دیداری که به امضای بیانیه‌ای مشترک در حضور وزیر خارجه چین انجامید و مقرر شد هیأت‌های فنی به منظور بررسی بازگشایی سفارتخانهها و سرکنسولگری‌ها در دو کشور مبادله شوند و در پی آن روز شنبه ۱۹ فروردین ماه وزارت خارجه عربستان از اعزام هیأتی فنی از عربستان سعودی به ایران برای بررسی مکانیسم‌های بازگشایی سفارت این کشور در تهران و همچنین سرکنسولگری عربستان در مشهد، خبر داد. وزرای خارجه پس از آن با یکدیگر قدم زده و به همراه «چین گانگ» همتای چینی عکس یادگاری گرفتند.
وزرای خارجه ایران و عربستان در این بیانیه بر آمادگی خود برای از بین بردن موانع پیش روی گسترش همکاری‌ها تأکید کردند. دو وزیر خارجه همچنین در خصوص فعال سازی موافقتنامه‌های مشترک و تبادل هیأت‌های دو کشور به منظور توسعه روابط در زمینه‌های مختلف از جمله در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری، انجام مذاکرات هیأت‌های تخصصی به منظور از سرگیری پروازهای مستقیم، تسهیل صدور روادید برای شهروندان دو کشور از جمله روادید عمره و نیز تقویت همکاری‌های مشترک در مجامع بین‌المللی توافق کردند. امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان همچنین از دعوت‌های متقابل به عمل آمده از یکدیگر برای سفر رسمی دوجانبه به پایتخت‌ها تشکر و استقبال کردند.
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در این بیانیه بر اهمیت گفت‌وگو درباره راه‌های گسترش روابط دوجانبه و فعال سازی موافقتنامه همکاری‌های امنیتی بین دو کشور که در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۸۰ ( ۱۴۲۲.۱.۲۲ مصادف با ۲۰۰۱.۴.۱۷) و موافقتنامه عمومی همکاری در زمینه اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری، فناوری، علوم، فرهنگ، ورزش و جوانان که در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ ( ۱۴۱۹.۲.۲ مصادف با ۱۹۹۸.۵.۲۷) به امضا رسیده است، تأکید کردند. (جزئیات بیشتر)
* آمادگی عربستان برای اجرای موافقتنامه‌های موجود
وزیر امور خارجه عربستان سعودی در دیدار با امیرعبداللهیان با بیان اینکه روابط دو کشور فضای مثبت جدیدی را در کل منطقه ایجاد کرد، بر آمادگی این کشور برای اجرای موافقتنامه‌های موجود بین ایران و عربستان تأکید کرد. امیرعبداللهیان نیز ضمن ابراز خرسندی از بازگشت روابط دو کشور همسایه، دوست و برادر به حالت طبیعی، از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای توسعه روابط با عربستان در تمامی زمینه‌های مورد علاقه خبر داد و با تأکید بر اهمیت و ضرورت توسعه روابط در زمینه‌های اقتصادی و تجاری و نیز سرمایه‌گذاری، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور اعلام کرد.
البته دیدار امیرعبداللهیان و فرحان نخستین دیدار و گفت‌وگوی آنها در این مدت نبود و دو وزیر در حاشیه نشست بغداد ۲ در اردن نیز گفت‌وگویی کوتاه داشتند. امیرعبداللهیان ۳۰ آذر ماه ۱۴۰۱ در این باره نوشت: وزیر خارجه عربستان در این دیدار نسبت به آمادگی کشورش برای ادامه مذاکرات با ایران ابراز اطمینان کرد.
