جوان آنلاین: با تشدید ناترازی برق و گاز در کشور، ضرورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر بیش از پیش آشکار شده است. کسری ۳۰هزارمگاواتی برق در سال جاری و پیش‌بینی نیاز به ۱۲۰هزارمگاوات ظرفیت جدید طی دو دهه آینده، کشورمان را در برابر چالشی بزرگ قرار داده است. در این میان، انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، به‌عنوان راهکاری پایدار و اقتصادی برای جبران این کسری و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی مطرح شده‌اند.
کشورمان در سال‌های اخیر با ناترازی قابل‌توجهی در تأمین برق و گاز مواجه بوده است. کسری ۱۷هزارو۵۰۰مگاواتی برق در سال گذشته، در سال جاری به ۳۰هزارمگاوات افزایش یافته است. این ناترازی نه‌تنها به قطعی‌های مکرر برق در بخش‌های خانگی و صنعتی منجر شده، بلکه فشار مضاعفی بر منابع گازی کشور وارد کرده است. بیش از ۸۵درصد نیروگاه‌های حرارتی کشور از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت اصلی استفاده می‌کنند و حدود یک‌سوم گاز تولیدی کشور صرف تأمین انرژی این نیروگاه‌ها می‌شود، با این حال در فصل سرد سال، ناترازی گاز به چالشی مضاعف تبدیل می‌شود و تأمین سوخت نیروگاه‌ها را با دشواری مواجه می‌کند. رشد سالانه ۵درصدی مصرف برق که ناشی از افزایش تقاضا در بخش‌های خانگی، صنعتی و تجاری است، این وضعیت را پیچیده‌تر کرده است.
اگر این روند ادامه یابد، تا ۲۰سال آینده، کشور به حدود ۱۲۰هزارمگاوات ظرفیت جدید تولید برق نیاز خواهد داشت. از این میزان، پیش‌بینی می‌شود حداقل ۸۰هزارمگاوات باید از طریق منابع تجدیدپذیر تأمین شود تا وابستگی به سوخت‌های فسیلی کاهش یابد و پایداری انرژی کشور تضمین شود. انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، به دلیل دسترسی گسترده، پایداری زیست‌محیطی و هزینه‌های عملیاتی پایین‌تر در بلندمدت، به‌عنوان راه‌حلی کلیدی برای جبران کسری برق کشور مطرح شده‌اند. ایران از ظرفیت‌های طبیعی بی‌نظیری برای توسعه این نوع انرژی برخوردار است. تابش خورشیدی بالا در بیش از ۳۰۰روز آفتابی در سال، مناطق بادخیز گسترده و زمین‌های بایر فراوان، بستر مناسبی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی فراهم کرده است، با این حال بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها همچنان در مراحل ابتدایی قرار دارد و نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان و سیاستگذاری‌های منسجم است. توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر نه‌تنها به جبران کسری برق کمک می‌کند، بلکه می‌تواند وابستگی کشور به منابع فسیلی را کاهش دهد.
این امر نه‌تنها از منظر زیست‌محیطی، بلکه از دیدگاه اقتصادی و راهبردی نیز اهمیت دارد. کاهش مصرف گاز در نیروگاه‌ها می‌تواند منابع گازی کشور را برای مصارف صنعتی، صادراتی یا تزریق به شبکه خانگی آزاد و به بهبود تراز انرژی در فصول سرد سال کمک کند. با وجود ظرفیت‌های بالای ایران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، موانع متعددی بر سر راه توسعه این صنعت وجود دارد. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، نیاز به سرمایه‌گذاری کلان است. برآورد‌ها نشان می‌دهد برای جبران کسری ۲۵هزارمگاواتی برق، حدود ۱۵هزارمیلیارددلار منابع مالی مورد نیاز است. علاوه بر این، توسعه ۸۰هزارمگاوات ظرفیت جدید از منابع تجدیدپذیر، سرمایه‌ای بالغ بر ۲۳میلیارد دلار طلب می‌کند. این حجم از سرمایه‌گذاری، بدون مشارکت بخش خصوصی و جذب سرمایه‌های خارجی، عملاً غیرممکن است.
