جوان آنلاین: افزایش شتابان نرخ ارز و طلا در روزهای اخیر سبب شده بازارهای مالی بار دیگر وارد دورهای از نوسانهای سنگین و رفتارهای هیجانی شوند؛ نوسانی که بهگفته کارشناسان از ترکیب سه عامل شکل گرفته است: تحولات سیاسی، رشد قیمت جهانی طلا و افزایش فشارهای ساختاری بر بازار ارز بهدلیل سیاستهای اخیر دولت در حوزه واردات.
تسنیم نوشت: در این میان، مصوبه تازه هیأت دولت مبنی بر واردات کالاهای اساسی از استانهای مرزی و واردات بدون انتقال ارز یکی از موضوعاتی است که در روزهای گذشته توجه بسیاری از تحلیلگران بازار را به خود جلب کرده است. این سیاست که هدف اصلی آن تسهیل تأمین کالاهای ضروری عنوان شده، در عمل باعث افزایش تقاضا برای ارز در بازار غیررسمی و تشدید فشار بر نرخها شده است.
فعالان بازار میگویند بخشی از واردکنندگان که اکنون امکان تأمین ارز از منابع خارج از شبکه بانکی را دارند، عملاً به سمت خرید ارز از بازار آزاد رفتهاند و این رفتار، در کنار انتظارات تورمی، به افزایش تنش در بازار انجامیده است.
یک کارشناس ارزی میگوید: هر نوع مجوز واردات بدون انتقال ارز، ولو با هدف تأمین کالاهای ضروری، باعث میشود نیاز ارزی واردات به جای سیستم بانکی، بر دوش بازار آزاد بیفتد. در شرایطی که بازار ارز کشور حساس و کمعمق است، این سیاستها به سرعت در نرخها منعکس میشود.
به گفته او، در استانهای مرزی نیز حجم تقاضای جدید برای ارزهای منطقهای و نیمهرسمی بالا رفته و حتی بازارهای همسایه نیز تحت تأثیر قرار گرفتهاند.
همزمان با این فشارهای جدید، نوسانات روانی و سیاسی نیز بازار ارز را ملتهب کرده است. غلامرضا شریعتی، نماینده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر نقش پررنگ این متغیرها گفت: بدون شک نوسانات بازار ارز کشور ما بیشتر تحت تأثیر عوامل سیاسی و روانی است تا عوامل اقتصادی. بازار ما به مسائل سیاسی بسیار حساس است و همین موضوع باعث شده در روزهای اخیر شاهد افزایش قیمت دلار باشیم.
در بازار طلا نیز افزایش قیمت جهانی اونس نقش چشمگیری داشته است. شریعتی در ادامه افزود: افزایش قیمت اونس جهانی طلا بهطور مستقیم در بازار طلا و سکه داخلی نمود پیدا کرده و قیمتها و به تبع آن انتظارات تورمی را بالا برده است.
از سوی دیگر، نزدیکشدن به روزهای پایانی سال میلادی نیز موجی از تقاضای فصلی ارز ایجاد کرده که این موضوع هرسال در همین مقطع بازار را تحت فشار قرار میدهد. شریعتی در اینباره گفت: در روزهای پایانی سال میلادی قرار داریم و طبیعتاً تقاضای فصلی برای ارز افزایش یافته که این موضوع هم بر بازار ارز کشور تأثیر گذاشته است.
با وجود نگرانیها درباره افزایش نرخها، شریعتی تأکید دارد که ثبات بازار قابل بازیابی است: بانک مرکزی از توانایی و قدرت کامل برای کنترل بازار برخوردار است و علاوه بر مطلوب بودن ذخایر ارز و طلا، ابزارهای قانونی لازم را نیز در اختیار دارد. تجربه موفق کنترل بازار در شرایط بحرانی و جنگی نشان میدهد بانک مرکزی قادر است قیمت ارز و طلا را مدیریت و حتی کاهش دهد.
در مجموع، تحلیل کارشناسان نشان میدهد نوسانات اخیر حاصل پیوند سه لایه است: فشارهای سیاستی و روانی، رشد قیمت جهانی طلا، و اثرات مصوبه واردات بدون انتقال ارز بر تقاضای بازار آزاد. در چنین شرایطی، تأثیرگذاری سیاستهای تثبیتی بانک مرکزی و مدیریت حجم تقاضای وارداتی، عوامل تعیینکننده در بازگشت ثبات خواهند بود.
