جوان آنلاین: کاربران فضای مجازی یاد و خاطره میرزا کوچک خان جنگلی را که مصادف با دوره اختناق رضاخانی علیه استبداد انگلستان و روس قیام کرد و سرانجام شهد شهادت نوشید، گرامی داشتند. برخی از این نظرات را مرور میکنیم.
طاهر عطایی
میرزا کوچک خان این شعر را مُکرر میخواند:
آنقدر در کشتی عشقت نشینم یا حسین
یا به ساحل میرسم، یا غرقِ دریا میشوم
میرزا از شدت سرما یخ زد.
دست اجانب روس و انگلیس و قزاقهای رضاخان به زنده او نرسید و در چنین روزهایی بود که ایستاده جان داد...!
حاج رضوان
در پی پیام یکی از دوستان مبنی بر کمونیست بودن میرزا کوچکخان (سردارجنگل) یک رشتو تقدیم میشه تا این شبهه از اذهان مرتفع بشه:
انقلاب اکتبر که به وقوع پیوست، هنوز چهره کمونیسم برای مردم آشکار نشده بود و میشه گفت اولین کسی که در تاریخ جهان به دروغ بودن شعارهای کمونیستی پی برد میرزا کوچکخان جنگلی بود.
انقلاب کمونیستی شوروی با شعارهای تساویطلبانه و ضداستعمار و امپریالیسم آغاز شد. شاید در ابتدای امر حُسننیت هم داشتند، به ویژه اینکه لنین بسیاری از پیمانهای ظالمانه و استعماری رژیم تزاری را لغو کرد. واقعیت هم این است که انقلاب کمونیستی در روسیه خیلی به نفع ایران تمام شد. ملک الشعرای بهار و دکتر مصدق و خیلی از آگاهان این را تأیید میکنند، حتی سیدضیاءالدین طباطبایی هم این را تأیید میکند.
شعارهای ضداستعماری انقلاب شوروی برای مردم ایران که تحت ستم انگلستان بودند، بسیار خوشایند بود. شخصیت برجسته ضداستعمار هم که میرزا بود.
میرزا در ابتدا باورش شده بود که اینها ضدامپریالیست هستند، اما از همان ابتدا در مکاتبه با روسها بر استقلال ایران تأکید داشت و به آنها میگفت شما اگر راستگو هستید، باید از ما حمایت کنید و انتظاری از ما نداشته باشید، اما به محض اینکه معلوم شد روسها اهداف دیگری دارند، میرزا کوچک خان نامههای تندی به سران شوروی نوشت. بر مبنای همین هم میگویم که میرزا اولین کسی است که در تاریخ جهان به قلابی بودن و دروغ بودن شعارهای کمونیستی پی برد.
سیدمحمد حسینی
۱۱آذر سالروز شهادت سردار جنگل، میرزا کوچکخان را گرامی میداریم. روحانی فاضلی که به اقتضای زمانه، اسلحه به دست گرفت و با دو قدرت استعماری روس و انگلیس و نیز رضاخان مستبد برای عزت و اقتدار ایران مبارزه کرد.
ستیا
رهبر انقلاب: ما در دوران مبارزه خودمان، هر وقت نام میرزا کوچکخان را به یاد میآوردیم و شرح حال او را میخواندیم، نیرو میگرفتیم، او از همت، اراده، شخصیت و هویت خود خرج کرد برای اینکه به یک نسل هویت، شخصیت، نیرو و اراده ببخشد، این بسیار ارزش دارد.
وقتی جوان گیلانی سرِ قبر میرزا کوچکخان میرود و میبیند این مرد تنها، این مرد باایمان و باصفا، اگرچه در وسط جنگلهای گیلان در مظلومیت مُرد، اما شخصیت خودش را در تاریخ ایران تثبیت کرد؛ مُرد، اما یک مشعل شد.
مصاف موزیک
در کتاب بانگ آزادی خاطرات زندهیاد احمدعلی راغب خالق سرودهای انقلابی میخوانیم:
بیمهریهای رادیوتلویزیون شایسته تحلیل بود. آقای رضا قطبی، پسردایی فرح بود. تمام مدیران ردهبالا سیاسی بودند، اما سیاسی عاشق امپریالیسم و سرمایهداری. اجازه نداشتیم درباره میرزاکوچکخان حرف بزنیم. در زمان پهلوی دوم و به فتوای انگلیس، ترانههای حماسی محلی ما، تحریف میشد، مثلاً در ترانه «تو که دانی مو گالشم میرزا» میرزا را حذف کردند. نیامدند جلویش را بگیرند. گفتند شعرش را عوض کنید. میرزا کوچک آزادیخواه را عاشق زمینگیری بکنید که پای منقل نشسته و دارد آهوناله میکند!
امین نصراللهپور
رهبر انقلاب: میرزا کوچکخان یک واحد مینیاتوری از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی در رشت و در محدوده خاص گیلان به وجود آورده بود.
آمنه
یکی از اصلیترین مؤلفههای قیام سردار جنگل، اسلامی بودن آن بود. میرزا یک مذهبی تمامعیار بود؛ «هیچگاه واجباتش ترک نمیشد و از نماز و روزه قصور نمیکرد و در بین دو نماز، آیات و من یتوکل على الله فهو حسبه وقل اللهم مالک الملک ولا تحسبن الذین قتلوافی سبیل الله را زمزمه میکرد.»
سمیرا
سردار جنگل قبول نکرد و حاضر نشد سازش کند؛ او، هم با انگلیسیها و هم با قزّاقهای روس جنگید، هم با لشکر رضاخانی- و قبل از رضاخان، آن کسانى که بودند - مبارزه کرد؛ با احساناللهخان و دیگران هم کنار نیامد.
گیلانی
میرزا در اوج جذابیت مارکسیسم، ایستاد و نگذاشت قیامش رنگ بیگانه بگیرد.
او راهی را انتخاب کرد که هم اسلامی بود و هم ایرانی، بدون جذب شدن به شوروی.
کریم
به سردار جنگل که درجه اجتهاد داشت و درس خارج هم تدریس میکرد؛ انگ کمونیستی میزنن، اما حرکت میرزای جنگلی یک حرکت صددرصد ملی و دینی بود.
گیلدخت
«بیشرفی و وطنفروشی به سبک رضاخان». میدونستید رضاخان بیصفت و خائن سرِ سردار جنگل رو چندین ماه در محل انبار نفت برادران نوبل برای تماشای عموم به نمایش گذاشت تا درس عبرتی باشه برای کسانی که مقابل استعمار انگلیس میایستادن؟ یعنی حتی حق اعتراض به دشمن وجود نداشت.
طاها مهدوی
سردار جنگل
کنار خانقاهی سری ز تن جدا بود
شبیه بید مجنون، دو گیسویش رها بود
میان برف و بوران دلش شکست و افتاد
کسی که پشت مردم چو سنگ آسیا بود
فاطمه
نامش کوچک بود، اما غیرتش بزرگتر از تاریخ
میرزا برای «خودش» نمرد، برای دینش، مردمش و خاکش جان داد.
سلام بر سردار جنگل.
توکا
آیتالله بهجت، میرزا کوچک خان را نماد وطندوستی و استقلالطلبی میدانست. او نقل کرده بود که میرزا کوچک خان پیشنهاد همکاری سفیر انگلیس را رد کرد و گفت: «حکومتی که شالودهاش را شما بریزید، پایدار نمیماند.» این جمله بعدها مورد تحسین امام خمینی قرار گرفت.
