جوان آنلاین: «کاظم غریب‌آبادی» معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه در پنل «به خطر افتادن رژیم عدم‌اشاعهٔ هسته‌ای: روند‌ها و گفتمان‌های غالب» در حاشیه کنفرانس بین‌المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» درباره دیدگاه حقوقی ایران به حمله نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز و دانشمندان هسته‌ای ایران گفت: علیه ایران دو تجاوز صورت گرفته است، یکی تجاوز به تمامیت ارضی و یکپارچگی سرزمینی و دوم تجاوز علیه تأسیسات هسته‌ای. اقدام دوم یکی از مصادیق جدی‌ترین جنایات است که می‌توان از منظر حقوقی به آن پرداخت.
به گزارش ایرنا، وی با اشاره به اینکه رژیم عدم اشاعه، بیشتر بر اساس اصل عدم تجاوز به تأسیسات هسته‌ای بنا شده است، گفت: این بسیار مهم است. در تاریخچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سابقه نداشته که تأسیسات هسته‌ای مورد هجوم قرار گرفته باشند. برخی از تاسیسات کشورهای دیگر البته تحت نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بوده‌اند، ولی مهم‌ترین نظارت‌هایی که انجام شده، نظارت‌هایی است که در جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.
رژیم اسرائیل رژیمی است که عضو هیچگونه از توافقنامه‌های عدم اشاعه نیست. آمریکا هم جزو اعضای دائم شواری امنیت هست که متاسفانه خود در حال افزایش ظرفیت‌های هسته‌ای و این واقعا فاجعه‌بار است. اینها تهدید‌هایی علیه صلح و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شوند.
معاون وزیر خارجه افزود: هرگونه حمله علیه تاسیسات هسته‌ای، فارغ از اینکه خرابکاری باشد یا استفاده از قوه قهریه یا عملیات یا حتی قتل و ترور دانشمندان هسته‌ای باشد، همه اینها مصادیق تهدید برای فعالیت‌های هسته‌ای کشورهاست و در بافت بزرگ‌تر، تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی است. همه تاسیسات هسته‌ای ایران که مورد حمله رژیم اسرائیل و همچنین ایالات متحده آمریکا قرار گرفت، تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بودند.
غریب آبادی خاطرنشان کرد: امروز صبح جناب آقای دکتر اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی گفتند که همکاری‌های گسترده‌ای ایران با آژانس انجام داده و همچنین راستی‌آزمایی‌های بسیط و مبسوطی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران به عمل آمده است؛ لذا بسیاری از موضوعات، هم غنی‌سازی و هم تاسیسات، تحت نظارت پادمان‌های آژانس بوده است.
رژیم اسرائیل و آمریکا تهدید‌هایی علیه صلح و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شوند
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد: به خوبی آگاه هستید که قطعنامه‌های متعددی در بافت حقوقی داریم که در کنفرانس‌های عمومی چه در شورای حکام و چه در مجمع عمومی آژانس مورد تصویب قرار گرفتند. برخی از آنها حتی در شورای امنیت تصویب شدند. تمام این (قطعنامه‌ها) هر گونه حمله به تاسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منع می‌کنند.
