پس از افشای دیدار محرمانه وزیر خارجه اسرائیل با همتای لیبیایی خود، اختلافات و جنجال بزرگی در سرزمینهای اشغالی به راه افتاده است، تا جایی که نتانیاهو دستور داده هرگونه دیدار محرمانه وزرا باید با هماهنگی او انجام شود؛ اقدامی که به گفته کارشناسان میتواند به پاشنه آشیل کابینه تندرو او منجر شده و آن را به فروپاشی بکشاند.
درحالی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به هر حربهای متوسل میشود تا کشورهای عربی را به مدار عادیسازی روابط کشانده و این رژیم را از انزوای منطقهای خارج کند، به نظر میرسد این بار ائتلافسازی عبری- عربی به در بسته خورده است که میتواند به عمر سیاسی او پایان دهد. هجمه گسترده داخلی علیه افشای دیدار محرمانه الی کوهن، وزیر خارجه صهیونیستی با نجلا المنقوش، وزیر خارجه لیبی به کابینه نتانیاهو، نخست وزیر و دوستان تندرو او را در منگنه قرار داده است.
پس از افشای دیدار محرمانه وزیر خارجه اسرائیل با همتای لیبیایی خود، اختلافات و جنجال بزرگی در سرزمینهای اشغالی به راه افتاده است، تا جایی که نتانیاهو را به گوشه رینگ انداخته و اظهارات از سر استیصال او هم این مسئله را تأیید میکند.
نتانیاهو به وزرای خود دستور داده هرگونه دیدار محرمانه باید از قبل به سمع و نظر او برسد. به گزارش رسانه صهیونیستی «آی ۲۴»، نتانیاهو روز سهشنبه به همه وزرای خود دستور داد دیدارهای سیاسی مخفیانه را قبل از برگزاری، با دفتر او هماهنگ و آن را فقط با تأیید شخص او علنی کنند. پس از افشای خبر دیدار غیررسمی المنقوش با کوهن در روز یکشنبه در رم پایتخت ایتالیا و به میزبانی وزیر خارجه این کشور، عبدالحمید الدبیبه، نخستوزیر دولت وحدت ملی لیبی طی دستوری وزیر خارجه خود را برکنار کرد.
به نوشته روزنامه «تایمز اسرائیل»، الی کوهن در پاسخ به انتقادات در صفحه توئیتر خود نوشت: «مایه شرمساری است که رقبای سیاسی که هیچ دستاورد قابلتوجهی کسب نکردهاند، سریعاً و بدون اطلاع از جزئیات اظهارنظر و من را به افشاگری متهم میکنند که هرگز اتفاق نیفتاده است.» این دیپلمات صهیونیست مدعی شد: «این حملات، وزارت خارجه و کارمندان آن را از ادامه کار خستگیناپذیر به نفع اسرائیل و ایجاد و تقویت روابط با بسیاری از دوستان ما در سراسر جهان و به ویژه در جهان عرب منصرف نخواهد کرد.» کوهن گفت: «این دستاوردها بدون اقدامات مقدماتی محرمانه و رهبری تحرکات محرمانه از طریق چندین کانال امکان پذیر نبود.»
به گزارش روزنامه یدیعوت آحارانوت، یائیر لاپید و بنی گانتس، رهبران اپوزیسیون اسرائیل در واکنش به این دیدار محرمانه گفتند که انتشار این خبر از سوی کوهن به آنچه آن را به زعم خود «روابط سری» تلآویو با لیبی و سایر کشورها خواندند، لطمه میزند.
لاپید گفت: «انتشار خبر این دیدار با واکنشهایی که در لیبی برانگیخت، یک کار حساب نشده و یک ناکامی بزرگ و اقدامی غیرمسئولانه و ننگآور است که برای نشستن در صدر اخبار، جان دیگران را به مخاطره بیندازند.»
سیاستمداران صهیونیست و بینالمللی از کوهن به خاطر افشای این دیدار انتقاد کرده و میگویند جان وزیر خارجه لیبی را به خطر انداخته و باعث آسیب سیاسی به تلآویو شده است. بر اساس گزارشها، مقامات ارشد صهیونیست نگرانند سایر کشورها که به دنبال برقراری روابط با رژیم صهیونیستی یا پیوستن به توافقات ابراهیم هستند، اکنون ابراز بیمیلی کنند. نتانیاهو که در ماههای اخیر با موجی از اعتراضات گسترده روبهرو است و در بیرون از سرزمینهای اشغالی هم با گروههای مقاومت دچار تنش است، افشای دیدار محرمانه الی کوهن با وزیر خارجه لیبی میتواند چالشهای جدیدی را پیش پای کابینه او بگذارد. برخی تحلیلگران بر این باورند که افشای دیدار با وزیر خارجه لیبی، نتانیاهو و دوستانش را تحت فشار قرار دهد و با افزایش موج مخالفتها در سرزمینهای اشغالی راه را برای فروپاشی دولت نتانیاهو هموار کند.
نتانیاهو که از عادیسازی روابط با شیخنشینهای خلیج فارس ناامید شده است، این روزها روی کشورهای عربی شمال آفریقا متمرکز شده است تا شاید به کمک آنها بتواند جای پای خود را در این قاره محکم کند، اما در این پروژه هم شکست خورده است.
واکنش امریکا
علاوه بر صهیونیستها، دولت امریکا هم از افشای دیدار وزرای لیبی و اسرائیل به شدت نگران شده است. مقامات امریکایی گفتهاند که دولت جو بایدن، رئیسجمهور این کشور نگران است که افشای این دیدار و آشفتگیهای پس از آن نه تنها تلاشها را برای عادیسازی روابط بین اسرائیل و لیبی از بین ببرد، بلکه به تلاشهای جاری با دیگر کشورهای عربی و همچنین به منافع امنیت ملی ایالات متحده آسیب برساند. آنها تأکید کردند که شروع تظاهرات باعث بیثباتی دولت به رسمیت شناخته شده از سوی سازمان ملل میشود. جو بایدن سعی داشت با کشاندن کشورهای عربی به مدار سازش با اسرائیل به ویژه عربستان سعودی، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴، کارنامه موفقی از خود در عرصه سیاست خارجی نشان داده و از حمایت لابی صهیونیستها برخوردار شود، اما با تعلیق روند عادیسازی اکنون قافیه را از پیش باخته میبیند و از کابینه تندرو نتانیاهو به شدت خشمگین است.