جوان آنلاین: اردبیل که یکی از استانهای ایران با ظرفیت بالا در حوزههای مختلف کشاورزی و صنعت و گردشگری به شمار میآید، حالا توانمندیهایش در بخش انرژیهای پاک را هم به رخ کشیده و درصدد است با سرمایهگذاری و تولید برق از نورخورشید نه تنها شاهد ناترازی در حوزه انرژی نباشد، بلکه بخشی از برق استانهای همجوار را هم تأمین کند. گزارشها نشان میدهند، با ورود بخش خصوصی و همراهی دولت، شهرک و نیروگاههای خورشیدی زیادی در اردبیل در حال ساخت است که میتواند این استان را به قطب تولید انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل کند.
هم اکنون ۵۰۰مگاوات برق مورد نیاز اردبیل ازسوی نیروگاه سبلان تأمین میشود که یکی از نیروگاههای سیکل ترکیبی با ظرفیت تولید هزارو ۴۴۰ مگاوات است که ششواحد گازی ۱۵۹مگاواتی و سه واحد بخار ۱۶۰مگاواتی دارد.
برق نیروگاه سبلان که بیش از نیاز روزانه استان اردبیل است، به شبکه سراسری انتقال مییابد و همین امر موجب شد، تا این استان به خاطر گرفتار نشدن به درد خاموشیها، به دنبال رویکردهای نو و پروژههای جدید باشد تا انرژی پاک و تجدیدپذیر را وارد شبکه خود کند.
وضعیت ظرفیتها و تعداد نیروگاههایی که در سالجاری مجوز دریافت کردهاند، بسیار قابل توجه بوده و نشان میدهد، اردبیل از شعار دادن خارج شده و برای مقابله با ناترازی برق و افزایش سهم استان در تولید انرژیهای پاک، گاههای بزرگی برداشته است.
اگرچه درحال حاضر بیش از پنج مگاوات برق از طریق نیروگاههای خورشیدی تأمین میشود، اما تحقق برنامههای مرتبط در بخشهای صنعتی و خانگی به عنوان مصرفکنندگان عمده برق، اجرای طرحهای روستایی و عشایری و پوشش نقاطی که پیش از این دسترسی به شبکه نداشتند و درگیر شدن جوامع محلی در این زمینه نیز در نهایت به پایداری شبکه و کاهش فشار بر تولید متمرکز برق و تقویت مسیر توسعه سبز استان کمک خواهد کرد.
شناسایی ۳ تونل بادی
در برنامه توسعه هفتم کشور، سهمیهای که برای احداث نیروگاههای خورشیدی و تجدیدپذیر برای اردبیل تعیین شده به ظرفیت ۳۷۵مگاوات است و طبق برنامهریزیهای انجام شده امسال قرار است ۱۷۷مگاوات برق از طریق احداث این نیروگاهها تولید شود. این در حالی است که اردبیل به دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا و پایین بودن متوسط دمای وزنی، راندمان نیروگاههای خورشیدی بالاتری دارد. همچنین در برخی مسیرهای استان، در بیش از ۳۰۰روز سال باد مطلوب برای تولید انرژی بادی میوزد.
در همین راستا، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان اردبیل با اشاره به اینکه نیروگاه زمینگرمایی مشکینشهر به نوبه خود میتواند کمک بزرگی در جهت کاستن از ناترازیها باشد، به «جوان» میگوید: «فاز اول این نیروگاه با ۵مگاوات در آینده نزدیک راهاندازی میشود و قابلیت توسعه تا ۵۰مگاوات را دارد.»
ناصر عبداللهیان از انعقاد دو تفاهمنامه برای احداث ۳۰۰مگاوات نیروگاه خورشیدی خبر داده و تصریح میکند: «این سرمایهگذاریها با هدف توسعه انرژیهای تجدیدپذیر انجام شده است. میتوان گفت فعالیتهای میدانی و سرمایهگذاریها در اردبیل از برنامهریزی منسجمی حکایت دارد. در زمینه نیروگاههای خورشیدی، هدفگذاری ۱۷۷مگاوات در سالجاری صورت گرفته و برای نیروگاه بادی هم شناسایی سه «تونل بادی» اصلی در استان انجام شده است.»
این مسئول ادامه میدهد: «در سیمان آرتا اردبیل نیز کلنگزنی نیروگاه خورشیدی ۵ مگاواتی با سرمایهگذاری ۳میلیوندلار انجام شده است. علاوه بر اینها، یک نیروگاه آبی ۱۳مگاواتی در منطقه مغان درحال حاضر فعال است. همچنین، نیروگاه سبلان با تولید هزار و ۴۴۰ مگاوات برق، بیش از دو برابر مصرف داخلی استان را تأمین و مازاد آن را به شبکه سراسری تزریق میکند.»
