روز‌های سبز در انتظار بورس

بورس چه سرنوشتی خواهد داشت؟ این سؤال اساسی بخشی از جامعه است که احتمالاً وارد بازار سرمایه شده‌اند و نوسان آن می‌تواند منجر به بالا و پایین‌شدن سود و زیان‌شان شود. بعضاً در شرایط نامطلوب بازار سرمایه، اظهارنظر‌های متفاوتی از سوی افراد ریزودرشت شاهد هستیم که خیلی با نظرات کارشناسی همخوانی ندارد. بورس در کنار مسکن و ارز و طلا از جمله بازار‌های مؤثر است که نوسانات‌شان متأثر از یکدیگر است و به نظر می‌رسد مسکن بازار بعدی خواهد بود که نوسان را تجربه خواهد کرد.

«تقسیم سود» هدف اصلی تشکیل بورس است، یعنی شخصی با سرمایه مازادی که در اختیار دارد، اقدام به خرید سهم می‌کند و به نسبت سهمی که می‌خرد، مالک سهام آن شرکت یا مجموعه می‌شود و طبعاً به اقتضای حجم سهم، در تصمیم‌گیری آن مجموعه دخیل می‌شود. اهمیت بورس در پویایی اقتصاد از آن جهت است که می‌تواند سرمایه‌های خرد و البته راکد مردم را جمع‌آوری و آن را با حجم بزرگ‌تری به امور تولید و کسب‌وکار‌های مولد هدایت کند، به این ترتیب نقدینگی مورد نیاز شرکت‌های بزرگ نیازمند تأمین و بالطبع با حرکت چرخ‌های شرکت‌های بزرگ، رونق تولید و تورم مهار ممکن می‌شود، البته کنترل حجم پول و میزان نقدینگی نیز از دیگر مزایای بورس عنوان شده است.
بازار بورس که از آن به عنوان «دماسنج» اقتصاد یاد می‌شود، چند روزی است از مسیر سبز خارج و منجر به التهاب کسانی شده است که وارد بازار سرمایه شده‌اند. برخی ریزش اخیر بورس را با ریزش بورس در سال ۹۹ قیاس می‌کنند و معتقدند وضعیت بدتر از آن زمان خواهد شد. در مقابل کارشناسان معتقدند اساساً این دو ریزش قابل قیاس نیستند و نباید انتظار داشت سرنوشت بورس در سال ۹۹ مجدداً تکرار شود. به باور گروه دوم، حوادث غیراقتصادی مؤثر بر اقتصاد در سال ۹۹ متفاوت از حوادث اخیر است و از طرفی برخی رویداد‌های غیراقتصادی همچون بهبود روابط خارجی و تدوین طرح‌هایی همچون «مالیات بر عایدی سرمایه»، منجر به سوق دارایی به بازار سرمایه خواهد شد. از طرفی بازار سرمایه بعد از هر رشد تند دچار اصلاح می‌شود و ریزش این روز‌ها طبیعی به شمار می‌رود. به زعم کارشناسان احتمالاً مسکن بازار بعدی است که متأثر از نوسان خواهد شد و باید نسبت به مدیریت آن اقدام شود.
تجربه ۹۹ ریزش بورس تکرار نمی‌شود
احسان همتی، کارشناس بازار سرمایه به «جوان» می‌گوید: علت ریزش بورس بحث پیچیده‌ای نیست و همیشه پس از رشد‌های تند، اصلاح در بازار سرمایه رخ می‌دهد. الان هم بعد از رشد اخیر، این اتفاق افتاد و به هر حال این روند طبیعی است و اتفاقاً این ریزش برای آینده بازار بورس بهتر است.
وی می‌افزاید: در اسفند و فروردین بازار سرمایه رشد خوبی داشت، ولی در ادامه این روند به صورت دو ماه اخیر تکرار نمی‌شود، اما به جهت پارامتر‌های اقتصادی و دلایل دیگر می‌توان به بازار امیدوار بود.
