جوان آنلاین: دلار در معاملات روز پنج‌شنبه با عبور از مرز‌های پیشین، سقف جدید ۱۱۸ هزار تومان را ثبت کرد. این رکورد در حالی رقم خورد که نرخ در بازار غیررسمی به پیش‌بینی فعالان نزدیک شده است. با این حال، با اعلام برنامه بانک مرکزی برای ورود به بازار تهران و امارات از روز شنبه (۱۲ مهر)، واسطه‌گران ارزی از احتمال عقب‌نشینی قیمت‌ها در هفته پیش‌رو سخن می‌گویند.
نرخ دلار که از ۲۹ شهریور ماه وارد روند صعودی جدید شده بود در معاملات روز پنج شنبه با ثبت رکوردی جدید در بازار غیررسمی در ایستگاه ۱۱۸ هزار تومان قرار گرفت. در پی افزایش نرخ دلار و همچنین رشد قیمت طلای جهانی، نرخ انواع سکه و طلا نیز در بازار داخلی صعودی شد تا جایی که هر مثقال طلای ۱۷ عیار به ۴۷ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان، هر گرم طلای ۱۸ عیار به ۱۰ میلیون و ۹۱۷ هزار تومان، هر قطعه تمام سکه طرح جدید به ۱۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و تمام سکه طرح قدیم به ۱۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید. همچنین هر قطعه نیم سکه نیز به ۶۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، ربع سکه به ۳۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و هر قطعه سکه یک گرمی بانک مرکزی به ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. حاکم شدن انتظارات تورمی در بازار به روند افزایشی نرخ ارز و طلا در بازار انجامیده است.
از سوی دیگر آمار‌های اخیر نشان می‌دهد رشد نقدینگی در بهار امسال از ۳۰ درصد عبور کرده که بالاتر از میانگین سال گذشته است. همزمان، رشد اقتصادی منفی و تورم نقطه به نقطه شهریور به ۴۵/۳ درصد رسیده است.
مداخله در بازار غیررسمی تهران و امارات
به طور کلی در شرایط کاهش تولید و افزایش تورم، افراد و به ویژه فعالان اقتصادی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت ارز و طلا حرکت می‌کنند و تقاضا در این بازار‌ها بالا می‌رود. در مقابل، بانک مرکزی برای کنترل بازار با افزایش عرضه و برگزاری حراج و پیش فروش سکه تلاش دارد مانع جهش قیمت‌ها شود. در این راستا، هشتاد و ششمین حراج سکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران روز چهارشنبه برگزار شد و پیش فروش سکه‌های طلا نیز هفته جاری انجام می‌شود.
علاوه بر این با مصوبه معاون اول رئیس‌جمهور در هفته گذشته سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند شمش استاندارد طلا را وارد کنند و در بورس کالا یا مرکز مبادله ارز و طلا عرضه و سود خود را خارج کنند. کارشناسان این تصمیم را اقدامی مؤثر برای مدیریت تقاضا در بازار ارز و طلا می‌دانند.
همچنین طبق اعلام تسنیم، بانک مرکزی همزمان با گمانه زنی‌ها در خصوص احتمال ریزش قیمت ارز، تصمیم گرفته است در بازار غیررسمی تهران و امارات مداخله کند.
بانک مرکزی پنج شنبه هفته گذشته در اطلاعیه‌ای اعلام کرد از روز شنبه ۱۲ مهر، میزان تخصیص ارز برای واردات به ویژه واردات خرد را افزایش خواهد داد. در این اطلاعیه آمده که این اقدام با هدف تأمین ارز واردات کشور و پاسخ به نیاز‌های ارزی است و در این روش، بازرگانان علاوه بر امکان استفاده از ابزار پرداخت به صورت حواله می‌توانند از ابزار پرداخت به صورت اسکناس ارز نیز بهره‌مند شوند.
وعده کنترل بازار رسمی و غیر رسمی ارز
محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن هشدار درباره اثرات تورمی افزایش نرخ ارز رسمی گفت: هدف ما کنترل هر دو بازار رسمی و غیر رسمی ارز به طور همزمان است.
وی با بیان اینکه آثار نرخ ارز مرکز مبادله در تورم، بیشتر از آثار نرخ ارز در بازار غیررسمی است، افزود: نرخ در بازار غیررسمی با عملیات روانی افزایش پیدا می‌کند و با آرامش سیاسی کاهش می‌یابد ولی اگر نرخ مرکز مبادله افزایش یابد حتماً تورم را شدیداً افزایش خواهد داد و قیمت کالا‌ها افزایش می‌یابد.
رئیس کل بانک مرکزی ۱۰ مهر در جمع فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی اصفهان از مهیا شدن عرضه ارز تعداد بیشتری از اقلام صادراتی در بازار دوم مرکز مبادله ارز و طلای ایران خبرداد و برنامه ویژه دولت برای توسعه صادرات را اعلام کرد؛ طرحی که بنا به اعلام بانک مرکزی قرار است با همکاری با وزارت صمت مزیت‌های از دست رفته کالا‌های صادراتی را احیا کند.
سابقه کاهش نرخ ارز با کاهش تنش‌های سیاسی
فرزین در این جلسه با اشاره به تلاش دشمن برای هراس افکنی در اقتصاد تصریح کرد: با ترس و وحشت و اخبار منفی به دنبال اثرگذاری روی نرخ ارز هستند، بار‌ها هم مشاهده شد که نرخ ارز با کاهش تنش‌های سیاسی کاهش یافت.
وی افزود: هراس‌افکنی اولویت نخست جنگ روانی دشمن در حوزه اقتصاد است به طوری که اخیراً به دروغ اعلام کردند سپرده‌های ایران در اتحادیه اروپا بلوکه شد. ما اصلاً آنجا سپرده نداریم که بخواهد توقیف شود. آنها با این اخبار به دنبال اثرگذاری منفی روی نرخ ارز هستند و بنابراین تلاش می‌کنند هر روز با انتشار اخبار منفی هراس را به اقتصاد کشور تزریق کنند و نرخ‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.
فرزین با بیان اینکه هم اکنون صادرکنندگان و واردکنندگان بدون هیچ دخالتی از سوی بانک مرکزی در بازار دوم مرکز مبادله اقدام به معامله ارز حاصل از صادرات می‌کنند، خاطرنشان کرد: نگرانی اصلی در این زمینه آن است که سرازیر شدن اعداد بزرگ به اقتصاد کنترل تورم را دشوار کند، بنابراین اقدامات باید به صورت تدریجی انجام شود تا هم تورم کنترل و هم مزیت‌های از دست رفته احیا شود.
رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد: انجام اصلاحات اقتصادی باید با تمرکز بر معیشت مردم و گردش چرخ تولید به صورت همزمان انجام شود تا نه معیشت مردم با دشواری مواجه و نه به اشتغال آسیب وارد شود.
تخلیه هیجان در بازار ارز!
رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران با اشاره به هفته پر التهاب و افزایشی هم در بازار‌های جهانی و هم در بازار داخلی طلا و سکه به ایسنا گفت: از آنجایی که بانک مرکزی متولی مدیریت بازار ارز در کشور است و در صورتی که نسبت به مدیریت قیمت ارز در بازار آزاد، به صورت جدی وارد شود و نسبت به حراج سکه و ثبت نام برای پیش فروش با شرایط جدید و قیمت‌های تعدیل شده‌تر اقدام کند، قطعاً می‌تواند در تغییر و مهار شرایط التهاب بازار طلا در وضعیت فعلی اثرگذار باشد. نادر بذرافشان در تشریح وضعیت فعلی صنعت طلا در کشور گفت: در حال حاضر بازار طلا و سکه در کشور نه فروشنده بالایی دارد و نه خریداران زیادی در صحنه هستند.
نرخ ارز بیشتر از این توان رشد ندارد
محمد نعمتی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام‌صادق (ع) نیز ضمن تأکید بر ضرورت مدیریت بازار ارز درباره انتظارات تورمی ایجاد شده گفت: رشد نرخ ارز که در چند هفته گذشته روی داده، به دلیل هیجانات ناشی از اسنپ‌بک بوده است و به مرور شوک‌های هیجانی تخلیه می‌شود.
وی افزود: دشمن با فعال کردن مکانیسم ماشه می‌خواهد ناامیدی ایجاد کند، در حالی که حاکمیت باید تدابیری اتخاذ کند که ناامیدی در جامعه از بین برود و با ایجاد امید بین مردم، انتظارات تورمی را کاهش دهد. معتقدم مکانیسم ماشه تقریباً اثری بر اقتصاد ایران نخواهد داشت و نرخ ارز بیشتر از این توان رشد ندارد.
آنچه در روز‌های اخیر بازار ارز و طلا تجربه کرده است، بیش از آنکه ریشه در کمبود واقعی منابع داشته باشد، محصول رشد بالای نقدینگی، انتظارات تورمی و ریسک‌های غیر اقتصادی است. بانک مرکزی با افزایش عرضه ارز و طلا، برگزاری حراج‌ها و حتی مداخله در بازار غیررسمی تلاش دارد هیجان‌های کوتاه‌مدت را مهار کند. با این حال برای ثبات پایدار، صرفاً تزریق ارز کافی نیست بلکه باید در کنار مدیریت انتظارات، انضباط مالی و مهار کسری بودجه جدی گرفته شود و همزمان با حمایت از تولید و صادرات، مسیر بازگشت ارز‌های صادراتی تسهیل شود.
