جوان آنلاین: رئیس‌جمهور بار‌ها و بار‌ها بر عدالت آموزشی و گسترش نهضت مدرسه‌سازی تأکید کرده است. او روز گذشته هم با حضور در شهریار، دوباره بر بهبود کیفیت آموزشی در مدارس ایران تاکید کرد. به‌رغم همه اینها.
سال‌هاست مسئولان از ایمنی مدارس حرف می‌زنند، از طرح‌ها و برنامه‌هایی که هر سال در دستور کارشان قرار می‌گیرند و از همکاری خیرین و نهاد‌هایی که قرار است به‌زودی وارد عمل شوند، اما حاصل تمام این سخنرانی‌ها و وعده‌ها، تنها سه مدرسه‌ای است که از میان هزاران مدرسه پایتخت موفق به دریافت گواهی ایمنی شده‌اند. آنطور که به نظر می‌رسد، هنوز قرار نیست مدارس ایمن شوند، فقط قرار است درباره‌شان حرف زده شود! بدون مدارس ایمن، بهبود کیفیت آموزشی هم رخ نخواهد داد. یا لااقل بهتر است این‌طور بگوییم که یکی از مقدمات بهبود کیفیت آموزشی در ایران، ساخت مدارسی استاندارد و در خور شأن است.
رئیس‌جمهور، مسعود پزشکیان در آیین بهره‌برداری همزمان از طرح‌های «نهضت عدالت در فضای آموزشی با مشارکت مردم» در شهرستان شهریار بر ضرورت بازنگری در رویکرد‌های آموزشی کشور و ارتقای کیفیت یاددهی و یادگیری تأکید کرد و گفت: هیچ دلیلی وجود ندارد مدارس کشور از نظر کیفیت و استاندارد‌های آموزشی پایین‌تر از مدارس دیگر کشور‌ها باشند و نباید پذیرفت که کلاس‌های درس از نظر امکانات، روش‌های آموزشی و کیفیت یادگیری ضعیف‌تر از دیگر نقاط جهان اداره شوند.
رئیس‌جمهور گفت: ارتقای کیفیت آموزش ارتباطی با تحریم و محدودیت‌های خارجی ندارد، موضوع کیفیت آموزشی مستقیماً به رفتار، علم، انگیزه و باور معلمان و مدیران وابسته است. وی با بیان اینکه الگوسازی الهام‌بخش برای آینده کشور باید از همین کلاس‌های درس و مدارس آغاز شود، استفاده از توان مردم و خیرین را یک راهکار اساسی برای توسعه زیرساخت‌های آموزشی دانست و اظهار کرد: هیچ خانواده‌ای تمایلی به آموزش ضعیف فرزندان خود ندارد و نظام آموزشی موظف است زمینه رشد و شکوفایی استعداد‌ها را فراهم کند.
رئیس‌جمهور با اشاره به نقش مدارس در شکل‌دهی آینده کشور، بر ضرورت هدایت ذهنیت دانش‌آموزان از دوران کودکی به سمت بهترین شدن و نقاد بودن تأکید و تصریح کرد: باور به توانایی تغییر و بهتر شدن زمینه‌ساز پیشرفت و ارتقای کشور است.
فقط ۳ مدرسه در تهران تأییدیه ایمنی دارند!
روز شنبه خبری شوکه‌کننده منتشر شد و همه را نگران کرد: «از میان بیش از ۶هزارو۴۲۰ مدرسه و مهدکودک در تهران، تنها سه مدرسه موفق به دریافت تأییدیه نهایی ایمنی شده‌اند.» آماری که کامران عبدولی، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران اعلام کرد و آن را نشانه عقب‌ماندگی جدی مدارس در حوزه ایمنی دانست.
عبدولی گفت: «یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان، ایمنی مدارس و مهدکودک‌ها است. نسبت به سایر ساختمان‌ها، مدارس در زمینه ایمنی عقب‌تر هستند و پیشرفت قابل توجهی نداشته‌اند، در حالی که ساختمان‌های درمانی، تجاری و مسکونی جدید اقدامات مناسبی در این زمینه انجام داده‌اند.»
معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران، آمار دقیق از حجم مدارس و مهدکودک‌های تحت پوشش در تهران ارائه داد: «۶هزارو۴۲۰ مدرسه و مهدکودک شامل هزارو۵۰۴ مهدکودک و پیش‌دبستانی، ۲هزارو۵۰ مدرسه ابتدایی و متوسطه فنی و حرفه‌ای و کار و دانش، ۲هزارو۳۸۳ مدرسه و ۸۸ مدرسه استثنایی است. از این تعداد، ۲هزارو۹۱۳ واحد غیر‌دولتی و ۳هزارو۱۲۹ واحد دولتی هستند.»
او درباره اقدامات انجام شده ادامه داد: «طی سال‌های گذشته، سازمان آتش‌نشانی چندین بار مدارس را بازدید کرده، اخطار‌ها و دستورالعمل‌های لازم را ارائه داده و تلاش کرده پرونده‌هایی برای ارتقای ایمنی تشکیل شود، اما تاکنون فقط ۴۳ پرونده تشکیل شده که تنها سه مورد به تأییدیه نهایی رسیده‌اند و باقی اقدامات مؤثر تاکنون اجرایی نشده‌است.»
معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران در پایان گفت: «با توجه به ساختار و تعداد طبقات مدارس، ارتقای ایمنی آنها هزینه کمتری نسبت به سایر ساختمان‌ها دارد، اما مهم‌ترین نیاز، همت و اراده مسئولان و مدیران برای اجرای اقدامات ایمنی است.»
مشکل فقط در کمبود بودجه نیست
چندی پیش بود که علی نصیری، رئیس سازمان مدیریت بحران تهران درباره نگرانی‌ها پیرامون ایمنی مدارس در آستانه آغاز سال تحصیلی هشدار داد و گفت: «مشکل اصلی الزاماً بی‌توجهی مدیران مدارس نیست؛ بسیاری از مدیران از ترس ایجاد پرونده و پیگیری‌های قانونی مراجعه نمی‌کنند.»
او توضیح داد که تشکیل پرونده، ورود نهاد‌های نظارتی و احتمال سؤال از مدیران به دلیل اطلاع از ناایمنی‌ها و اقدام نکردن، باعث ترس مدیران شده‌است. به گفته نصیری، بخشی از این مشکل ناشی از کمبود منابع مالی و بخشی دیگر به فرهنگ ایمنی در کشور بازمی‌گردد: «متأسفانه در جامعه ما موضوع ایمنی جدی گرفته نمی‌شود.»
نصیری ایمنی مدارس را به دو بخش مهم تقسیم کرد: «ایمنی کالبدی و ایمنی اجتماعی.» او درباره ایمنی کالبدی گفت: «سال گذشته طرح ارزیابی ایمنی تمامی مدارس دولتی شهر تهران با همکاری یک دانشگاه معتبر اجرا شد. تیم‌های متخصص HSE در ۲۲ نقطه هر مدرسه از کلاس‌ها و کارگاه‌ها گرفته تا موتورخانه، پشت‌بام و راه‌پله‌ها، حدود ۶۰۰ شاخص ایمنی را بررسی کردند.» نتیجه این بررسی‌ها شناسایی ده‌ها هزار مورد ناایمنی بود که خوشبختانه فقط حدود ۶ درصد آنها در وضعیت قرمز قرار داشتند.
رئیس سازمان مدیریت بحران تهران افزود: «در مجموع ۲هزارو۸۰۰ مدرسه مورد ارزیابی قرار گرفتند و کارگروه مشترک پیگیری ایمن‌سازی مدارس و رفع خطر آغاز به کار کرد.» او همچنین خبر داد که با هماهنگی شهرداری تهران، بودجه‌های اختصاصی مناطق شهرداری برای ارتقای ایمنی مدارس در اولویت قرار خواهد گرفت.
راهکار ریشه‌ای برای حل مشکل ایمنی مدارس
نصیری از والدین دانش‌آموزان خواست که حساسیت بیشتری نسبت به موضوع ایمنی مدارس داشته باشند: «یکی از برنامه‌های شهرداری همکاری با آموزش و پرورش در قالب تهاتر و مولدسازی املاک است. بسیاری از املاک آموزش و پرورش در نقاط ارزشمند شهر قرار دارند که می‌توان با استفاده از این ظرفیت، مجتمع‌های آموزشی استاندارد احداث کرد و مدارس فرسوده را جایگزین کرد.» به گفته او، این اقدام راهکاری ریشه‌ای برای حل مشکل ایمنی مدارس تهران است.
