شاید از نبود بمبی خبری و رونمایی از محصولی خاص در این رزمایش حس ناخوشایندی در علاقه‌مندان مسائل دفاعی ایجاد شده باشد، اما نگاه به این موضوع در قالب سؤال می‌تواند روشنگرانه باشد. به نظر می‌رسد هدف اصلی این رزمایش نشان دادن آماده‌بودن و فعال‌بودن تمام ارکان عملیاتی نیروی هوایی ارتش برای اجرای وظایف خود بوده باشد که برای در حاشیه نرفتن این موضوع رزمایش امسال نهاجا با شاکله مشاهده‌شده با شرکت بیش از ۹۰ فروند از انواع پرنده‌های رزمی و پشتیبانی با سرنشین و بدون‌سرنشین برگزار شد.
پهپادها، بلای جان برتری هوایی امریکا
هنوز گفته‌های آن فرمانده ارشد ارتش تروریستی امریکا فراموش نشده که اعتراف کرد پهپاد‌های ایرانی پس از دهه‌ها برتری هوایی مطلق امریکا را به چالش کشیده‌اند. این برتری، محور اصلی شرارت‌های نظامی امریکایی‌ها طی همان چند دهه مدنظر تروریست مذکور بوده است و امروز تولید انبوه انواع پهپاد‌های ایرانی که می‌توانند مخفیانه خود را به اهداف مختلف در برد بیش از هزارو ۵۰۰کیلومتری رسانده و رهگیر‌ها و سامانه‌های پدافندی دشمن را ناکام بگذارند، یادآور روز‌هایی است که امریکایی‌ها از سرناچاری در برابر راهبرد قایق‌های تندرو ایرانی تسلیم شده و با مشاهده نتایج شبیه‌سازی‌های رزمی و ایجاد تلفات چندده‌هزار نفری مجبور به تغییر راهبرد خود در برابر راهبرد رزمندگان اسلام شدند، این در حالی است که هنوز در پازل قدرت پهپادی ایران جای چند قطعه خالی است که قاعدتاً یا در دست توسعه هستند یا به دلایلی محرمانه نگه داشته شده‌اند که با وجود آن‌ها قطعاً اتفاقی که در دریا برای امریکایی‌ها رخ داد در هوا هم در سطحی دیگر، اما محسوس تکرار خواهد شد. با وجود این پهپاد‌های انهدامی (انتحاری) آرش مجهز به سرجنگی قدرتمند در یازدهمین رزمایش اقتدار هوایی فدائیان حریم ولایت خوش درخشیدند و اهداف خود را با دقت بسیار خوب منهدم کردند. پهپاد‌های مهاجر ۶ هم که به تازگی در دست رزمندگان نهاجا مشاهده شده‌اند، با استفاده از بمب‌های هوشمند، نقطه‌زن و ارتقایافته قائم در این رزمایش با موفقیت اهداف مورد نظر را مورد اصابت قرار دادند. به گفته مسئولان دفاعی این بمب‌ها بسته به سرعت و ارتفاع پرتاب می‌توانند به برد‌های بیش از ۱۵کیلومتر هم دست پیدا کنند. پهپاد‌های همه‌کاره کرار هم در این رزمایش با بمب‌های ۲۲۵کیلوگرمی (۵۰۰ پوندی) که می‌تواند شامل انواع سقوط آزاد و هدایت‌شونده باشد، به اهداف مشخص‌شده یورش بردند. این پهپاد قابلیت حمل بمب‌های دورایستا مجهز به بال‌های بازشونده را هم در کنار موشک‌های جدید شفق و موشک‌های هوا‌به‌هوای آذرخش دارد.
رهگیر‌ها آماده نبرد هستند
جنگنده‌های رهگیر اف ۱۴ و میگ ۲۹ نهاجا در این رزمایش در نقش تخصصی خود حاضر شدند. این دو پرنده ابزار‌های اصلی نهاجا در بحث دفاع هوایی هستند که به موشک‌های مختص خود مجهزند. در این رزمایش جنگنده میگ ۲۹ با موشک‌های بهسازی‌شده در عملیات شرکت کرد و توانمندی آن ارزیابی شد. همچنین در بخشی از رزمایش این دو جنگنده در مقابل هم صف‌آرایی کردند و به تمرین رودرروی نبرد هوایی پرداختند و برای این منظور از سامانه‌های فریب‌دهنده مانند چف برای ایجاد اشکال در عملکرد رادار مقابل و انحراف موشک راداری و از فلر برای گمراه کردن موشک‌های حرارتی استفاده کردند. آمادگی این دو شکاری رهگیر برای تکمیل شبکه پدافند هوایی زمین پایه کشور بسیار ارزشمند است.
جنگنده‌های سبک برای عملیات ضربتی
جنگنده‌های سبک اف ۵ و نمونه بومی آن یعنی صاعقه در این رزمایش به تمرین عملیات‌های پشتیبانی نزدیک و ضربتی برای انهدام اهداف مشخص زمینی با بمب و راکت پرداختند. همچنین گفته شد این جنگنده‌ها مهمات بومی هوشمند را که قابلیت استفاده خارج از برد پدافند دشمن را دارد، در این رزمایش به کار گرفتند. دیگر جنگنده سبک نهاجا یعنی اف ۷ نیز با پرتاب بمب دورایستای ۳۰۰کیلوگرمی یاسین ۹۰ به تمرین راهکار‌های عملیاتی تدوین‌شده پرداخت. این بمب مجهز به بال‌های بازشونده است و می‌تواند مسافت چند‌ده‌کیلومتری را به صورت خودکار و بدون نیاز به ارتباط با هواپیما یا ایستگاه زمینی طی و با دقت بالا به هدف خود اصابت کند. در نتیجه این برد دورایستایی، هواپیمای حامل از تیررس سامانه‌های پدافند هوایی موشکی اطراف هدف مصون می‌ماند، ضمن اینکه به علت دقت بالای بمب، نیاز به حضور تعداد بالایی جنگنده و رها کردن تعداد زیادی بمب هم وجود ندارد.
