جوان آنلاین: اصلاح و بازنگری آئین‌نامه ارتقای اعضای هیأت علمی، از مواردی بود که رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان آن را از مسؤولان مطالبه کردند.
به گزارش فارس، در حال حاضر بررسی این آئین‌نامه و تغییرات ضرایب آن مطابق با مسأله‌محوری در دستور کار قرار گرفته است و به همین‌خاطر واکاوی مشکلات اصلی آن بسیار ضروری است. با احمد محجوبیان، دبیر کمیسیون علمی، فرهنگی و اجتماعی مجمع تشخیص مصلحت نظام در این خصوص گفتگو کردیم.
محجوبیان در خصوص مقدمات مهم در توجه به آیین‌نامه ارتقا گفت: طبیعتا در هر ساختاری، افراد اگر بخواهند ارتقا داشته باشند، باید فعالیت‌هایی انجام دهند که در راستای مأموریت‌های آن ساختار است. در مورد ارتقای اساتید و اعضای هیأت علمی نیز باید ببینیم مأموریت‌های دانشگاه چیست و افراد چه فعالیت‌هایی را در راستای این مأموریت‌ها باید انجام دهند.
او تأکید کرد: در آئین‌نامه فعلی به دلیل فهم غلط از دانشگاه، نگاه به آن و وظایف آن بسیار محدود است و در فرایند ارتقا بیشتر به پژوهش توجه می‌شود و به نوآوری یا حتی آموزش که رکن اصلی دانشگاه است، توجه کمتری می‌شود.
محجوبیان اضافه کرد: برای دانشگاه سه مأموریت آموزش، پژوهش و نوآوری تعریف شده است. در راستای مأموریت آموزشی دانشگاه، که مهم‌ترین مأموریت آن است، تربیت و آموزش جامعه نیروی ماهر و پژوهشگر از اصلی‌ترین اهداف و وظایف دانشگاه است. در حال حاضر، آئین‌نامه فعلی علاوه بر غفلت نسبت به مسأله‌محوری، به بخش آموزش هم توجه کمتری دارد و نیازمند اصلاح است.
وی در خصوص مأموریت‌های پژوهشی دانشگاه تشریح کرد: پاسخگویی به سؤال‌های حل‌نشده نیز یکی از وظایف و مأموریت‌های دانشگاه است. این سؤالات می‌تواند به صورت جهانی باشد که آن‌ها را به عنوان مرز دانش می‌شناسیم و یا سؤالاتی که در سطح محلی و ملی مطرح می‌شوند و ممکن است ملاحظات ملی و سیاسی هم در آن‌ها دخیل باشد. برای مثال، پژوهش‌هایی که در خصوص فناوری‌های اقتدارآفرین مانند صنعت هسته‌ای نجام می‌شود، پژوهش‌هایی هستند که در سطح ملی به دنبال پاسخگویی به سؤال‌ها هستند.
دبیر کمیسیون علمی مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: موضوع مهم دیگر که در مأموریت‌های دانشگاه قرار می‌گیرد، نوآوری است که مفهومی نزدیک به بازار است و به معنی تجاری‌سازی محصولان خلاقانه‌ای است که خروجی فضای پژوهشی هستند. امروزه مفهوم دانشگاه‌های نسل 3 یا کارآفرین که در دنیا مطرح می‌شود، اشاره به همین رسالت دانشگاه و وارد شدن آن به لایه تولید ثروت از دانش دارد.
او در مورد روند بازنگری آئین‌نامه گفت: جلسات و نشست‌های اولیه بازنگری و اصلاح این آئین‌نامه آغاز شده است و پیشنهاداتی هم از بخش‌های مختلف برای آن مطرح شده است. یکی از مواردی هم که روی آن تأکید می‌شود، تغییر ضرایب پژوهش‌ها به نحوی است که پژوهش‌های مورد نیاز، ضریب بیشتری در ارتقا داشته باشد، اما به نظر نمی‌رسد این موارد کافی باشد و باید مشکل آئین‌نامه را به صورت ریشه‌ای حل کرد.
محجوبیان یکی از مشکلات اصلی آئین‌نامه را توجه نکردن به تفاوت حوزه‌های علمی دانست و گفت: آئین‌نامه فعلی به همه رشته‌ها به یک چشم نگاه می‌کند و معیارهای ارتقا برای اعضای هیأت علمی همه رشته‌ها یکسان است؛ در صورتی که اگر 5 گروه تحصیلی علوم پایه، علوم فنی و مهندسی، علوم انسانی، هنر و علوم کشاورزی و دامپروری را در نظر بگیریم، ماهیت پژوهش، آموزش و نوآوری در آن‌ها متفاوت است و نباید یکسان قضاوت کرد. دسته‌بندی این گروه‌های علمی نیز بایستی از روی مشابهت روش علمی آن‌ها باشد.
وی تأکید کرد: هر کدام از حوزه‌های علمی یا گروه‌های تحصیلی نیز در خصوص اهدافی که دانشگاه دارد، یعنی آموزش، پژوهش و نوآوری به یک شکل عمل نمی‌کنند. برای مثال آموزش در رشته هنر با آموزش در سایر رشته‌ها متفاوت است یا پژوهش رشته‌های علوم انسانی معمولا زمان‌برتر از رشته‌های فنی مهندسی است. بنابراین شاید بهتر باشد که برای هر کدام از مأموریت‌های پژوهش، آموزش و نوآوری آئین‌نامه جداگانه‌ای تدوین شود و همچنین با توجه به این سه کارکرد، در رشته‌های مختلف، بایستی نگاه متفاوتی برای ارتقا اتخاذ کرد.
محجوبیان در پایان بیان داشت: بنابراین علاوه بر توجه به پژوهش‌های مسأله‌محور در سطح ملی و نیاز جامعه که از موارد مغفول مانده در این آئین‌نامه است، موضوع آموزش و تفکیک زمینه‌های دانشی نیز از مواردی است که در اصلاح این آئین‌نامه باید به آن توجه کرد.
