جوان آنلاین: پس از تشدید تحریمها در دهه ۹۰ و حضور نداشتن برخی برندهای بزرگ تلفن همراه در ایران، دستورالعملی برای ساماندهی واردات و خدمات پس از فروش تلفنهای همراه صادر شد که با وجود نکات مثبت ناکام ماند.
به گزارش تسنیم، سال ۱۳۹۵ و هم زمان با اجرای رجیستری، ستاد قاچاقنامهای به وزارت صمت زد تا براساس آن این وزارتخانه آییننامهای را برای مشخصشدن شرایط واردات تلفنهای همراهی که امکان حضور نمایندگیهای رسمی از شرکتهای مادر در ایران ندارند که را تدوین کند. موضوع اصلی در این دستورالعمل براین اساس بود که برخی تلفنهای همراه در کشور نمایندگی ندارند براساس آن شرایطی فراهم شود تا فعالیت قانونی به وسیله شرکتهایی که امکان ارائه خدمات پس از فروش دارند، انجام شود.
در مقدمه و ماده اول تا سوم این دستورالعمل آمده بود: این دستورالعمل در راستای ساماندهی وارد کنندگان کالای سرمایهای و مصرفی بادوام (گوشی تلفن همراه و تبلت که به دلیل تحریم امکان اخذ مجوز نمایندگی از سوی شرکت خارجی صاحب نام و نشان تجاری در ایران را ندارند و به استناد ماده ۲ قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، قانون نظام صنفی اختیارات ناشی از اساسنامه وزارت صنعت معدن و تجارت و مصوبات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا وارد تدوین و ابلاغ میگردد.
ماده ۱) این دستور العمل به هیچ عنوان مشمول برندهایی که تا تاریخ ابلاغ این دستور العمل در کشور ایران نمایندگی و عرضه گوشی داشتهاند نبوده و صرفاً شامل برندهایی از گوشی تلفنهمراه و تبلت میشود. امکان ثبت نمایندگی رسمی شرکتهای اصلی آنها به تشخیص مرکز اصناف و بازرگانان ایران با بررسی و اطلاعات مرتبط که- از طرق مقتضی از قبیل اخذ اطلاعات از مراجع دولتی و خصوصی اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ایران انجام خواهد شد را نداشته باشند.
مرکز اصناف و بازرگانان، فهرست برندهایی که موفق به اخذ نمایندگی رسمی برای واردات گوشی تلفنهمراه و تبلت به کشور شدهاند را در درگاه مرکز اطلاعرسانی ساید ماده (۲) شرکتهای متقاضی واردات گوشی تلفن همراه و تبلت با نشان تجاری فاقد نمایندگی رسمی در ایران باید شرایط لازم بر اساس مفاد این دستور العمل را دارا باشد.
ماده (۳) شرکتهای متقاضی واردات گوشی تلفن همراه و تبلت، موضوع این دستور العمل علاوه بر ارائه اسناد و مدارک مورد نیاز و فرایند اعلام شده مرکز اصناف و بازرگانان ایران باید نسبت به دریافت تأییدیه توشایی ارائه خدمات پس از فروش و تأمین قطعات اصلی از سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان اقدام نمایند.
مرکز امور اصناف و بازرگانان باید حداکثر ظرف مدت یک هفته از تاریخ وصول درخواست متقاضی و دریافت اسناد و مدارک مربوطه و احراز شرایط اولیه نسبت به معرفی رسمی متقاضی به سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان برای دریافت تأییدیه خدمات از سازمان مذکور اقدام نماید.
۲ مسیر انحرافی دستورالعمل مجوز واردات تلفنهمراه فاقد نمایندگی
نکته اولی که درخصوص این دستور العمل وجود داشت، این بود که برای برندهایی در نظر گرفته شده بود که در ایران نمایندگی نداشتند. در آن سالها سه برند امریکایی و نوکیا که در آن بازه زمانی فعالیت خود را متوقف کرده بود، بدون نمایندگی در ایران بودند. البته با توجه به فعالیت مجدد نوکیا در سالهای اخیر این شرکت در حال حاضر نمایندگی رسمی در ایران دارد.
با این حال به نظر میرسد، برخی توانستند با دریافت مجوز واردات، برندهایی را وارد کشور کنند که در همان بازه زمانی (پیش از تشدید تحریمها) همچنان در ایران نمایندگی داشتند. به این ترتیب دهها نفر وارد حوزه واردات تلفن همراه شدند.
چگونه تعمیرگاههای تلفن همراه مجوز واردات گرفتند؟
نکته دومی که وجود دارد این است که در دستورالعمل اشارهای به تعمیرگاههای تلفن همراه نشده است. در حقیقت در بخش شرایط و مدارک مورد نیاز، مسئله خدمات پس از فروش ذکر شده که اساساً با حوزه تعمیرات تفاوت دارد.
در دستورالعمل، بحث تعمیرات وجود ندارد و تعیین شده است کار سایتهای مربوط به شرکتهای ارائهدهنده خدمات پس از فروش دارای سابقه، باید براساس بازدید سازمان حمایت امکان سنجی شوند. مقرر بود تا این امکانسنجی به این منظور انجام شود که در نهایت مشخص شود، آیا امکان ارائه خدمات پس از فروش واقعی به مشتریان را دارند یا خیر.
به نظر میرسد، در این بین، برخی تعمیرگاههای تلفنهمراه هم توانستند براساس شرایطی که برای شرکتهای ارائه دهنده خدمات پس از فروش ایجاد شده بود، مجوز واردات دریافت کنند. در حالی که اساساً این اتفاق به دور از اهداف اولیه این دستورالعمل بود.
با توجه به این تجربیات و با در نظر گرفتن مجموعه آنها میتوان گفت این دستورالعمل توفیق چندانی نداشته است، به طوری که پس از تشدید تحریمها نیز شاهد ایجاد مشکلات شدیدتری در زمینه خدمات پس از فروش بودیم، تا جایی که با وجود تحمیل هزینه به مصرفکننده نهایی عملاً خدماتی دریافت نمیشود.