جوان آنلاین: اشک می‌ریزد و برایش غیرقابل باور است که اینگونه محترمانه با او رفتار و سپس آزاد شده است؛ زن اسرائیلی که در عملیات حماس اسیر شده، اما مجاهدان حماس نه فقط آزاری به او و فرزندانش نرسانده‌اند بلکه او را آزاد کرده‌اند. همچنانکه تصاویر منتشرشده از رفتار توأم با احتران مجاهدان مسلمان حماس با پیرزن صهیونیست حکایت دارد؛ مجاهدانی که مسلمانند و دین، مرام و مسلک‌شان آزادگی است و اجازه نمی‌دهند به زنان، کودکان و غیرنظامیان تعرض کنند و آن‌ها را مورد آزار و اذیت قرار دهند. در مقابل این، اما سال‌هاست زنان و کودکان فلسطینی در نوار غزه یکی از اصلی‌ترین قربانیان جنایت و تجاوز رژیم‌صهیونیستی هستند؛ قربانیانی که پس از شکست این رژیم غاصب در عملیات طوفان‌الاقصی حالا بیشتر از همیشه آماج حملات این رژیم قرار گرفته‌اند و در برابر سکوت سازمان‌های جهانی، فجیع‌ترین فجایع انسانی در باریکه غزه در حال رقم خوردن است. با تمام اینها، اما با مراجعه‌ای به تاریخ ۷۰ ساله مبارزات فلسطین علیه رژیم غاصب صهیونیستی می‌توان به عینه نقش پررنگ و قابل تأمل زنان این خطه از جهان اسلام را شاهد بود؛ زنانی که هر روز و هر لحظه با شهادت یکی از اعضای خانواده خود مواجه هستند، اما در طول سال‌ها مبارزه طولانی و بی‌پایان، به عنوان یکی از کم‌نظیرترین چهره‌های مقاومت در دنیا شناخته می‌شوند و با تمام سختی‌ها و مصائبی که از سوی رژیم‌صهیونیستی به آنان تحمیل شده و می‌شود، در اراده‌شان برای ادامه راه مبارزه، تشویق و ترغیب همسر و فرزندان و عزیزان‌شان به ادامه این راه ذره‌ای خلل وارد نشده است.
زنان این دیار تار و پودشان با مبارزه شکل گرفته است. زنان فلسطینی هم مانند زنان سایر نقاط دنیا مادر و همسرند، اما فرق آن‌ها با دیگر زنان آن است که خودشان با دست خود همسر و فرزندان خود را برای حضور در مبارزه علیه رژیم غاصب صهیونیستی تجهیز می‌کنند. آن‌ها در طول زندگی بار‌ها و بار‌ها طعم مصیبت را چشیده و در پیش چشمان‌شان جان دادن فرزندان و عزیزان خود را دیده‌اند. در طول تاریخ مبارزه علیه رژیم غاصب صهیونیستی بار‌ها و بار‌ها بسیاری از زنان باریکه غزه درد جان دادن فرزند در آغوش مادر را درک و با پوست، گوشت و استخوان خود لمس کرده‌اند. زنان مقاومت زندانی و شکنجه می‌شوند، عملیات استشهادی انجام می‌دهند، سنگ در مشت‌ها گرفته و در انتفاضه‌ها شرکت می‌کنند و پا به پای مردان حضوری دلاورانه دارند که اگر دلاوری‌های این زنان، مادران و همسران نبود، شاید مردان و جوانان فلسطینی برای حضور در میادینی که بی‌تردید پایانش شهادت است، اطمینان خاطر نداشتند، اما آن‌ها دل‌شان به شیرزنانی قرص است که عاشقانه در راه مقاومت ایستادگی می‌کنند.
