جوان آنلاین: پایگاه «ترجمان» مقالهای از کرالین جانسن را که در واشینگتن پست منتشر شده است، با ترجمه محمد مهدیپور به اشتراک گذاشت. خلاصهای از این مقاله در ادامه مرور شده است: احتمالاً برای همه ما که در اینستاگرام، یوتیوب و سایر فضاهای اشتراکگذاری ویدئو حضور داریم، پیش آمده برای فرار از احساس کسالت و بیحوصلگی به تماشای محتواهای این پلتفرمها روی بیاوریم. شاید هم در ابتدای اسکرولکردن ویدئوها، واقعاً احساس هیجان و شادابی کرده باشیم و تصور کنیم هرچه بیشتر ویدئوها را اسکرول کنیم، حالمان بهتر میشود. اما نتیجه تحقیقات جدید خلاف انتظار ماست. مطابق یافتههایی که اخیراً در مجله روانشناسی تجربی منتشر شده، اسکرولکردن ویدئوهای تیکتاک یا یوتیوب، برای فرار از احساس کسلی و بیحوصلگی، نتیجهای عکس به همراه دارد: حوصلهتان را بیشتر سر میبرد.
این رفتار مؤید نظریهای است که کیتی تم، محقق پسادکتری روانشناسی و متخصص احساس کسلی و همکارانش در سال ۲۰۲۱ در مقاله «مدل بازخوردی کسلی» مطرح کردند. نظریه آنها این بود که احساس کسلی وقتی پیدا میشود که موضوع توجه ما تغییر کند، یعنی وقتی میزان درگیری ما با موضوعی به اندازهای که میخواستیم نباشد. این احساس ناخوشایند زمانی پیش میآید که شرایط فرد، فاقد نوآوری یا معنا باشد؛ آدمها شروع به دیدن یک ویدئوی آنلاین میکنند، اما با بیقراری آن را جلو میزنند یا بهسراغ ویدئوی بعدیای میروند که الگوریتم به آنها پیشنهاد داده است.
تم روی بیش از هزارو۲۰۰ شرکتکننده که عمده آنها دانشجو بودند، تحقیق کرد و با روشی اصولی نشان داد، آدمها وقتی احساس کسلی میکنند ویدئو را رد میکنند، به این دلیل که فکر میکنند توانایی تغییردادن ویدئوها حالشان را بهتر میکند، اما ازقضا کسلتر میشدند.
در یک آزمایش، شرکتکنندگان ابتدا ویدئویی ۱۰دقیقهای را دیدند و بعد به آنها هفت ویدئوی کوتاه نشان داده شد و آنها میتوانستند این ویدئوها را رد کنند. بهطور میانگین، شرکتکنندگان هشتبار ویدئوها را رد کردند و از این ویدئو به آن ویدئو پریدند -، اما طبق گزارششان، در مقایسه با زمانی که ویدئوی ۱۰دقیقهای را میدیدند، احساس کسلی بیشتری داشتند و رضایتشان پایین آمده بود و همچنین با موضوع کمتر درگیر شده بودند.
ارین سی. وستگیت، استادیار روانشناسی دانشگاه فلوریدا نیز روی کسلی تحقیق میکند و میگوید: «گناه واقعی من این است که بین مجموعههای تلویزیونی بیاختیار میچرخم و نیمی از یک قسمت را میبینیم و نیمهکاره رهایش میکنم و میروم سراغ بعدی... کاملاً متقاعد شدهام وقتی صحبت از فیلمدیدن باشد، اگر قرار است بهدنبال تجربه لذتبخش و جذابی باشیم، پریدن از یک فیلم به فیلم دیگر اصلاً ایده خوبی نیست. نشستن و طاقتآوردن برای دیدن یک فیلم احتمالاً تصمیم بهتری خواهد بود.»
پژوهشگران این بار خواستند ببیند، آیا تأثیرات تغییرات دیجیتالی در مواردی غیر از ویدئو هم دیده میشود یا خیر. در این آزمایش جدید، رسانه را از ویدئو به مقالاتی مربوط به طبیعت و حیوانات تغییر دادند. معلوم شد وقتی پای مقاله در میان باشد، ماجرا فرق میکند: احساس کسلی و بیحوصلگی بین افرادی که یک مقاله بلند را میخواندند و آنهایی که میتوانستند بین چند مقاله بپرند و همه را کامل نخوانند مشابه بود.
کسلی و خستگی احساسی ناخوشایند است که البته به ما هشدار میدهد، کار لذتبخشتری برای انجامدادن وجود دارد. این احساس آدمها را سوق میدهد تا محیط اطرافشان را جستوجو کنند و وقتشان را صرف کارهای بیهوده نکنند. اما به نظر میرسد آدمها روزبهروز کمتر میتوانند این احساس را تحمل کنند. اینزلیچت، برای پیشگیری از این معضل یک راهحل دور از انتظار پیشنهاد میدهد: خودتان به پیشوازش بروید؛ قبل از اینکه سراغ کاری دیگری بروید، کمی بنشینید و احساس ناخوشایند کسلی را بچشید. او گفت «اگر ما تا این اندازه معتاد فرار از کسلی شدهایم و دیگر نمیتوانیم آن را تحمل کنیم، مثل حیوانی میمانیم که برای پیداکردن غذا از این درخت به آن درخت میرود، اما بهجایش به اندازه کافی صبر نمیکند ببیند، همان درخت اول میوه میدهد یا نه. این حیوان دستآخر از پا درمیآید.»