همتی می‌گوید: وضعیت کنونی بازار بورس با سال۹۹ قابل مقایسه نیست و نمی‌توان انتظار داشت، چون در آن سال بورس پس از رشد چشمگیری که داشت رکود و نزول زیادی را هم تجربه کرد پس الان هم همین روند را شاهد باشیم، چراکه در حال حاضر پارامتر‌های ارزش‌گذاری و بنیادین شرکت‌های بازار سرمایه وضعیت خوبی دارد. سال۹۹ قیمت سهام به چند برابر ارزش واقعی خود رسیده بود، اما در حال حاضر اکثر سهام بنیادی در بازار سرمایه تقریباً حول و حوش ارزش واقعی خود معامله می‌شوند و وضعیت متفاوت است.
وی ادامه می‌دهد: دارایی‌هایی که در بازار سرمایه معامله می‌شود و سهام شرکت‌ها تقریباً مطابق ارزش واقعی خود مبادله می‌شوند و حبابی در خصوص قیمت‌ها نداریم و در مورد ادامه بازار نگرانی وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید می‌کند: اصلاح و ریزش در روند بازار طبیعی است، اما می‌شود با کنترل بازار و افزایش عرضه در مواقعی که بازار رو به بالاست، تقاضا را پاسخ داد و شیب رشد بازار را کنترل کرد تا وقتی که بازار در حال اصلاح است، شدت اصلاح کمتر باشد. در حال حاضر اصلاح، اصلاح تندی است و اگر چه آثار بدی دارد و بر عموم مردم و سرمایه‌گذاران ترس وارد می‌کند، اما همه در این ریزش سهیم بودند و در زمان کوتاهی اصلاح انجام شد. در واقع افزایش دامنه نوسان که در یک سال گذشته اتفاق افتاد، کارکرد مفید خود را اینجا بر جا گذاشت.
وضعیت بازار سرمایه نگران‌کننده نیست
حسن رضایی‌پور نیز به صداسیما گفته است: «اتفاقات سال ۱۳۹۹ تجربه تلخی بود که موجب احتیاط بیشتر سرمایه‌گذاران در بازار سهام می‌شود. معتقدم فشار بیشتر سرمایه‌گذاران در روز‌های اخیر، ناشی از نگرانی، احتیاط و هیجان سهامداران بوده و دلیل بنیادی و منطقی نداشته است. با توجه به وضعیت بازار ارز، شرایط بازار‌های رقیب بازار سرمایه و وضعیت سودآوری شرکت‌ها و همین طور اختلاف معنادار میانگین p/e بازار در حال حاضر با سقف تاریخی سال ۱۳۹۹، با هر مدلی که به تحلیل بازار سرمایه بپردازیم، این بازار نسبت به بازار‌های رقیب جامانده است و پتانسیل رشد دارد.» به گفته این کارشناس «هیچ اتفاق سیاسی و اقتصادی که منجر به اصلاح بازار سهام شود، رخ نداده است، بنابراین معتقدم به لحاظ بنیادی، وضعیت بازار سرمایه نگران‌کننده نیست، البته تأکید بر ارزندگی کلیت بازار به این معنی نیست که هر سهمی را در هر قیمتی می‌توان خریداری کرد و سرمایه‌گذاران باید قبل از خرید هر سهم، اقدام به بررسی آن نماد کنند.»
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد ریزش اخیر بازار بورس یک روند طبیعی بود و به اذعان کارشناسان بنا نیست استمرار داشته باشد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز معتقد است نباید نگران بود، بنابراین می‌شود به روز‌های سبز بازار بورس امیدوار بود، البته دولت باید نسبت به احیای اعتماد عمومی تلاش ویژه‌ای داشته باشد و این مهم جز با استفاده از تیم حرفه‌ای و غیرحزبی ممکن نیست تا مردم ضمن اعتماد، به بازار سرمایه ورود کنند و با سازوکار این بازار، نقدینگی مورد نیاز واحد‌های تولیدی تأمین شود و سهام‌گذاران نیز به سود واقعی خود برسند.