راهاندازی شهرک و نیروگاه خورشیدی
چندی قبل استاندار اردبیل در کارگروه توسعه انرژیهای تجدیدپذیر گفته بود که برای تولید ۳۷۵مگاوات برق از طریق راهاندازی شهرک و هفت نیروگاه تولید انرژی تجدیدپذیر در استان هدفگذاری و تاکنون عملیات اجرایی ۵۰درصد مراکز تولید برق خورشیدی آغاز شده است، گفته بود: «در این راستا عملیات اجرایی تولید ۸۶مگاوات برق از انرژیهای تجدیدپذیر در استان اردبیل آغاز شده و تا پایان فصل پاییز نیز باید عملیات اجرایی احداث نیروگاههای خورشیدی برای تولید ۱۵۰مگاوات برق شروع شود.»
مسعود امامی یگانه با اشاره به برنامهریزی برای احداث نیروگاه انرژی خورشیدی ۱۲مگاواتی از سوی شرکت برق منطقهای آذربایجان در شمال اردبیل افزود: «تفاهمنامهای نیز با سرمایهگذار بخش خصوصی برای تولید ۴۰۰مگاوات انرژی خورشیدی در این استان به امضا رسیده است. ضمن اینکه ۲۹۸واحد مسکونی زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی استان تاکنون مجهز به سلولهای خورشیدی و موفق به تولید ۲/۱ مگاوات برق شدند و درحال حاضر ۳۲اداره با این روش ۲۹۸کیلووات برق تولید میکنند.»
به گفته این مسئول، واحدهای اقتصادی موظف هستند تا پایان سال آینده، ۵ درصد برق مورد نیاز خود را از محل انرژیهای تجدیدپذیر از جمله صفحههای خورشیدی تأمین کنند و در دستگاههای اجرایی نیز باید ۲۰درصد برق مصرفی دربازه زمانی مورد اشاره از این محل تأمین شود.
خرید برق به صورت تضمینی
اقلیم کوهستانی استان اردبیل موجب شده این منطقه استعداد کمنظیری برای تولید انرژیهای پاک داشته باشد و علاوه بر خورشید میتوان از انرژی باد نیز در این استان برای تولید برق استفاده کرد.
به خاطر شرایط و وضعیت جغرافیایی اردبیل، حالا روستاهایش شاهد اجرای طرحهایی برای دایرشدن نیروگاههای خورشیدی هستند. به گفته مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری اردبیل ایجاد هفت نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۷/۱۶ مگاوات در روستاها تصویب شده که با مشارکت سرمایهگذاران و دهیاریها احداث خواهد شد.
بخشعلی لطیفی میگوید: «چهار نیروگاه گازی نیز با ظرفیت ۱۲مگاوات و با ۲هزارو۷۴۰میلیاردریال تسهیلات با مشارکت سرمایهگذاران به میزان ۴۹درصد و با مشارکت دهیاریها به میزان ۵۱درصد در روستاهای استان احداث خواهد شد.»
مجری طرح نیروگاههای تجدیدپذیر شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل نیز این استان را جزء استانهای مستعد و با ظرفیت بالا برای احداث نیروگاههای خورشیدی میداند و میگوید: «با توجه به میزان تابش خورشید و وسعت آن، تمام گستره استان برای تولید برق مناسب است.»
فرشید شالچی خواستار مشارکت جدی مردم و دستگاههای اجرایی استان برای تولید برق از محل انرژی خورشیدی شد و ادامه داد: «برای تشویق بخش خصوصی دولت علاوه بر پرداخت تسهیلات، برق تولیدی آنها را به صورت تضمینی و چندین برابر قیمت عرضه به مردم خریداری میکند.»
وی با بیان اینکه دولت از طریق مشوقهای مختلف به دنبال شتاب بخشیدن به توسعه این حوزه است، توضیح میدهد: «صندوق توسعه ملی تسهیلات بدون محدودیت برای احداث نیروگاههای تجدیدپذیر پرداخت میکند. مدل مالی متداول، مشارکت ۸۰درصدی تسهیلات با ۲۰درصد آورده سرمایهگذار است.»
مجری طرح نیروگاههای تجدیدپذیر شرکت توزیع نیروی برق اردبیل میگوید: «استان میزبان همایش بینالمللی سرمایهگذاری اردبیل اکسپو ۲۰۲۵بود که یکی از محورهای اصلی آن، معرفی ظرفیتهای انرژی تجدیدپذیر به سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی تعریف شده بود. در این نمایشگاه برای جذب سرمایهگذار، «بنرهای هوشمندی» طراحی شده بود تا سرمایهگذاران بهصورت غیرحضوری به اطلاعات تخصصی و فنی پروژهها دسترسی داشته باشند.»
به گفته شالچی، در آینده نزدیک، استان اردبیل نقش مهمی در نقشه ملی انرژی پاک ایران ایفا خواهد کرد.