بمب‌افکن‌های کارکشته در شب می‌تازند
جنگنده بمب‌افکن اف ۴ فانتوم علاوه بر اجرای عملیات با مهمات بومی و موشک‌های بهینه‌سازی‌شده و هوشمند کار بمباران اهداف در تاریکی شب را هم تمرین کرد. همچنین بمب‌افکن‌های سوخو ۲۴ که از مهم‌ترین ابزار‌های تهاجمی نیروی هوایی ارتش برای عملیات ضربتی هستند هم در این رزمایش حضور داشتند و انهدام اهداف در شب را تمرین کردند. طبق گفته سخنگوی رزمایش این بمب‌افکن هم از موشک‌های هدایت لیزری برای انهدام اهداف هوایی استفاده و هم با موشک‌های ضدرادار خود اقدام به انهدام رادار‌های زمین پایه دشمن کرده است. این توانمندی برجسته به صورت تخصصی و کامل در اختیار بمب‌افکن سوخو ۲۴ نیروی هوایی ارتش قرار دارد.
ترابری و سوخت‌رسان‌ها همچنان سرزنده
در رزمایش اخیر فدائیان حریم ولایت هواپیما‌های ترابری سی ۱۳۰ که اسب کاری این نیرو در زمان جنگ و صلح هستند، اقدام به اجرای عملیات پشتیبانی از نوع بارریزی هوایی روی یک منطقه مشخص کردند. این نوع عملیات نیاز به طراحی بسیار دقیقی با توجه به شرایط محیطی منطقه دارد تا محموله در محدوده مورد نظر فرود آید. هواپیما‌های سوخت‌رسان بوئینگ ۷۰۷ نهاجا هم که قابلیت سوخت‌دهی به انواع هواپیما‌های این نیرو را دارند، در رزمایش اخیر در راستای تمرین ایجاد پوشش هوایی توسط شکاری رهگیر اف ۱۴ روی منطقه رزمایش اقدام به سوخت‌رسانی به این هواپیما‌ها کردند.
دست نامرئی نهاجا با جنگ الکترونیک
به واسطه تأکید‌های مکرر فرماندهی کل قوا، توانمندی جنگ الکترونیک در نیرو‌های مسلح با شتابی مناسب در حال پیشروی است. در یازدهمین رزمایش فدائیان حریم ولایت هم این دست نامرئی، اما بسیار قدرتمند از آستین نیروی هوایی ارتش بیرون آمد و هم در پشتیبانی از محیط رزم و هم در اخلال برای فعالیت‌های دشمن به کار گرفته شد.
طبق گفته سخنگوی رزمایش، عملیات جمع‌آوری اطلاعات سیگنالی، شنود الکترونیکی و عکسبرداری توسط هواپیما‌های شناسایی و گشت دریایی p۳f در منطقه خلیج‌فارس اجرا شد. این هواپیما در سال‌های گذشته بهسازی شده و بر مبنای تصاویر منتشرشده در فضای مجازی به سامانه‌های اپتیکی پایدارشده ژیروسکوپی ساخت داخل مجهز شده است. قابلیت شنود سیگنالی توانمندی بسیار مهمی است که به اطلاع یافتن از قابلیت‌های کاری سامانه‌های پدافندی و مخابراتی دشمن برای تنظیم دقیق جنگ الکترونیک خودی کمک شایانی می‌کند. به گفته امیر خلبان علیرضا رودباری، سخنگوی رزمایش نهاجا در اجرای این مرحله از رزمایش، هواپیما‌های باسرنشین و بدون‌سرنشین نیروی هوایی ارتش با سامانه‌های اخلالگر و استفاده از به‌روزترین تکنیک‌های جنگ الکترونیک، ضمن از کار انداختن سامانه‌های پدافندی نیرو‌های نارنجی (نیرو‌های تعبیه‌شده در نقش دشمن)، مسیر امن را برای اجرای عملیات پهپادی فراهم کردند. پیش از این تصاویری از تجهیز انواع پهپاد‌های بومی مانند مهاجر ۶ ساخت وزارت دفاع و کمان ۱۲ ساخت جهادخودکفایی نهاجا به سامانه‌های جنگ الکترونیک (جنگال) مشاهده شده بود. حضور این پرنده‌ها در محدوده‌های مختلف جغرافیایی اطراف منطقه عملیاتی به پوشش گسترده جنگالی روی نیروی خودی منجر می‌شود. در این رزمایش هم به جز پایگاه هشتم شکاری اصفهان در نقش محوری، ۱۰ پایگاه هوایی دیگر نهاجا هم از شمال تا جنوب و غرب تا شرق کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم در رزمایش شرکت داشتند. عملیات‌های تمرین‌شده در رزمایش امسال فدائیان حریم ولایت قطعاً با حضور مجدد نهاجا در سایر رزمایش‌های امسال ارتش دنبال خواهد شد؛ امری که به هماهنگی هر چه بیشتر واحد‌های مختلف این نیرو با سایر نیرو‌های ارتش برای شبیه‌سازی محیط واقعی رزم کمک می‌کند.
