریخ را دارد، تعجب کرد که چگونه یک مولف به خود جرات داده تا کتابی تاریخی مربوط به دوره زمانی حضرت آدم تا قاجار را تالیف کند.
وی افزود: این نویسنده فرانسوی علت تالیف چنین کتابی را نبودن نقد در جامعه ایران دانست و گفته بود که اگر چنین کتابی در فرانسه نوشته می شد، همه او را نقد می کردند.
وی با اشاره به این سخن حضرت علی(ع) در نهج البلاغه که فرمود «بدکار را با پاداش دادن به نیکوکار تشویق کن»، تصریح کرد: ما می توانیم به جای نقد کتاب، نویسندگان کتاب های خوب را تشویق کنیم و کتاب سال عاشورایی نیز همین هدف را دنبال می کند.
محسن حسام مظاهری مدیر علمی بنیاد دعبل نیز از ضرورت نقد و بررسی آثار کتاب سال عاشورایی سخن گفت و افزود: متاسفانه تاکنون در حوزه نقد ادبی بسیار ضعیف عمل کرده ایم و کمبودهای بسیاری داریم و امیدوارم با نقد این آثار، شاهد پویایی این حوزه از ادبیات در آینده باشیم.

* کلام آخر
اگرچه سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه جایزه کتاب سال عاشورا، جایزه دعبل را جهشی در ادبیات عاشورایی معرفی کرد ولی از نقد و بررسی این آثار برای جلوگیری از ترویج بازار معرفتی کاذب سخن گفت.
صالحی گفت: برگزاری این جایزه فرصت می دهد تا اندوخته های خوب خود را در حوزه عاشوراپژوهی پیدا کرده و از آن تجلیل کنیم و با نقد و بررسی، خوب ها را خوبتر کنیم و از آن سو به انباشت های بد نقد وارد کرده و با مواجهه صریح، بازار معرفتی کاذب را در هم بریزیم.
وی اضافه کرد: جایزه کتاب سال عاشورایی بشارت گر اتفاقی است که می خواهیم انباشت های دینی خود را خودمان رقم بزنیم و در این میان برگزاری جشنواره و جایزه ها کفایت نمی کند و امیدواریم این جایزه جهشی در ادبیات و پژوهش و نرم افزار معرفت دینی ما باشد که عاشورا کانون و قلب آن است.
معاون وزیر ارشاد از عاشورا به عنوان موتور تحرک جامعه شیعی و تمدن سازی اسلام ناب یاد کرد و دغدغه های احیاگران دینی در دهه های اخیر را در این زمینه برشمرد و گفت که یکی از دغدغه های روشن اندیشان در این عرصه رواج سه مقوله خرافه گرایی، تحریف گرایی و بدعت گرایی در مناسک عاشورایی است.
نخستین دوره جایزه دعبل به پایان رسید و اینک پژوهشگران، نویسندگان، شاعران، تصویرگران و هنرمندان فرصت دارند تا در 2 سال آینده خلاء های موجود در عرصه آثار عاشورایی را به سهم خود پر کرده و گامی هر چند کوچک در این زمینه بردارند.
اگر به «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» اعتقاد داریم و کربلا را در یک سرزمین خلاصه نمی کنیم، باید به درس های عاشورا بپردازیم و همانگونه که محمدرضا سنگری شاعر و نویسنده عاشوراپژوه معتقد است: اگر بخواهیم کم کاری ها را در بخش پیام های کربلا جبران کنیم، باید بدانیم کربلا از ما چه می خواهد و ما چه درس هایی می توانیم از کربلا بگیریم و در واقع کربلا چه نسبتی با امروز ما پیدا می کند.
اگر این جایزه به اعتقاد بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران اتفاقی مبارک در حوزه ادبیات آیینی و عاشورایی است و به گفته سعید بیابانکی جای آن در عرصه ادبیات و هنرهای آیینی خالی بود، پس باید به وسیله ادبیات و هنر، ذائقه عمومی در این حوزه را ارتقاء دهیم.
از: محمدرضا جعفرملک

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار