جوان آنلاین: در دهمین مقصد از سفرهای استانی دولت وفاق ملی، استان هرمزگان روز پنج‌شنبه میزبان دکتر پزشکیان رئیس‌جمهور و هیئت همراه بود؛ سفری یک روزه که طی آن علاوه بر نشست عدالت آموزشی، نشست‌هایی نیز با فعالان اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و همچنین شورای برنامه‌ریزی استان برگزار شد. سخنان رئیس‌جمهور در این سفر را می‌توان در چهار محور اصلی تحلیل کرد: تکیه بر مردم و نیروی انسانی، بازنگری در نگاه مدیریتی، اصلاح ساختار‌های اقتصادی با مشارکت عمومی و ضرورت انسجام ملی. در دل این چهار محور، یک دال مرکزی برجسته است: «مردم». او بر همین اساس تأکید کرد: «اگر با هم باشیم، از همه موانع عبور خواهیم کرد.»
سفر دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، به استان هرمزگان، بیش از آنکه یک بازدید اجرایی یا اداری باشد، بازتابی از نگاه کلان و آینده‌محور دولت به مسائل کشور بود. سخنان رئیس‌جمهور در این سفر را می‌توان در چهار محور اصلی تحلیل کرد: تکیه بر مردم و نیروی انسانی، بازنگری در نگاه مدیریتی، اصلاح ساختار‌های اقتصادی با مشارکت عمومی و ضرورت انسجام ملی. در دل این چهار محور، یک دال مرکزی برجسته است: «مردم».
سرمایه انسانی؛ مبنای تحول و پیشرفت واقعی
نقطه آغاز سخنان دکتر پزشکیان در نشست عدالت آموزشی، تأکید بر آموزش به‌عنوان بستر اصلی تحول ملی بود. او با صراحت گفت: «آینده کشور محصول تربیت امروز بچه‌هاست.» در این جمله ساده، یک نگاه عمیق راهبردی نهفته است؛ اینکه آینده ایران نه در نفت و گاز، نه در زیرساخت‌های فیزیکی و نه حتی در وابستگی به بودجه‌های دولتی، بلکه در سرمایه انسانی آن نهفته است.
او در همین زمینه تصریح کرد: «بار‌ها دیده‌ایم که در دولت‌ها برای افتتاح تجهیزات یا یک ساختمان، مراسم گسترده برگزار می‌شود، اما حقیقت آن است که ارزش واقعی در انسان نهفته است، نه در ابزار. همان انسانی که دستگاه می‌سازد ارزش دارد و باید قدر او دانسته شود. صهیونیست‌ها چرا دانشمندان ما را ترور می‌کنند؟ زیرا سرمایه واقعی در همین انسان‌هاست. اگر ساختمانی ۱۰۰ بار خراب شود دوباره می‌توان آن را ساخت، اما توانمندی انسان‌هاست که مسیر آینده را تضمین می‌کند. اگر این انسان‌ها پرورش یابند، صد‌ها دستاورد دیگر خواهند ساخت. انسان‌ها مهم‌تر از ساختمان و تجهیزات هستند، چون سازنده همه آنها به شمار می‌آیند.» دکتر پزشکیان با تأکید بر ضرورت ورود مردم به فرآیند توسعه آموزشی افزود: «اگر مردم به میدان بیایند، در عرض یک سال به جای ۱۵۰۰ مدرسه می‌توان ۱۵ هزار کلاس ساخت.» او این نگاه را فراتر از یک راهکار اجرایی دید و آن را به نگاهی فرهنگی و ساختاری پیوند زد: «ما خودمان خودمان را تحریم کرده‌ایم. ما منابع داریم، ولی از آن بهره نمی‌بریم... باید ظرفیت‌های خلق ثروت را فعال کنیم.»
رئیس‌جمهور اعلام کرد که بزرگ‌ترین مزیت رقابتی کشور نه در منابع زیرزمینی، بلکه در ظرفیت‌های زمینی انسانی و فرهنگی است؛ نگاهی که در ادامه نیز بار‌ها تکرار شد.
از مرکزگرایی تا مردم‌سپاری
در نشست سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی، دکتر پزشکیان با لحنی صریح از ضرورت تمرکززدایی در تصمیم‌گیری‌های اجرایی گفت و به انتقاد از روند‌های گذشته پرداخت: «تصمیم گرفته‌ایم اختیارات را از مرکز به استان‌ها منتقل کنیم، تا دیگر این‌گونه نباشد که برخی در پایتخت بنشینند و برای نقاط مختلف کشور تصمیم بگیرند. اختیار را باید به همان منطقه‌ای سپرد که موضوع مربوط به آن است.» رئیس‌جمهور در این بخش از سخنان خود به نوعی به نقد ساختار‌های بروکراتیک و مرکزگرایانه پرداخت که سال‌هاست سد راه چابکی نظام اجرایی شده‌اند. پیام او روشن بود: دولت در پی آن است که با واگذاری اختیار به مردم و مدیران محلی، مشارکت در تصمیم‌سازی را نهادینه کند. این نگاه زمانی عمیق‌تر می‌شود که او از ضرورت شناخت میدانی مسائل سخن می‌گوید: «قرار است به منطقه بیاییم، از نزدیک ببینیم و تصمیم بگیریم، چون با حرف و گزارش نمی‌توان واقعیت را درک کرد.»
