جوان آنلاین: خودکفایی و ارتقای توانمندیهای دفاعی ایران با وجود تحریمهای شکننده و فشارهای سیاسی، متغیری قدرتمند و اساسی در میزان قدرت و بازدارندگی و از طرف دیگر نشاندهنده بیاثر بودن تمام توان و ظرفیت امریکا برای مهار پیشرفت صنعت نظامی است. این موضوع به انضمام دستاوردهای نظامی ایران در عرصه رویارویی با دشمنان همچون رژیم صهیونیستی، عبور از مرز دانش امریکا و امکان صدور تسلیحات پیشرفته به خارج از مرزها، در کانون توجه امریکا قرار گرفته است. با وجود هیاهوهای امریکا و متحدانش درباره فناوری هستهای و اقدامات گسترده علیه آن، اما امریکا محدودیتهای همهجانبه را به طور موازی علیه فناوری نظامی نیز اعمال میکند، اما به دلیل نمود ناتوانی و ملاحظات خاص از آشکار کردن آن اجتناب میکند.
هدف قرار دادن مراکز دفاعی ایران در جنگ با بازوی منطقهای خود - رژیم صهیونیستی - جنجالسازی و تهدیدزا نامیدن صنعت موشکی و پهپادی نزد کشورهای منطقه، اقداماتی است که امریکا برای مقابله با دانش تسلیحاتی ایران به کار میبرد.
در این میان، داشتن فناوری منحصر به فردی که حتی امریکا به آن دسترسی ندارد، برای ادعای «امریکای اول» بسیار حیثیتزدا و مایه سرخوردگی است. از این رو، امریکا تلاشهایی مذبوحانه را برای جبران این عقبماندگی در برابر صنعت پیشرفته دفاعی ایران به کار میبرد. رونمایی از پهپاد «لوکاس» که به اعتراف مقامات امریکایی، از پهپاد «شاهد ۱۳۶» ایران تقلید شده، نمونهای از این کوششها برای بازپسگیری عنوان نخست و مقابله با برتری فناورانه ایران است. به معنایی دقیقتر، ایران با موازنه دانش و فناوری نظامی خود در بخشهای حیاتی با قدرتهای بزرگی، چون امریکا، این کشور را وادار به رقابت با ایران کرده و از سطح رویارویی به رقابت کشانده است. این بدان معنا است که امریکا در مهار صنعت دفاعی ایران در بخشهای مهمی، چون پهپاد ناکام مانده و به طور کلی در این زمینه ناتوان و ناچار مانده است. حتی برخی تحلیلگران شرقی میگویند، پنتاگون برخلاف رویکرد گذشته خود به الگوگیری از سلاحهای کارآمد خارجی روی آورده و اینبار فناوری ایرانی الهامبخش واشینگتن شده است.
امریکا با رونمایی از پهپاد کپی شده از شاهد ۱۳۶، به پیشتازی ایران در عرصه تولید پهپاد اقرار و به همگان ثابت کرد که قدرت پهپادی ایران بلامنازع و جزو اولینها در جهان است، زیرا آسیب پذیری پهپادهای پیشرفته و پر هزینه امریکایی مانندام کیو- ۹ در برابر فناوری پدافندی ایران، ادعای امپراتوری قدرت پهپادی امریکا را شکست. از آنجا که جنگهای آینده از انسان محوری به سمت استفاده از تسلیحات مدرن و منحصربهفرد حرکت میکند، توانمندی در حوزه فناوری پهپادی بسیار تعیینکننده خواهد بود. پهپادها با دارا بودن ابعاد کوچکتر، قابلیت پنهانکاری بالا، انعطاف در مأموریتهای متنوع، هزینه عملیاتی کمتر و کاهش تلفات جانی، به عنوان سلاحی برتر در جنگهای آینده مطرح شدهاند و با امکان جمعآوری سریع اطلاعات ارزشمند در میدان نبرد، نقش کلیدی در افزایش اقتدار نظامی در جنگهای آینده خواهند داشت.
