اختلافات در آمريكا ريشه در كجا دارد؟

جدال لفظی اوباما و كيسينجر بر سر ايران

جوان آنلاين: باراك اوباما روز گذشته به صراحت اعلام كرد كه مشكل اعراب، ايران نيست بلكه «افراط گرايي» سني حاضر در اين منطقه است.

رئیس جمهوری آمریکا در نشستي با رسانه ها كه در شبكه خبري «ان بي سي» انجام شد، از کشورهای عرب خاورمیانه خواسته است که تلاش‌های خود را برای مقابله با افراط‌گرایی سنی افزایش دهند.

وي در اين ملاقات گفت: «بسیار روشن است که ما نیاز داریم تا کشورهای سنی، نه تنها عربستان سعودی بلکه (دیگر) متحدان ما مانند اردن، امارات متحده عربی و ترکیه، تلاش‌های خود را افزایش دهند.»

همانگونه كه ادوارد اسنودن، پيمانكار سابق نهادهاي اطلاعاتي آمريكا كه در حال حاضر در روسيه به سر مي برد،‌ گفت: داعش ساخته دست آمريكا است.

اما در حال حاضر عليه «سازنده» خود ساز مخالف مي زند. موضوعي كه درباره القاعده نيز ديده شد. در چنين شرايطي آمريكا و متحدانش در منطقه مجبور هستند كه تا حدودي در پي تضعيف داعش باشند تا بيش از اين منافع شان با مشكلات بنيادي مواجه نشود.

به همين دليل باراك اوباما برخلاف گفته هاي دو روز پيش هنري كيسينجر، استراتژيست مشهور آمريكايي،‌ متحدان واشنگتن را مخاطب قرار داده و تاكيد كرده است كه «خبر خوب این است که برای اولین بار کاملا مشخص است که مشکل پیش روی دولت‌های سنی مذهب که بسیاری از آنها از متحدان آمریکا هستند، ایران یا موضوع شیعه و سنی نیست، بلکه افراطگرایی سنی است که خود را به شکل داعش نشان داده و بزرگترین خطر پیش رو است.»

بر اساس اين گزارش قرار است كه اوباما دو روز بعد (چهارشنبه) نقشه آمريكا درباره چگونگي مواجه شدن با داعش را اعلام كند. به گفته وي آمريكا در مقابل داعش حالتي تهاجمي در پيش خواهد گرفت. با اين وجود اعلام كرد كه نيروي زميني به عراق نخواهد فرستاد.

موضع اخير باراك اوباما درباره ايران كاملا در جهت مخالف سخنان هنري كسينجر قرار دارد. تاكيد اوباما به اعراب متحد اين است كه مشكل كنوني، ايران و شيعه نيست بلكه سني هاي افراطي هستند در حالي كه استراتژيست مشهور آمريكا دو روز پيش در يك مصاحبه راديويي گفت كه ايران براي آمريكا مشكلي بزرگ تر از داعش است. بنابراين اوباما بايد تمركز خود را به اقدامات ايران قرار دهد نه داعش!

وي كه با رادیو ملی آمریکا (NPR) گفت‌وگو مي كرد، افزود: ايران با توجه به جايگاه تاريخي اي كه دارد مستعدترين كشور تشكيل امپراطوري و ايجاد هژموني در منطقه است... از نظر من مقابله با گروهی چون داعش بسیار قابل کنترل تر از درگیری با کشوری چون ایران است.

كيسينجر كه در دوران نيكسون و فورد، وزير خارجه آمريكا بود در كتاب جديد خود به نام «نظم جهاني» به اين مسئله اشاره كرده بودو حال در مصاحبه اخير دوباره آن را بازخواني كرده است.

تفاوت رويكردي اوباما و كيسينجر در اين باره كاملا برآمده از اختلاف مواضع دو استراتژيست آمريكايي است كه با تركيب «اوباما - برژينسكي» و «بوش - كيسينجر» شناخته مي شود.

جمهوريخواهان هنوز دل به خاورميانه بزرگ سپرده اند و انتظار دارند كه در اين باره همه رقباي منطقه اي خود را به عقب نشيني وادار كنند. آنها به جد خواهان تغيير مرزهاي ايجاد شده پس از فروپاشي امپراطوري عثماني در سال 1922 هستند. به همين دليل «داعش» نه تنها مزاحمت چنداني براي آنها ندارد بلكه در شكستن مرزها به آمريكاي جمهوريخواه كمك مي كند و اين مسئله را براي افكار عمومي منطقه و جهان آماده مي كند كه مرزها در حال تغيير هستند. كيسينجر به همين دليل نسبت به ايران احساس ناامني مي كند زيرا بر اين اعتقاد است كه در اين زمينه ايران مي تواند رقيب اصلي آمريكا باشد.

وي در اين خصوص مي گويد: «در شرایط کنونی یک محور شیعه از ایران تا بغداد و سوریه و از آنجا تا جنوب لبنان و مرزهای مدیترانه کشیده شده است که این مساله در شرایط کنونی که مرزهای سیاسی سابق خاورمیانه در حال فرسایش است ، امکان تشکیل به گفته او یک امپراتوری را به ایران در منطقه خاورمیانه می دهد.»

در حالي كه محور ذهني و دغدغه اصلي محور «برژينسكي - اوباما» خارج از خاورميانه و بيشتر در حوزه چين و شرق و جنوب شرق آسيا است كه در حال گره خوردن با رويكردهاي امنيتي روسيه است.

اين اختلاف نظر باعث شده تا اوباما و كيسنجر تنها با اختلاف يك روز مطالبي مخالف هم ابراز كرده و ايران را زمينه جنگ لفظي خود قرار دهند. به هر شكل اين جدال بيش از هر چيز نشان دهنده اختلافات رويكردي «برژينسكي - كيسينجر» و همچنين نگاه بلندمدت «دموكرات ها - جمهوريخواهان» به منطقه و كل نظام بين الملل است.