جوان آنلاین: الگوی مصرف خانوار‌های ثروتمند با چند خودرو در بین مشترکان پرمصرف محسوب می‌شوند که منجر به سهم بالایی از پرداخت یارانه انرژی پنهان به این خانوار‌ها شده است که تخمین زده می‌شود بیش از ۵/۴ میلیارد دلار باشد. برای اصلاح این وضعیت، تغییر از اعطای سهمیه بنزین براساس تعداد خودرو به اعطای سهمیه به ازای هر نفر بسیار مهم است. این تغییر توزیع عادلانه یارانه‌های انرژی و ارتقای مصرف بهینه بنزین در خانوار‌ها را تضمین می‌کند و موجب خواهد شد که با اجرای نظام تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها در بخش بنزین و بهینه شدن مصرف بنزین در کشور، کمک به حل ناترازی بنزینی کشور کند.
وضعیت فعلی مصرف بی‌رویه بنزین در کشور ما نگرانی‌هایی را در مورد تأثیر آن بر محیط‌زیست، اقتصاد و منابع انرژی ایجاد کرده است. یکی از عوامل مهم در این موضوع، مصرف بالای بنزین در اقشار مرفه جامعه همراه با یارانه انرژی و سهمیه‌بندی ارزان بنزین در بخش خودرو است. همچنین طبق گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس، الگوی مصرف خانوار‌های ثروتمند با چند خودرو در بین مشترکان پرمصرف محسوب می‌شوند که منجر به سهم بالایی از پرداخت یارانه انرژی پنهان به این خانوار‌ها شده است که تخمین زده می‌شود بیش از ۵/۴ میلیارد دلار باشد. برای اصلاح این وضعیت، تغییر از اعطای سهمیه بنزین براساس تعداد خودرو به اعطای سهمیه به ازای هر نفر بسیار مهم است. این تغییر توزیع عادلانه یارانه‌های انرژی و ارتقای مصرف بهینه بنزین در خانوار‌ها را تضمین می‌کند و موجب خواهد شد که با اجرای نظام تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها در بخش بنزین و بهینه‌شدن مصرف بنزین در کشور و کمک به حل ناترازی بنزینی کشور کند.
اهداف اولیه اجرای این طرح دو مورد است: بهینه‌سازی مصرف بنزین در بخش خانگی و تحقق عدالت در تخصیص یارانه انرژی. با ارائه سهمیه بنزین برای هر نفر سیستم پیشنهادی چندین مزیت کلیدی را ارائه می‌دهد:
۱- بهینه‌سازی مصرف افزایش یافته: با معرفی یک قیمت تعادلی براساس ارزش واقعی بازار بنزین، افراد بدون خودرو سهم منصفانه خود را از یارانه انرژی دریافت خواهند کرد. در همین حال، افرادی با سطح مصرف معقول انگیزه خواهند داشت تا شیوه‌های مصرف کارآمدتری را دنبال کنند تا از فروش سهمیه بنزین مازاد خود بهره‌مند شوند. مالکان خودرو‌های پرمصرف نیز به دلیل قیمت بالاتری که خارج از مدل بهینه باید بپردازند، انگیزه خواهند داشت تا مصرف بنزین خود را بهینه کنند.
۲- ارتقای عدالت: تغییر از اعطای سهمیه به ازای هر خودرو به هر نفر توزیع عادلانه یارانه‌های انرژی را تضمین می‌کند. این رویکرد مزیت خانوار‌های ثروتمند با خودرو‌های متعدد را حذف می‌کند و فرصت‌های برابر را برای همه افراد برای بهره‌مندی از یارانه‌ها براساس نیاز واقعی انرژی خود فراهم می‌کند.
۳- نظارت بر مصرف صنعت حمل و نقل: سیستم پیشنهادی امکان تخصیص مصرف بنزین در صنعت حمل‌و نقل براساس بررسی‌ها و کد‌های ملی را فراهم می‌کند. این رویکرد اصلاح و کاهش مصرف بیش از حد خودرو را از طریق نظارت و تنظیم مؤثر امکان‌پذیر می‌کند.
برای اجرای مؤثر این طرح، ایجاد زیرساخت برای بازار بورس بنزین که براساس قیمت‌های تعادلی عمل می‌کند، ضروری است. چنین بازاری تبادل آسان سهمیه‌های بنزین را در بین افراد تسهیل و توزیع عادلانه و کارآمد منابع را تضمین می‌کند. علاوه بر این، دولت را قادر می‌سازد تا مصرف بنزین را به طور مؤثر تنظیم و نظارت کند. تأثیر این طرح بر مصرف شخصی قابل توجه خواهد بود که این امر مصرف بیش از حد در میان خانوار‌های ثروتمند را کاهش می‌دهد و آن‌ها را به سمت شیوه‌های پایدارتر هدایت می‌کند. به طور همزمان، افراد بدون خودرو سهم به حق خود را از یارانه انرژی دریافت می‌کنند و از آن‌ها حمایت لازم را برای نیاز‌های انرژی خود فراهم می‌کنند.