صرفه‌جویی، شفافیت، واقع‌گرایی
رئیس‌جمهور در این نشست‌ها به موضوع انرژی و اصلاح مصرف پرداخت؛ موضوعی که سال‌هاست بر اقتصاد ایران سایه انداخته. او با نگاهی کاملاً اقتصادی گفت: «اگر فقط ۱۰ درصد صرفه‌جویی کنیم، ۱۶ میلیارد دلار صرفه‌جویی خواهیم داشت که می‌توان با آن مدرسه، بیمارستان، دارو و درمان رایگان تأمین کرد.» در این نگاه، صرفه‌جویی به‌عنوان یک ابزار مالی برای توسعه اجتماعی معرفی می‌شود. دولت با این نگاه، مسیر را از «اتلاف منابع» به سوی «بهره‌وری عمومی» باز می‌کند.
از سوی دیگر، پزشکیان عامل اصلی تورم را توسعه بدون پشتوانه مالی دانست: «ما در شرایطی که پول نداریم، توسعه تعریف می‌کنیم، سپس برای تأمین هزینه‌ها پول چاپ می‌کنیم و این یعنی تورم.» این جمله حامل یک پیام مهم به ساختار اداری و سیاسی کشور است: واقع‌گرایی مالی باید جای خود را به طرح‌های تبلیغاتی بدهد. دولت جدید، به‌جای بزرگ‌نمایی پروژه‌ها، به‌دنبال بازسازی اعتماد عمومی با صداقت در سخن و عمل است.
انسجام و عزم ملی؛ راه عبور از تهدید و تحریم
دکتر پزشکیان همچنین در نشستی با فرهیختگان، فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از وضعیت فعلی جهان اسلام انتقاد کرد و با اشاره به فجایع انسانی غزه گفت: «اگر مسلمانان با هم بودند، چنین فجایعی اتفاق نمی‌افتاد.» او دشمن اصلی را رژیم صهیونیستی دانست و هشدار داد که اختلاف و جنگ داخلی، فقط به نفع بیگانگان است. در جمع‌بندی نهایی، دکتر پزشکیان بر اتکای به خدا، عقل جمعی، مشارکت نخبگان و انسجام ملی تأکید کرد: «اگر با هم باشیم، از همه موانع عبور خواهیم کرد.» و در پایان خاطرنشان کرد: «هیچ چیز جز عزم ملی و تکیه بر قدرت الهی نمی‌تواند ما را نجات دهد.»
خود انتقادی دولتی به نفع مردم
بخش پایانی برنامه پزشکیان حضور در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه هرمزگان بود. او در این نشست ابتدا به ضرورت بازنگری در نحوه عملکرد مدیران دولتی، پرداخت و با تأکید دوباره بر رضایتمندی مردم تصریح کرد: خدماتی که در دولت ارائه شده و اعتباراتی که اختصاص یافته تنها بخشی از ماجراست؛ بخش مهم‌تر به عملکرد ما مدیران و کارمندان دولتی بازمی‌گردد. اگر مردم ناراضی‌اند، باید به جای فرافکنی، به خود بازگردیم و اشکالات را در شیوه عملکردمان جست‌و‌جو کنیم. رئیس‌جمهور با اشاره به مسئولیت مضاعف دولت و مجلس در شکل‌گیری تورم، گفت: یکی از عوامل اصلی تورم، همین توسعه بدون پشتوانه مالی است. ما در شرایطی که پول نداریم، توسعه تعریف می‌کنیم، سپس برای تأمین هزینه‌ها پول چاپ می‌کنیم و این یعنی تورم. نتیجه این تورم، کاهش قدرت خرید مردم و فقیرتر شدن آنهاست. باید در اندازه توان مالی‌مان سفره بگسترانیم و از ریخت‌وپاش و توسعه بی‌مورد خودداری کنیم. پزشکیان با تأکید بر اینکه هیچ مدیری نباید خود را عقل کل بداند، افزود: ممکن است من راه‌حل یک مشکل را ندانم، اما در بین ما کسانی هستند که می‌دانند. باید از ظرفیت دیگران استفاده کنیم و از کمک خواستن نهراسیم. همان‌طور که برای درمان بیماری‌مان سراغ پزشک متخصص می‌رویم، برای درمان مسائل اجتماعی و اقتصادی نیز باید از انسان‌های متخصص بهره بگیریم. اگر چشم‌انداز بلندی داشته باشیم، می‌توانیم به رشد و تعالی برسیم.
سخنان رئیس‌جمهور در سفر به هرمزگان، یک پیام روشن دارد: مردم، نه تنها صاحبان کشور بلکه راه‌حل اصلی همه مشکلات آن هستند. از ساخت مدرسه تا صرفه‌جویی انرژی، از تصمیم‌گیری منطقه‌ای تا عبور از تحریم، همه و همه با تکیه بر سرمایه انسانی و انسجام ملی امکان‌پذیر است. به نظر می‌رسد، دولت با این نگاه، دنبال آن است تا نسخه‌ای بومی برای پیشرفت کشور بنویسد؛ نسخه‌ای که قهرمان اصلی آن، مردم ایران هستند.
