تاریخ پر فراز و نشیب ایران، حاصل خاطرات تلخ و شیرینی است که هر کدام به نوبه خود دلایل و شواهدی از رشادت‌ها و وطن پرستی‌ها دارد.
تمام داستان‌های تلخ و شیرین ثبت شده در تاریخ این مملکت قهرمانانی دارد که باید نام آن‌ها را برای همیشه حفظ کرد و راهشان را ادامه داد.
بی‌شک قیام دلاوران جنوب به رهبری شهید رئیسعلی دلواری نیز یکی از خاطرات سراسر افتخار این مرز و بوم است که نه تنها استان بوشهر و تنگستانی‌ها بلکه تمام ملت ایران به آن می‌بالند.
درباره شهادت رئیسعلی سخن زیاد است، اما مختصر اینکه آفتاب عمر گرانمایه این انسان مؤمن به دین و دوستدار میهن، در فرآیند یک توطئه خباثت بار دوجانبه متشکل از حسادت داخلی و عداوت خارجی اتفاق افتاد.
در جنگ میان رئیسعلی و دلیران تنگستان از یکسو و انگلیسی‌ها و خوانین متحد آنان از سوی دیگر که به طور پیاپی و پراکنده ادامه داشت، انگلیسی‌ها نتوانستند بر رئیسعلی و یارانش تفوق یابند. تا اینکه در گیرودار حمله انگلیسی‌ها به بوشهر در دوازدهم شهریور ۱۲۹۴ هجری شمسی هنگامی که این فرمانده در محلی به نام «تنگک صفر» قصد شبیخون به قوای انگلیسی‌ها را داشت، از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائن قرار گرفت و در دم به شهادت رسید.
پیکر رئیسعلی دلواری به نجف منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد، اما بعد از گذشت سال‌های متمادی بازماندگان این دلاور بوشهری درصدد مرمت و بازسازی قبر بودند که در نهایت چند روز پیش این کار به سرانجام رسید.
حسین نامور، از بازماندگان و نوادگان شهید رئیسعلی دلواری با اعلام خبر رونمایی از مقبره شهید در وادی السلام گفت: «به پاس رشادت‌ها و دلاوری‌های شهید رئیسعلی دلواری در نهضت جنوب که فراز مهمی از تاریخ مبارزات وطن پرستانه ایرانیان مقابل بیگانگان متجاوز را شکل می‌دهد و سمبل ندای حق طلبانه ملت رشید ایران در تاریخ آزادی‌خواهان جهان است، بازسازی و احداث مقبره در شأن و جایگاه این مدافع وطن در دستور کار گرفت.»
وی اضافه کرد: «از سال ۹۴ که کار احداث مزار شهید آغاز شد به دلیل مشکلاتی همچون شیوع کرونا و روند طولانی مجوز انتقال مصالح عملیات اجرایی مقبره با وقفه طولانی روبه‌رو شد، اما با پیگیری و مساعدت دستگاه‌های ذیربط کار‌ها انجام و سرانجام این مهم تحقق یافت و در دهه کرامت کار احداث آن در قبرستان وادی السلام شهر نجف اشرف و در روبه‌روی مقام امام صادق (ع) و امام زمان (عج) به پایان رسید.»
نامور با اشاره به الگوبرداری از منزل و موزه شهید در بندر دلوار در طراحی و ساخت مقبره گفت: «المان مقبره با الهام از معماری سنتی جنوب و زیبایی بصری در مساحت ۱۷مترمربع و به ارتفاع پنج متر طراحی و اجرا شد. همچنین محوطه‌سازی و نصب سنگ قبر جدید با نوشته از زمان ولادت و شهادت و سیر مبارزاتی این سردار سربلند از ویژگی خاص این پروژه بود که به سرانجام رسید.»
وی با اشاره به همکاری و مساعدت ستاد بازسازی عتبات و همچنین کنسولگری ایران در شهر نجف در تسریع روند انجام امور اداری و دیپلماتیک جهت انتقال مصالح و اعزام گروه جهادی دلوار تأکید کرد: «برای ساخت مقبره شهید دلواری که سمبل مبارزات ضداستعماری مردم ایران است از حمایت و پشتیبانی هیچ‌کدام از دستگاه‌های اجرایی و دولتی در سطح استان بوشهر برخوردار نبودیم و هزینه صرف شده تنها از منابع مالی و شخصی بود که با همت گروه جهادی اعزامی دلوار در سخت‌ترین شرایط و در مدت ۱۷ روز مقبره تکمیل شد و به اتمام رسید. ارزش کار صورت گرفته تنها محدود به ساخت یا بازسازی مقبره شهید دلوار نبود بلکه یک قرارگاه فرهنگی نیز در عراق با محوریت مقاومت و رشادت‌های شهید رئیسعلی ایجاد و مستقر نمودند که شایسته تحسین و تقدیر است.»
بی‌تفاوتی مسئولان استان
از سال ۹۲ که موضوع ساخت مقبره شهید رئیسعلی دلواری در نجف اشرف توسط مسئولان وقت استان بوشهر رسانه‌ای شد، تا حدود یک دهه پس از آن هم هیچ اقدام عملی برای این مهم صورت نگرفت.
تنها اتفاقی که در این مدت می‌افتاد این بود که فقط در ۱۲ شهریورماه همزمان با سالروز شهادت این مدافع وطن و مرزبان رشید ایران، حرف‌ها و وعده‌ها تکرار می‌شد. این در حالی بود که هزینه ساخت و تکمیل مقبره شامل مصالح و سایر اعتبار لازم توسط خانواده شهید دلواری تأمین شده بود، اما جای تأمل است که چرا دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی استان در این موضوع گام مثبتی برنداشتند، به طوری که خانواده شهید حتی برای انتقال مصالح به کشور عراق هم دچار دردسر و درگیر تشریفات گمرکی بود. تمام این اتفاقات در حالی رقم می‌خورد که حماسه آفرینی غیورمردانی همچون رئیسعلی دلواری که با فتوای مرجعیت دینی و بر اساس باور‌های اعتقادی و وطن پرستانه مقابل هجوم بیگانگان با دست خالی جان خود را فدای تمامیت ارضی کشور کردند شایسته تکریم و پاسداشت در خور است.