همچنانکه در روز‌های اخیر و پس از شکست صهیونیست‌ها از جنبش مقاومت حماس، در عملیات «طوفان‌الاقصی» اقدام به انجام حملات هوایی سنگین و علیه غزه اعلام محاصره کامل کرده‌اند. عملیات رژیم‌صهیونیستی در غزه تاکنون به شهادت بیش از ۳ هزار نفر منجر شده که طبق گزارشات رسمی حدود ۷۰ درصد از آن‌ها زنان و کودکان هستند.
وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرده است اکثریت شهدای حملات رژیم‌صهیونیستی علیه نوار غزه را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.
اما ببینیم در طول تاریخ ۷۰ ساله مبارزه فلسطینی‌ها علیه رژیم غاصب اسرائیل زنان چه نقشی ایفا کرده‌اند.
تشکیل یک دولت یهودی
در سال ۱۸۹۸ میلادی «تئودور هرتصل» خبرنگار و نویسنده یهودی در اتریش کتابی تحت عنوان «دولت یهود» منتشر کرد. وی در این کتاب از تشکیل یک دولت یهودی دفاع کرد و به افکار عمومی غرب برای استقبال از جنبش صهیونیستی زمینه فکری داد. در مذاکراتی که سران یهود با «سایکس» نماینده انگلستان داشتند به او اطمینان دادند در «جامعه ملل» از تحت‌الحمایگی فلسطین از طرف انگستان دفاع خواهند کرد و به فرانسه یا دولت دیگری اجازه نخواهند داد فلسطین را تحت‌الحمایه خود سازد. از سوی دیگر به «سایکس» قول اعطای هر گونه و هر اندازه وام را دادند و نیز متعهد شدند دولت ایالات‌متحده‌امریکا را برای دخالت در جنگ به سود متفقین و علیه آلمان تحت فشار بگذارند. این اقدامات در واقع زمینه را برای انتشار «اعلامیه بالفور» در تاریخ دوم نوامبر ۱۹۷۱ آماده کرد. وزیر خارجه وقت انگلستان طی نامه‌ای خطاب به لرد روچیلد مژده تشکیل وطن ملی یهود را می‌دهد، این نامه به «اعلامیه بالفور» شهرت یافت.
پس از صدور «اعلامیه بافور» نیرو‌های نظامی انگلیس در ۹ دسامبر ۱۹۷۱ بیت‌المقدس را اشغال کردند و تا پاییز ۱۹۱۸ توانستند همه نیرو‌های نظامی عثمانی در فلسطین را مجبور به تسلیم کنند و سراسر سرزمین این کشور را به تصرف خویش درآورند. در سال ۱۹۱۹ میلادی کنفرانس «سان رمو» که از نمایندگان فرانسه، انگلیس و ایتالیا تشکیل شده بود پس از بررسی اوضاع همه‌جانبه فلسطین موافقت خود را مبنی بر تحت‌الحمایگی فلسطین به وسیله بریتانیا اعلام داشت. در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۲ قیمومت انگلستان بر فلسطین رسماً از سوی شورای «جامعه ملل» به تصویب رسید.
زمانی که قیومت بریتانیا بر فلسطین در ۱۵ می ۱۹۴۸ به پایان رسید، در واقع تمامی نهاد‌های سیاسی فلسطینی از بین رفته بود و هیچ سازمانی برای پر کردن خلأ موجود وجود نداشت، اما فلسطینی‌ها هم برای باز‌پس گرفتن سرزمین شان بیکار ننشستند و مبارزات خود را بی‌حمایت هیچ نهاد بین‌المللی آغاز کردند.
آغاز انتفاضه فلسطین با حرکت شهادت‌طلبانه یک زن
در طول تاریخ بشر، زنان در بسیاری از حرکت‌های اجتماعی- سیاسی و در همه انقلاب‌ها و نهضت‌ها دارای نقش محوری بوده‌اند و در طول تاریخ، زنانی بوده‌اند که نقش اساسی را در شکل‌گیری و ادامه حرکت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داشته‌اند، به عنوان مثال انتفاضه فلسطین با حرکت شجاعانه یک دختر به نام «عطاف علیان» آغاز شد.