گفتنی است در طول این مدت ایران بارها بر آمادگی خود برای بازگشایی مجدد سفارتخانهها و سرکنسولگری‌های دو کشور تأکید کرده بود. در همین خصوص حسین امیرعبداللهیان ۲۳ دی ماه ۱۴۰۱ در سفر به بیروت و در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه لبنان خاطرنشان کرد: هیچگاه در قطع روابط با هیچ کشوری در جهان اسلام از جمله عربستان سعودی پیشقدم نبوده‌ایم و از بازگشت روابط دیپلماتیک دو کشور به حالت طبیعی و افتتاح سفارتخانهها در چارچوب گفت‌وگوهایی که خواهیم داشت، استقبال می‌کنیم. (اینجا بخوانید)
امیرعبداللهیان پس از دیدار روز پنجشنبه ۱۷ فروردین ماه سالجاری در توئیتی نوشت: امروز با همکارم امیر فیصل بن فرحان در پکن دیدار و گفت‌وگویی مثبت داشتیم. شروع روابط رسمی دیپلماتیک تهران - ریاض، از سرگیری حج عمره، همکاری اقتصادی و تجاری، بازگشایی سفارتخانهها و سرکنسولگری‌ها و تأکید بر ثبات، امنیت پایدار و توسعه منطقه، موضوعات مورد توافق و دستورکار مشترک است.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز که در سفر امیرعبداللهیان به پکن او را همراهی می‌کرد بعد از دیدار دو وزیر و صدور بیانیه مشترک در جمع خبرنگاران اعلام کرد: دو طرف به منظور تسهیل آمد و رفت بین دو کشور توافق کردند با دیدار هیأت‌های فنی دو کشور، خطوط هوایی بین ایران و عربستان برقرار شود و آمد و رفت بین دو کشور را تسهیل کنند. علاوه بر این، بر تسهیل صدور روادید و خدمات روادیدی برای اتباع دو کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی و تجاری و همچنین تسهیل صدور روادید عمره برای اتباع ایرانی تأکید شد. (جزییات بیشتر)
به گزارش فارس، پیش زمینه دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی آن هم پس از قطعی روابط در دی ماه ۱۳۹۴ پنج دور مذاکره امنیتی بود که از فروردین ۱۴۰۰ در بغداد کلید خورد و پنجمین دور آن اردیبهشت ۱۴۰۱ در پایتخت عراق برگزار شد و پس از آن هم مسقط میزبان سه دور مذاکره بود. پس از سفر بهمن ماه ۱۴۰۱ آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به پکن و رایزنی‌های انجام شده با شی جین پینگ رئیس جمهور چین و در نهایت با مذاکرات فشرده‌ای که از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با حضور علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ یی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین برگزار شد، توافق بین دو کشور در روز جمعه ۱۹ اسفند ماه سال گذشته حاصل شد. ایران و عربستان در ای بیانیه نسبت به از سرگیری روابط دیپلماتیک توافق کردند و مقرر شد که حداکثر ظرف مدت حداکثر دو ماه سفارتخانهها و سرکنسولگری‌ها بازگشایی شود. براساس این بیانیه، توافق شد وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات کنند.
* دستگاه دیپلماسی فعالانه در پی تمهید گام‌های بیشتر منطقه‌ای است
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه ۱۹ اسفند ماه سال گذشته و در پی توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک در توئیتر نوشت: بازگشت روابط طبیعی بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ظرفیت‌های بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار می‌دهد.سیاست همسایگی به عنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت سیزدهم، با قوت در مسیر درست پیش می‌رود و دستگاه دیپلماسی فعالانه در پس تمهید گام‌های بیشتر منطقه‌ای است. «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی نیز در واکنش به از سرگیری روابط این کشور با ایران گفت که روابط با ایران ناشی از دیدگاه ما بر اساس حمایت از راه‌حل‌های سیاسی است. وزیر خارجه سعودی پس از آن هم در گفت‌وگویی از اشتیاق خود برای دیدار با همتای ایرانی سخن گفت.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران ۲۸ اسفند ماه ۱۴۰۱ در نشستی خبری درباره اقداماتی که به این توافق منجر شد، توضیح داد: در جریان سفر دکتر رئیسی به پکن، ابتکاری را از قبل رئیس جمهور چین مطرح کرده بود که این ابتکار مورد موافقت سران دو کشور ایران و عربستان قرار گرفت.آخرین گفت‌وگوها بین دکتر رئیسی و آقای شی در جریان سفر بهمن رئیس جمهور انجام شد. پیشنهاد ما این بود مدیران کل سیاسی وزارتخانه‌های ایران و عربستان گفت‌وگویی را در پکن و یک هفته بعد از سفر دکتر رئیسی به ابتکار طرف چینی داشته باشند. در رفت و برگشت پیام‌ها، پیشنهاد طرف سعودی مبتنی بر این بود که ما نیازمند یک دور مذاکره سطح بالای امنیتی بین دو کشور هستیم. در نتیجه فردی که عربستان معرفی کرد همتای آقای شمخانی بود و تیمی متشکل از بخش‌های امنیتی، نظامی و وزارت خارجه آقای شمخانی و همتای سعودی را همراهی کردند.