امروزه یکی از ارکان پیروزی در جنگهای آینده، موفقیت در برتری هوایی و در اختیار داشتن جنگافزارهای هوایی است که در بین قدرتهای بزرگ رواج دارد. هر کشوری که بتواند با صنعت خود بر تسلط هوایی تفوق یابد، میتواند پیروزی خود را در جنگ تضمین نماید. پهپادهای ارزان قیمت و نافذ ایرانی شاهد، سهم مهمی را در برتری هوایی ایران ایجاد کردهاند. جنگ غزه و استفاده گروههای مقاومت و همچنین ایران در جنگ ۱۲ روزه، زوایای این توانمندی را به رخ دشمنان کشید و آنها را نگران کرد. از این رو، امریکا تلاش میکند که با کپی برداری و ایجاد ارتش پهپادها در رقابت با ایران، این برتری هوایی را از آن خود کند. سنتکام گفته که اعزام پهپادهای کپی شده به خاورمیانه، در چهارچوب طرح «تسلط پهپادی نظامی ایالات متحده» قرار دارد که بر فعالیتهای عملیات ویژه ایالات متحده در غرب آسیا نظارت میکند. این اقدام در حالی صورت میگیرد که به اعتراف یک مقام مطرح نظامی امریکا «ایران از طریق حجم بالای حملات پهپادی که توانست به طور مؤثر به کار گیرد، از برتری و مزیت برخوردار است و دفاع در برابر آنها در چنین حجم بالایی دشوار است.»
مقامات امنیتی امریکا عنوان کردند سالهاست که ایران و گروههای مقاومت از مهمات شاهد- ۱۳۶ و دیگر مدلهای شاهد علیه نیروهای امریکایی در خاورمیانه استفاده کردهاند که اغلب باعث جراحات و گاهی حتی مرگ و میر شده است. در مقابل، اما امریکا نتوانسته با آنها مقابله و حملات را خنثی نماید. از طرفی، پهپادهای شاهد با قیمت پایین خود این امکان را فراهم کردهاند که به تعداد انبوه برای اشباع دفاع هوایی دشمن و ایجاد رعب در مناطق جنگی استفاده شوند. این در حالی است که امریکا فاقد این توانایی بوده و استفاده از جنگندههای پیشرفته مستلزم هزینههای بسیار و حتی اعزام مستقیم بمبافکنهای استراتژیک از سرزمین ایالات متحده است.
علاوه بر دلایل ذکر شده، امریکا با این اقدام تلاش دارد تا قابلیت مهندسی معکوس خود را همتای توانایی ایران قرار دهد. بسیاری از تحلیلگران امریکایی به طور تلویحی یکی از دلایل ساخت این پهپاد را نوعی رقابت بر سر دانش مهندسی معکوس ایران که سالها از نمونههای امریکایی بعد از انقلاب استخراج شده، عنوان کردند. چراکه مهندسی معکوس، همزمان با کسب دانش، فناوری را علیه تولید کننده بهکار میبرد و به ضد خودش تبدیل میکند. از این رو، امریکا در حوزه مهندسی معکوس نیز تلاش میکند که با دانش ایران رقابت کند و رونمایی از پهپاد هم حکایت از رفتار تلافی جویانه امریکا علیه ایران دارد. در برهه کنونی، ایران به کشوری متخصص در مهندسی معکوس تبدیل شده و به سابقه طولانی در تولید موشکهای کروز، سلاحهای ضدتانک و قطعات هواپیمایی و پهپادی دست یافته و نگرانیهایی را برای دشمنانش ایجاد کرده است. سالها، اسرائیل امتناع خود از ارسال هرگونه سلاح به اوکراین را با این استدلال توجیه میکرد که این سلاحها میتوانند به دست ایران برسند و علیه اسرائیل استفاده شوند. طی هفته گذشته نیز ایالات متحده از لبنان خواست که بمب منفجر نشده GBU- ۳۹B را به دلیل ترس از افتادن آن به دست ایران، بازگرداند که البته ناکام ماند. کارشناسان نظامی امریکا هشدار میدهند که فرایند انتقال قطعات و بقایای تجهیزات استراتژیک غربی و امریکایی از سوی حزبالله و حتی دیگر بازیگران منطقه، بسیار خطرآفرین خواهد بود. آنها میگویند که در میدان رویارویی با ایران، این امکان وجود دارد که نیروها و زرهپوشهای امریکایی و متحدانش با نسخه ایرانی موشکها و تسلیحات مرگبار خود مواجه شوند.