عطاف علیان یکی دیگر از شیرزنان فلسطینی است که ۱۴ سال البته نه به صورت متوالی در زندان‌های رژیم‌صهیونیستی اسیر بوده است. «عطاف علیان» همچنان از مبارزان جدی فلسطینی به شمار می‌رود.
ناآرامی در سرزمین‌های اشغالی از ماه می ۱۹۸۷ شدت یافت. ناآرامی‌ها از آنجا آغاز شد که شش مجاهد فلسطینی توانستند در روز ۱۷ ماه می ۱۹۸۷ از زندان مرکزی «غزه» فرار کنند. در عرض کمتر از سه هفته بعد، یعنی در روز ۲۵ اوت ۱۹۸۷ مقام‌های نظامی اسرائیل اعلام کردند یک هسته مقاومت اسلامی دیگر را که افراد آن در تعدادی از شهر‌های کرانه باختری فعالیت می‌کرده و قصد داشتند در عملیات انتحاری، اتومبیلی را روی یک هدف اسرائیلی منفجر کنند، متلاشی ساخته‌اند. قرار بود عملیات انتحاری را دوشیزه «عطاف داوود علیان» با راندن اتومبیل و بعد منفجر کردن آن انجام دهد. فاش‌شدن راز عملیات برای مقام‌های اسرائیلی و رسانه‌های فراگیر آن و نیز شهروندان سرزمین‌های اشغالی هیاهو برانگیخت. از ماه می ۱۹۸۷ نیز گشتی‌های اسرائیلی در خیابان‌های شهر‌های کرانه باختری و نواز غزه با حالت هراس و احتیاط شدید به گشت‌زنی می‌پرداختند، با این حال درگیری شهروندان عرب و ساکنان شهرک‌های اسرائیلی که خواستار اخراج فلسطینی‌ها از سرزمین‌های‌شان بودند، ادامه داشت.
عطاف علیان که هم اکنون حدود ۶۲ سال دارد، اردیبهشت امسال برای اجرای وصیت شهید «خضر عدنان» در برابر مقر صلیب سرخ در رام‌الله دست به اعتصاب غذا زد و اعلام کرد تا رسیدن هدفش یعنی تحویل پیکر این شهید و تدفینش در کنار قبر پدرش دست از اعتصاب نخواهد کشید. «خضر عدنان» اسیر ۴۴ساله فلسطینی، پس از ۸۶روز اعتصاب غذا در زندان‌های رژیم‌صهیونیستی، سرانجام روز سه‌شنبه، دوم می‌به شهادت رسید. این شهید در وصیت‌نامه‌اش خواسته بود اجازه ندهند جسدش کالبد‌شکافی شود و در کنار قبر پدرش وی را به خاک بسپرند.
فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی زنان فلسطینی
مبارزات زنان به دو دوره قیمومت بریتانیا بر اراضی فلسطین برمی‌گردد که همزمان با صدور اعلامیه در خصوص تشکیل دولت یهود و احساس خطر از سوی فلسطینیان، زنان «بالفور» نیز فعالیت‌های سیاسی خود را در اشکال گوناگون آغاز کردند. در سال ۱۹۲۹ برای اولین بار در تاریخ فلسطین، ۳۰۰ زن فلسطینی از مناطق گوناگون همایشی را برگزار کردند و ضمن آن اعتراض خود را به نامه مذکور اعلام داشتند. آنان در دوره قیام عزالدین قسام همسران و فرزندان خود را در پیوستن به نیرو‌های قسام تشویق می‌کردند و خود نیز به مبارزانی که در کوه‌ها کمین کرده بودند، آب و غذا می‌رساندند و مجروحان را درمان می‌کردند. در سال ۱۹۳۶ برای نخستین بار، آنان در مبارزات مسلحانه شرکت جستند و فاطمه غزاله اولین زنی بود که به دست نیرو‌های بریتانیایی به شهادت رسید. در همان سال، زنان فلسطین در بروکسل، خواستار توقف مهاجرت یهودیان به وطن‌شان با ارسال نامه‌ای به «کنفرانس جهانی صلح» شدند و با شرکت در کنفرانس‌های کشور‌های عربی که در حمایت از مبارزات فلسطین برگزار می‌شدند، حضور سیاسی خود را تحکیم بخشیدند. اتحادیه عمومی زنان فلسطین در سال ۱۹۶۵ فصل نوینی از استراتژی مبارزه و مقاومت را نوید می‌بخشید. این اتحادیه تنها نماینده قانونی زنان فلسطین بود که صفوف مبارزه آنان را سازماندهی و آن‌ها را برای شرکت در فعالیت‌های سیاسی اجتماعی آماده می‌کرد.