وی ادامه داد: در کنفرانس عمومی آژانس حتی عدم استفاده از قوه قهریه را داشتیم. در عراق هم راکتوری که مورد حمله رژیم اسرائیل قرار گرفت، منجر به صدور یک قطعنامه شد. حتی نفس همین حمله تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی است. در سازمان ملل هم قرار بر این است که اگر چنین حوادثی مجددا اتفاق بیفتد، باید گزارش آن به شورای امنیت داده شود. این هم دقیقا همان در خواستی است که جمهوری اسلامی ایران داشت. این قطعنامه منفسخ نشده و همچنان نافذ هست و باید تجاوزی که اتفاق افتاده است، به شورای امنیت سازمان ملل گزارش شود تا از تکرار مجدد چنین حملاتی توسط رژیم اسرائیل جلوگیری بشود. این کار را باید آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پیگیری کند.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: رژیم اسرائیل رژیمی است که عضو هیچگونه از توافقنامه‌های عدم اشاعه نیست. آمریکا هم جزو اعضای دائم شواری امنیت هست که متاسفانه خود در حال افزایش ظرفیت‌های هسته‌ای و این واقعا فاجعه‌بار است. این دو کشور و رژیمی که به ایران حمله کردند، یکی به صورت نامشروع تسلیحات هسته‌ای دارد و دیگری در حال افزایش ظرفیت هسته‌ای خود است؛ و می‌بینید که امروزه آنها به‌دنبال افزایش ظرفیت هسته‌ای خودشان و در حال انجام آزمایش‌های هسته‌ای جدید هم هستند. اینها تهدید‌هایی علیه صلح و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شوند.
غیرب آبادی خاطر نشان کرد:، اما بیایید کمی اطلاعات پیش‌زمینه در اختیارتان قرار دهم؛ چرا به سوریه حمله شد؟ راکتوری آنجا بود البته ما اطلاعات متقنی نداریم و نمی‌دانیم که راکتور هسته‌ای بود یا خیر، اما بهرحال آنچه گفته می‌شود، کاشف به عمل آمده که این راکتور هسته‌ای در سوریه وجود داشته است؛ از این موضوع آگاه نبودند، اما آژانس هم بهرحال یک قطعنامه داشت. کنفرانس عمومی و همچنین شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه‌هایی در این خصوص داشته‌اند، اما چرا ما دوباره در اوکراین شاهد حادثه‌های از این دست بودیم؟! اینها تبعیض است.
در ماجرای محکوم کردن تجاوز نظامی به ایران شاهد بازی سیاست بودیم و نه تسلط قواعد و قوانین بین المللی
معاون حقوقی و بین الملل وزارت خارجه در ادامه گفت: آنها باید هرگونه حمله به تأسیسات اوکراین هم محکوم می‌شد که شد، اما در قبال حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران چه اتفاقی افتاد؟ کاملاً در سکوت فرو رفتند، متأسفانه. حمله علیه ایران و تأسیسات هسته‌ای آن را محکوم نکردند و حتی اجازه ندادند پیش‌نویس قطعنامه‌ای که ایران مطرح کرد و توسط چندین عضو آژانس حمایت شد، به سرانجام برسد و تصویب شود.
وی ادامه داد: این سازوکاری است که متأسفانه پیش روی ما قرار دارد؛ قوانینی و قواعدی که اجازه نمی‌دهند قوانین اجرا شوند و اجرای قوانینی را که خودشان تصویب کرده‌اند مسدود می‌کنند. آنها اجازه ندادند که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت این حملات را محکوم بکنند؛ حملاتی که علیه تمامیت ارضی ایران و تأسیسات هسته‌ای ایران انجام شده بود.
معاون وزیر خارجه افزود: این همان «سیاست» است؛ «سیاست» در اینجا مهرهٔ اصلی است، نه قوانین؛ بنابراین اگر مناسبات خوبی با آنها داشته باشید، بله، می‌توانید بروید این کار و آن کار را بکنید و پشتیبانی و حمایت آنها را داشته باشید. اما اگر قرار باشد سیاست مستقلی داشته باشید حتی اگر همکاری مستقیمی هم با آنها داشته باشید شما «آدم بد» ماجرا محسوب می‌شوید و همین دلیل می‌شود برای اینکه به شما حمله بکنند. نه تنها می‌توانند به شما حمله کنند، بلکه می‌توانند قطعنامه‌ای هم علیه شما تصویب بکنند تا شما را تحت فشار قرار بدهند که همکاری بکنید. چه همکاری؟ واقعاً نمی‌دانیم.