وزیر خارجه همچنین گفت: از طریق حافظ منافع مناسبات خودمان یعنی کشور سوئیس در ۱۰ روز گذشته پیام‌هایی را از عربستان دریافت و هم منتقل می‌کنیم. آخرین پیام تبادل شده در ۲۴ ساعت گذشته اعلام آمادگی ایران برای نشست وزرای خارجه و پیشنهاد سه مکان برای برگزاری این نشست بود که بر مبنای موافقت طرف مقابل و هماهنگی بین ما، زمان و مکان را هر چه زودتر توافق خواهیم کرد و اقدام عملی برای بازگشایی سفارتخانهها و سرکنسولگری‌های دو کشور بزودی رقم خواهد خورد.
پس از آن بود که در فروردین ماه وزرای خارجه ایران و عربستان سه بار تلفنی گفت‌وگو کردند و درباره مکان دیدارشان به رایزنی پرداختند و در نهایت پکن ۱۷ فروردین ماه میزبان این دیدار بود.
به گزارش فارس، روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دی ماه ۱۳۹۴ به صورت یکجانبه از سوی عربستان و در پی تجمع مقابل سفارتخانه این کشور در تهران و ورود به این سفارتخانه و همچنین سرکنسولگری عربستان در مشهد در واکنش به اعدام شیخ نمر، قطع شد. پس از آن هم تعدادی از کشورهای همسو با عربستان به تبع آن اقدام به قطع رابطه یا کاهش سطح رابطه با ایران کردند از جمله بحرین، عربستان سعودی، سودان و ...
از سرگیری این روابط آن هم بین دو کشور مهم و تاثیرگذار در منطقه خلیج فارس، علاوه بر تاثیرات دوجانبه بر منطقه و فراتر از آن نیز اثرگذار خواهد بود. آنچنان که این توافق با واکنش مثبت از سوی کشورهای همسایه و دیگر کشورها روبرو شد. گرچه آمریکایی‌ها خیلی روی خوشی نشان ندادند و روزنامه وال‌استریت‌ژورنال در این باره نوشت: «ویلیام برنز» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به بن‌سلمان «گفته که آمریکا از آشتی‌جویی ریاض با تهران و سوریه که هر دو هنوز تحت تحریم‌های غرب هستند شوکه شده است.» البته این توافق نه فقط ملت‌های ایران و عربستان، بلکه ملت‌های منطقه را نیز منتفع خواهد کرد. توافق مزبور نشان داد که گفت‌وگو و توسل به روش‌های سیاسی بهترین راهکار برای حل مسائل منطقه است.
در همین خصوص «محمد ایرانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در کویت در اظهاراتی با بیان اینکه روند احیای روابط ریاض و تهران با قدرت پیش می‌رود، بر وجود تمایل مشترک دو کشور برای باز کردن درهای همکاری در زمینه‌های مختلف تأکید کرد و افزود: «روند بهبود روابط، تماس‌های مکرر و دعوت‌های متقابل بین وزرای دو کشور ادامه دارد و باید گفت تلاش‌های دو طرف برای رفع تنش‌ها و نگرانی‌ها در زمینه‌های مختلف بر اساس فرمول شفافی که هر دو طرف را راضی کند، در جریان است».
شبکه آمریکایی سی.بی.اس در این خصوص در گزارشی نوشت: عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران که برای مدت‌ها به عنوان دو رقیب منطقه‌ای محسوب می‌شدند، ماه گذشته میلادی، به عنوان توافقی با میانجیگری چین، به سمت صلح و آشتی پیش رفتند که این توافق گام جدیدی به سمت آشتی پس از یک تنش هفت ساله بین دو کشور محسوب می‌شود. توافق بین دو کشور به میانجیگری چین، نمایانگر یک پیروزی مهم دیپلماتیک برای چین در شرایطی محسوب می‌شود که کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به این نتیجه رسیده‌اند که ایالات متحده به آرامی در حال عقب‌نشینی از منطقه غرب آسیا است و چین این پیروزی را در بحبوحه روابط پرتنش با ایالات متحده بر سر وضعیت تایوان به دست آورده است.