در سال ۱۹۴۸ گروه سری و محرمانه‌ای به نام «زهره‌القحوان» برای مقاومت در برابر استعمارگران تأسیس شد که فعالیت‌های خود را بین اعضای خود در قالب تشکیلات امدادرسانی و خدمات غذاواسلحه تقسیم کرد. از اعضای این گروه می‌توان عادله فطایری، ویسری طوقان، فاطمه ابوالهدی، وجهینه و عربیه خورشید را نام برد. به تدریج شیوه‌های فعالیت و مشارکت زنان در عرصه سیاسی و انقلاب با توجه به افزایش وظایف‌شان، از ابعاد وسیع‌تری برخوردار می‌شد، از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به تأسیس «خانه کودک» از سوی هندالحسینی در سال ۱۹۴۸ برای مراقبت از فرزندان شهدا در دیریاسین و نیز تأسیس «دارالایتام» از سوی لیندا ناصر و انجمن زنان عربی در شهر دیرالزور سوریه در سال ۱۹۵۹ اشاره کرد.
علاوه بر این می‌توان از سمیحه خلیل به عنوان بارزترین و شاخص‌ترین فعال سیاسی فلسطینی نام برد که به برپایی مؤسساتی از جمله مؤسسه خیریه و اتحادیه زنان اقدام کرد.
«وفا ادریس» اولین زن شهادت‌طلب فلسطینی
زنان فلسطین با تشکیل ائتلاف‌ها و همکاری با مؤسسات و سازمان‌های حقوقی بین‌المللی، رژیم‌صهیونیستی را تحت فشار قرار دادند و از حقوق خودشان دفاع کردند که می‌توان سازمان آزادی‌بخش فلسطین را نام برد که تنها بر حفظ هویت مستقل فلسطینیان اصرار و تأکید داشت. برگزاری راهپیمایی‌ها و تظاهرات از سوی زنان از دیگر تاکتیک‌های سیاسی آنان است، در این راستا و حین برگزاری این تظاهرات در اورشلیم زنان زیادی شهید یا مجروح می‌شدند که وفا ادریس، اولین زن شهادت‌طلب فلسطینی و عضو شاخه نظامی «فتح» است که با کشته و زخمی‌کردن ۹۱ اسرائیلی، وحشت زیادی در نیرو‌های دشمن ایجاد کرد.
زنان برای ابراز وحدت با زندانیان سیاسی و اعتراض به کشتار اردوگاه‌های صبرا و شتیلا، دست به اعتصاب گسترده‌ای زدند که نتیجه آن شهادت بسیاری از آن‌ها مانند «یندا نابلسی» و «لهام شهبازی» و «عزیزه حسین» و زخمی‌شدن عده دیگری بود.