نگرانی غرب در این برهه که ایران غنی‌سازی انجام نمی‌دهد، چیست؟
معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه افزود: حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، عملاً مربوط به فعالیت‌های غنی‌سازی ایران بوده است. دوم، به‌هرحال تأسیساتی بوده که مورد حمله قرار نگرفته؛ حتی چندین ماه از جنگ می‌گذرد، ما با آژانس همکاری داشتیم و به آن تأسیساتی که مورد حمله قرار نگرفتند، دسترسی به آژانس داده‌ایم. اما دلیل اینکه دسترسی بازرسی به محل‌های مورد هدف قرار گرفتن ندادیم این است که ما خودمان هم دسترسی نداریم؛ به‌هرحال آنجا تسلیحات منفجر نشده و عمل‌نکرده‌ای وجود دارد و دلایل امنیتی این اجازه را ندادیم. آنها هم حمله کردند و الان می‌خواهند ببینند چقدر توانستند آسیب بزنند. این صرفا به خاطر کار آژانس نیست.
وی ادامه داد: ما در این برهه که غنی‌سازی انجام نمی‌دهیم، پس نگرانی آنها چیست؟ یک پیش‌نویس قطعنامه الان در شورای حکام مطرح کرده‌اند که از عبارات آن یکی اینکه غنی‌سازی اورانیوم در ایران معلق باشد، دوم باز فراوری را مجدداً ایران انجام ندهد و سوم با حسن نیت وارد گفت‌و‌گو‌ها با ۵ عضو شورای امنیت به‌اضافه یک شود. وقتی دیدند از این مسیر نمی‌توانند پیش روند از طریق مسیر اسنپ‌بک غیرقانونی سعی کردند فشار آوردند.
ما با آژانس همکاری داشتیم و به آن تأسیساتی که مورد حمله قرار نگرفتند، دسترسی به آژانس داده‌ایم. اما دلیل اینکه دسترسی بازرسی به محل‌های مورد هدف قرار گرفتن ندادیم این است که ما خودمان هم دسترسی نداریم؛ به‌هرحال آنجا تسلیحات منفجر نشده و عمل‌نکرده‌ای وجود دارد و دلایل امنیتی این اجازه را ندادیم.
غریب آبادی خاطرنشان کرد: ایران پروتکل‌های الحاقی را ۳ سال اخیر به‌صورت مستمر اجرا کرده، ایران کد ۳.۱ اصلاح‌شده آژانس را اجرا کرده، بنابراین آنها اصلاً توجهی به این ملاحظات ندارند. چرا؟ چون تعامل و گفت‌و‌گو برای آنها اصلاً اهمیتی ندارد. آنها می‌خواهند از این ابزار‌ها و مکانیزم‌های بین‌المللی استفاده بکنند تا فشار بیشتری بر ایران بیاورند. اگر که به دنبال تعامل و همکاری باشند، مسیر مسیر روشنی است. با آژانس همکاری داریم می‌کنیم. دسترسی بازرسی در ۵ ماه گذشته به همه مراکزی که مورد هدف قرار نگرفتند، به آنها دادیم و اطلاعات اصلی و واقعی را درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران در اختیار آنها گذاشتیم.
معاون وزیر خارجه افزود: می‌دانید، رژیمی که در واقع ادعا کرده ایران به دنبال ساخت بمب هسته‌ای است؛ خود، سه دهه است که در خصوص فانتزی بمب هسته‌ای ایران ترانه‌سرایی می‌کند؛ با اینکه ایران بوده که مورد هدف قرار گرفته، همچنان اسرائیل می‌گوید که ایران به دنبال بمب هسته‌ای است و این واقعاً مضحک است؛ خود آنها کلاهک‌های جنگی و تسلیحات اتمی دارند، در منطقه آشوب به پا کرده‌اند، حتی گفته‌اند که آنها در واقع زرادخانه سلاح‌های کشتار جمعی را در اختیار دارند، اما هنوز دارند در خصوص فانتزی‌شان مبنی بر اینکه ایران به دنبال دست یافتن به بمب هسته‌ای است، صحبت می‌کنند. این برنامه و دلیل اصلی است که آنها به دنبالش هستند.