نصیری با تشریح جزئیات ناایمنی‌های شناسایی شده گفت: «بخش زیادی از ناایمنی‌ها مربوط به سیم‌کشی‌های غیراستاندارد و تأسیسات الکتریکی ناایمن است که می‌تواند منجر به برق‌گرفتگی یا حریق شود.» او همچنین به مشکلاتی مانند ناایمنی سیستم گازرسانی، سطوح لغزنده، پلکان‌های ناایمن، پشت‌بام‌های فاقد حفاظ، بخاری‌های غیراستاندارد، کاشی‌های سست، ضعف نورپردازی، نیمکت‌های نامناسب و مشکلات بهداشتی در سرویس‌های مدارس اشاره کرد. حتی شوخی‌ها و رفتار‌های پرخطر دانش‌آموزان را نیز از عوامل تهدیدکننده ایمنی مدارس دانست.
رئیس سازمان مدیریت بحران تهران خواستار اولویت‌بخشی به ایمنی در تخصیص اعتبارات شد و از مسئولان آموزش و پرورش، سازمان نوسازی مدارس و شهرداری خواست: «پیش از اجرای پروژه‌های زیباسازی، رنگ‌آمیزی یا حتی برنامه‌های فرهنگی، ابتدا بودجه لازم برای ارتقای ایمنی مدارس را مطالبه و تخصیص دهند.» او افزود که در بازدیدهایش گاهی شاهد بی‌توجهی به این موضوع بوده، اما با تغییر مدیران، روند بهبود یافته‌است.
نصیری درباره آموزش ایمنی گفت: «بحث ایمنی تنها به زیرساخت‌ها محدود نمی‌شود؛ آموزش باید از مدرسه آغاز شود.» او به اجرای پویش «شهر آماده» طی سه سال گذشته اشاره کرد که با همکاری هلال‌احمر و سازمان آتش‌نشانی، ۸۶۰ هزار نفر از شهروندان تهرانی را آموزش داده‌است که از این تعداد حدود ۴۹۵ هزار نفر دانش‌آموز بوده‌اند. با این حال، به گفته نصیری، این میزان هنوز کافی نیست.
او با اشاره به امکان آموزش رایگان گفت: «هر مدرسه‌ای که تمایل داشته باشد می‌تواند به پایگاه‌های مدیریت بحران یا خانه‌های دوام و ایمنی در محلات مراجعه کند تا مربیان آموزش‌دیده به صورت رایگان دوره‌های استاندارد ایمنی را برای دانش‌آموزان برگزار کنند.»
بمب ساعتی که هر لحظه ممکن است منفجر شود
ماه گذشته نیز مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران، با ارائه آمار نگران‌کننده‌ای درباره وضعیت ایمنی مدارس پایتخت هشدار داد. او گفت: «سال گذشته کارشناسان سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران از مدارس دولتی بازدید کردند و بیش از ۴۰۰ هزار مورد عدم انطباق ایمنی شناسایی شد.» بابایی افزود: «از ۲هزارو۸۰۰ مدرسه دولتی تهران، ۲هزارو۴۰۰ مدرسه برای بازدید کارشناسان همکاری کردند.» او با تأکید بر خطر بالقوه وضعیت ناایمن مدارس تصریح کرد: «این مدارس ممکن است حادثه‌ساز باشند، اگرچه شرایط فعلی بحرانی نیست، اما همین عدم ایمنی نشان می‌دهد که احتمال وقوع حادثه وجود دارد.»
به گزارش «جوان»، این واقعیت تلخی است که تعداد قابل‌توجهی از مدارس تهران ناایمن هستند و هر لحظه ممکن است به منبع حادثه‌ای بزرگ تبدیل شوند. حتی اگر بازدید‌ها و شناسایی‌ها انجام شده‌باشد، تا زمانی که ایمن‌سازی‌ها به مرحله اجرا نرسد، والدین ناچارند هر روز با دل‌نگرانی، فرزندانشان را به مدارسی بفرستند که امنیت‌شان تضمینی ندارد و این نگرانی کاملاً بحق و بجاست.
در صورت وقوع کوچک‌ترین حادثه، همه مسئولان ذی‌ربط در برابر جان دانش‌آموزان و معلمان و کادر آموزشی مسئول هستند، اما اکنون که هنوز فرصت جبران باقی است، باید با تصمیمی جدی و اقدامی فوری، از فاجعه‌ای که می‌تواند فردا تیتر سیاه روزنامه‌ها شود، پیشگیری کرد.