فعالیت‌های نظامی غالباً محدود به عملیات ذخیره‌سازی و انتقال تسلیحات می‌شد که در اکتبر ۱۹۶۷ «فاطمه برناوی» پس از کار گذاشتن بمبی در سینمای «تل‌آویو» بازداشت شد. در ۲۱ نوامبر ۱۹۶۷ «شدیه ابوغزاله» هنگامی که در حال آماده‌سازی یک بمب زمان‌دار بود، به شهادت رسید. تعدادی از زنان بازداشت و به برنامه‌ریزی برای اجرای دو عملیات بزرگ نظامی همزمان متهم شدند. همچنین بسیاری از زنان هنگام انتقال اسلحه توقیف شدند، به عنوان نمونه می‌توان از «علبا طاها» نام برد که وی در حملات به ایستگاه‌های گشت اسرائیل با پرتاب کوکتل مولوتف و سنگ شرکت می‌کرد.
اولین فرمانده زن جنبش آزادی‌بخش فلسطین
می‌توان از لیلی خالد به عنوان برجسته‌ترین مبارز نظامی در طول مبارزات زنان فلسطین نام برد که همچنان به لقب «امیره الخاطفین» به دلیل ربودن هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ پرواز ۹۰۴ شرکت هوایی امریکا شهرت دارد. وی به عنوان اولین فرمانده زن جنبش آزادی‌بخش فلسطین برگزیده شد و به تدریج فعالیت‌های سیاسی‌اش را گسترش داد که به صورت همزمان عضویت پارلمان فلسطین، مجمع عالی فلسطین، کمیته مرکزی جبهه آزادی‌بخش فلسطین و اتحادیه سراسری زنان فلسطین را بر عهده دارد. در واقع حضور فعالانه زنان فلسطینی در عرصه مبارزه، به ویژه مشارکت آن‌ها در تمامی عرصه‌های مربوط به انتفاضه موجب تمایز نقش زن فلسطینی از نقش همتایان عرب او شده، این در حالی است که نقش مهم و بارز زنان در انتفاضه آنچنان چشمگیر بوده که در این راستا آمار‌ها در بین سال‌های ۱۹۹۷- ۱۹۸۷ این را نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد شهدا، مجروحان و حدود نیمی از زندانیان در بند اسرائیلی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
قدیمی‌ترین اسیر زن فلسطینی
این مبارزات ادامه دارد و زنان و دختران فلسطینی همچنان پیشتاز مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی هستند. همچنان که «لینا الجربونی» که قدیمی‌ترین اسیر زن فلسطینی نامیده می‌شود، سرانجام پس از ۱۵ سال از زندان‌های رژیم‌صهیونیستی آزاد شد.
الجربونی یکی از چهره‌ها و اسوه‌های مبارزه و مقاومت فلسطین به شمار می‌رود. الجربونی که روز ۱۸ آوریل ۲۰۰۲ به اسارت درآمد، متهم به همکاری با جنبش جهاد اسلامی و پناه دادن به نیرو‌های مسلح گروهان‌های قدس بود و حکم ۱۷ سال و چند ماه حبس برای وی صادر شده بود. الجربونی ۴۰ ساله پس از زندانی‌شدن به حکم صادره اعتراض کرد و مدت حبسش به ۱۵ سال کاهش یافت. قرار بود الجربونی هنگام مبادله اسرای فلسطینی با نظامی رژیم‌صهیونیستی «گیلعاد شالیط» آزاد شود ولی این رژیم از آزادکردن وی و چند اسیر زن دیگر صرف‌نظر کرد. «منی قعدان» هم‌بندی الجربونی که به تازگی آزاد شده است، می‌گوید: «الجربونی به عنوان قدیمی‌ترین اسیر زن هنگامی که در زندان بود، به اسرا رسیدگی و برای درمان بیماران با ریاست زندان هماهنگی می‌کرد. الجربونی به صورت پیوسته ۱۵ سال در زندان‌های رژیم اشغالگر به سر برد و سال‌های حبسش بیشتر از سال‌های حبس زن فلسطینی دیگری به نام «عطاف علیان» بود. علیان ۱۴ سال در زندان‌های رژیم‌صهیونیستی محبوس بود.»
اینها مشتی از خروار فداکاری‌ها و حضور باصلابت زنان فلسطینی در میادین مبارزه علیه رژیم غاصب صهیونیستی است.