رژیم اسرائیل نمی‌تواند استفاده صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای در منطقه را تحمل کند
معاون وزیر امور خارجه در پایان سخنان خود گفت: در خصوص حمله به ایران و تاسیسات صلح‌آمیز خطرات اخلاقی و حقوقی وجود داشته است. رفتار بدی با ایران انجام شده از طریق تشویق اعمال غیرقانونی. این اولین خطر اخلاقی است. دوم اینکه، نمی‌خواهم از کلمه جوامع بین‌المللی استفاده کنم، اما بعضی از اعضای جامعه بین‌المللی این رفتار‌های غیرقانونی را متأسفانه تشویق کردند. سوم اینکه، بعضی از آنها تنش را با کمک کردن این رفتار غیرقانونی کشور‌ها تشدید تنش کردند. چهارم اینکه، فرهنگ همکاری کاهش پیدا کرده است. وقتی شما عضوی از NPT هستید در کانتکس NPT شما تنبیه می‌شوید، و اگر شما کمک کنید پاداش می‌گیرید و این واقعاً بد است.
وی ادامه داد: آنچه که از رفتار غیرقانونی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران یاد می‌گیریم این است که شورای امنیت شکست خورد، یعنی به وظایف خود عمل نکرد. شورای حکام آژانس کارش را درست انجام نداد. آمریکا، همچنین کشورهای اروپایی، هم شکست خوردند. مدیرکل آژانس حتی به شورای امنیت گزارش نداد. وقتی می‌پرسیم، تو مسئولیت داری که یک گزارش به شورای امنیت بدهی که چه اتفاقی افتاده است. تو می‌توانستی این را بگویی، چون در حال نظارت بودی. اما مدیرکل اعلام می‌کند که نمی‌توانسته این کار را انجام دهد و این مضحک است. وی بار‌ها به اوکراین سفر کرده و بدون اینکه وظیفه‌ای از از شورای حکام داشته باشد، اما وقتی باید به ایران بیاید و راجع به نظارت صحبت کند؛ سکوت می‌کند.
معاون وزیر خارجه در پایان گفت: اینها همه در اجرای وظایف خود شکست می‌خورند. این امروز فقط در مورد ایران نیست و در آینده کشورهای دیگری خواهند بود. امروز می‌بینیم که کشورهای منطقه ما برای استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز پیش می‌روند و نمی‌دانم که چه اتفاقی برای تاسیسات هسته‌ای آنها در آینده خواهد افتاد، به خصوص با تهدیدی که رژیم اسرائیل دارد که نمی‌تواند استفاده صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای در منطقه را تحمل کند. این یک واقعیت است و ما این را در خصوص رفتار‌هایی که در عراق، سوریه، ایران دیدیم و ممکن است در آینده در منطقه اتفاق بیفتد و این یک درس بزرگی است که ما یاد گرفتیم. جامعه جهانی، سازمان ملل، شورای امنیت سازمان ملل باید به این وحشی‌گری و جنایت‌هایی که از سوی رژیم صهیونیستی و آمریکا انجام می‌شود در منطقه پایان دهد.
کنفرانس بین‌المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» روز یکشنبه ۲۵ آبان در تهران و با سخنرانی افتتاحیه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. این اجلاس، در یک روز کاری کامل و در قالب چهار نشست اصلی برگزار خواهد شد و به بررسی چالش‌های فزاینده علیه اصول بنیادین حقوق بین‌الملل می‌پردازد. در این نشست ۳۵۰ میهمان بین‌المللی و داخلی، شامل هیات‌های دیپلماتیک، استادان و تحلیلگرانی از کشورهای فرانسه، ایتالیا، یونان، لبنان، عراق، ایرلند، اسلواکی، انگلیس، فنلاند، روسیه و کشورهای دیکر منطقه در قالب پنل‌های تخصصی به بررسی ابعاد حقوقی تجاوز و دفاع در چارچوب حقوق بین‌الملل می‌پردازند.
