جوان آنلاین: نیروی هوایی اوکراین بهتازگی از یک جنگنده میگ-۲۹ با رنگآمیزی متداول جنگندههای آذربایجانی و نشان نیروی هوایی اوکراین در آسمان این کشور استفاده کرده است. این خبر توسط وبسایت "منطقه جنگ" (The War Zone) گزارش شده و نشاندهنده تلاشهای فزاینده کییف برای تقویت توان دفاعی خود در برابر تهاجم روسیه است. این جنگنده تکسرنشین که با طرح رنگی آبی-خاکستری-آبی دیده شده، مجهز به چهار موشک کوتاهبرد R-۷۳ و دو رهگیر میانبرد R-۲۷ بود و در مأموریت جنگی کامل حضور داشت.
نشانهای از همکاری بین اوکراین و آذربایجان
به گزارش فارس، ظاهر شدن این هواپیمای آذربایجانی با نشان اوکراینی در عملیات جنگی، احتمال یک توافق بیندولتی برای انتقال این جنگنده یا توقیف آن از کارخانه تعمیر هواپیمای دولتی لِویو را مطرح میکند. پیش از تهاجم روسیه در فوریه ۲۰۲۲، این کارخانه در حال بازسازی سه فروند میگ-۲۹ آذربایجانی از نوع ۹-۱۳ بود، اما پس از حملات موشکی متعدد به این مرکز، سرنوشت آنها نامعلوم ماند. به نظر میرسد دستکم برخی از این هواپیماها تخلیه شده و بهموقع وارد خدمت اوکراین شدهاند. این همکاری ممکن است در پی تنشهای دیپلماتیک اخیر بین باکو و مسکو رخ داده باشد که پس از بازداشت چند شهروند آذربایجانی در یکاترینبورگ و سرنگونی یک هواپیمای غیرنظامی آذربایجانی در ماههای اخیر تشدید شده است.
ریشههای تاریخی همکاری نظامی بین جمهوری آذربایجان و اوکراین
پس از استقلال، جمهوری آذربایجان فاقد نیروی جنگی کامل در ارتش خود بود و در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷، ۱۵ فروند میگ-۲۹ جنگی و آموزشی را از اوکراین خریداری کرد. اوکراین به مرکز اصلی تعمیر و نگهداری این جنگندهها تبدیل شد و تغییراتی جزئی در سامانههای الکترونیکی آنها اعمال کرد. این همکاری اکنون در شرایط جنگ اوکراین با روسیه، که از فوریه ۲۰۲۲ آغاز شده، اهمیت بیشتری یافته است. روسیه با هدف تسخیر سریع کییف وارد این جنگ شد، اما مقاومت اوکراین و حمایت غرب، از جمله تسلیحات ناتو، این برنامه را ناکام گذاشت. در ماههای اخیر، حملات موشکی و پهپادی روسیه به اوکراین شدت گرفته و گزارشها از شلیک ۵۹۸ پهپاد و ۳۱ موشک در اوت ۲۰۲۵ حکایت دارد که منجر به کشته شدن ۲۳ نفر در کییف شد.
تنش با روسیه و نقش احتمالی جمهوری آذربایجان
انتقال احتمالی این جنگندهها توسط دولت آذربایجان میتواند پاسخی به کمپین تبلیغاتی روسیه باشد که پس از تنشهای دیپلماتیک، خواستار آمادگی برای جنگ با باکو و توصیف آن بهعنوان اجتنابناپذیر شده است. این تنشها در کنار ضربههای اوکراین به پالایشگاههای روسیه، که کمبود بنزین در این کشور را به دنبال داشته، فشار اقتصادی بر کرملین را افزایش داده است. در چنین شرایطی، استفاده از میگ-۲۹های آذربایجانی میتواند بخشی از استراتژی اوکراین برای جبران کمبود تجهیزات باشد.
حضور جنگندههای خارجی در اوکراین
این جنگندههای آذربایجانی تنها میگهای خارجی در خدمت اوکراین نیستند. لهستان ۱۴ فروند و اسلواکی ۱۳ فروند میگ-۲۹ را بهعنوان کمک نظامی اهدا کردهاند، اما به دلیل وضعیت فنی، همه آنها وارد خدمت نشدند و برخی بهعنوان منبع قطعات یدکی استفاده شدند. نیروی هوایی اوکراین این جنگندهها را در مأموریتهایی داخل کشور به کار میگیرد و پس از نوین سازی جزئی، برخی برای پرتاب موشکهای ضدرادار و بمبهای هدایتپذیر بهکار گرفته شدهاند. این تلاشها نشاندهنده وابستگی روزافزون کییف به حمایت بینالمللی است.
برنامههای آینده و آموزش خلبانان
رئیسجمهور اوکراین اخیراً از برنامههایی برای آموزش خلبانان بیشتر بر روی هواپیماهای اضافی میراژ ۲۰۰۰ خبر داده است. این اقدام در راستای تقویت توان هوایی اوکراین در برابر حملات مداوم روسیه انجام میشود. با ادامه جنگ که بیش از سه سال طول کشیده، اوکراین بهدنبال گسترش ناوگان خود و افزایش مهارت خلبانان است تا بتواند در برابر تهاجمات هوایی و زمینی روسیه مقاومت کند. در سپتامبر ۲۰۲۵، پوتین در اجلاس سازمان همکاری شانگهای غرب را مقصر جنگ خواند و خواستار آتشبس شد، اما این پیشنهاد بیشتر بهعنوان تاکتیک زمانخریدن تعبیر شده است.
نبردی که ادامه دارد
استفاده از میگ-۲۹های آذربایجانی نشاندهنده همکاریهای استراتژیک جدید در برابر تهدید روسیه است. با تشدید درگیریها و فشار اقتصادی بر مسکو، اوکراین با حمایت متحدانش تلاش میکند تعادل قدرت را حفظ کند. با این حال، موفقیت این استراتژی به میزان پشتیبانی بینالمللی و توانایی کییف در نوسازی تجهیزات بستگی دارد. جنگ اوکراین همچنان در هالهای از نااطمینانی قرار دارد و هر حرکت جدید، از جمله استفاده از جنگندههای خارجی، میتواند سرنوشت این نبرد طولانی را تغییر دهد.