تلاقی و همزمانی ماه مبارک رمضان امسال و اعیاد یهودیان در قدس اشغالی و مسجد الاقصی، احتمال تشدید درگیری و نزاعات داخلی بین دو گروه اسراییلی و فلسطینی را بالا برده است. شهرک نشینان صهیونیست که از یک سو مورد حمایت دولت تندروی صهیونیستی نتانیاهو هستند و از سویی منتقد اصلاحات قضایی نتانیاهو هستند در برگزاری امور دینی و تعصبات قومی و دینی خود اهل تساهل و تسامح نیستند.
اگر چه درگیری میان شهرک نشینان صهیونیست و فلسطینی ها در اراضی اشغالی به ویژه بیت المقدس امر تازه ای نیست و هرساله شاهد درگیر و نزاع خشونت بار همراه با خون ریزی در ماه رمبارک رمضان هستیم اما عوامل متعددی موجب شده است که تحلیل گران و ناظران بر این امر تاکید کنند:
اولا انگیزه بالای صهیونیسم مذهبی که پس از موفقیت در انتخابات اخیر اسرائیل به دست آورد، سموتریچ و ایتامار بن غفیر دو وزیر تندروی صهیونیست در رژیم صهیونیستی هستند که با گفتار و رفتار سیاسی خود طی ماه های گذشته این احساس را به وجود آوردند. پویش سیاسی همراه با تعصبات مذهبی یهود طی ماه های گذشته در جهت طرح های تهوید سازی قدس و برقراری نزاعات و درگیری های خون بار در قدس اشغالی و سایر شهرهای کرانه باختری، خود دلیلی بر این مدعی است.
ثانیاً، وجود فردی چون ایتامار بن گویر در وزارت امنیت ملی اسراییل که مسئولیت مدیریت پلیس و واحدهای مرزبانی اسرائیل را بر عهده دارد، و بدین ترتیب رژیم صهیونیستی کنترل امنیتی بیت المقدس را در اختیار بن گویر قرار داد. وی فردی است که با فراخوان های عوام فریبانه خود برفراز نردبان سیاسی رژیم نامشروع اسرائیل تا حد وزارت امنیت بالا رفت و جانشین بنی گنتس شد. وی برای تحمیل اشغال بیت المقدس و مسجد الاقصی تمامی موانع را از پیش روی صهیونیسم مذهبی برداشت و درصدد گسترش طرحهای امنیتی صهیونیستی به جهت تهوید و تشدید درگیری میان مسلمانان و یهودیان است. تلاش وی را برای شعله‌ور کردن جنگ سیف‌القدس با انتقال دفترش به محله شیخ جراح، فراخوان راهپیمایی صهیونیست‌ها با پرچم‌های رژیم اسرائیل و دیگر تهاجمات تحریک‌آمیز به صحن مسجد الاقصی را به خوبی به یاد داریم. کوبی شبطای "بازرس ویژه پلیس صهیونیستی" در حالی وی را متهم به برافروختن آتش جنگ «سیف القدس» در سال 2021 می کند که حتی پس از تصدی سمت وزارت امنیت ملی، معتقد است وی با اولین اقدامی که در سطح رسانه ای بازتاب فراوانی داشت با هتک حرمت مسجد الاقصی و تحریک فلسطینی ها در مسیر بی ثباتی و ناامن کردن اسراییل از طریق گفتار و اعمال تحریک آمیز گام بر می دارد.
سوم اینکه افزایش سرعت عملیات مقاومت و افزایش میزان عملیات چریکی و نامنظم فلسطینی ها در کرانه باختری و بیت المقدس، و تاکید مقاومت غزه بر حفظ وحدت و یکپارچگی با سایر گروه های جهادی و مقاومت فلسطینی در کرانه باختری، گروه های مقاومت هشدار دادند که در صورت اشتباه و رد کردن خطوط قرمز فلسطین آنها آمادگی انجام عملیات نظامی و واکنش موشکی به چنین اقداماتی را دارند. باید خاطر نشان کرد که افزایش تعداد عملیات استشهادی و مقاومتی در کرانه باختری و بیت المقدس موجب تنش داخلی در رژیم شده به گونه ای که این برخی این امر را نشانه نا کارآمدی سیستم بازدارنده امنیتی و نظامی اسراییل قلمداد کرده و حتی این مسئله را در حد اضمحلال و زوال رژیم تحلیل و تفسیر می کنند.
چهارم اینکه کابینه ائتلافی نتانیاهو-بن گویر-سیموتریچ نظریه (آنچه با زور حل نشود با زور بیشتر حل خواهد شد) را در برابر خشم فلسطینی ها از سیاست "دولت اشغالگر" اتخاذ کرده اند و گویی فراموش کرده اند که هر کنشی یک واکنشی برابر و مخالف خواهد داشت. بسته های پیشنهادی بن غفیر و سموتریچ نه تنها راهبردی امنیتی برای رژیم محسوب نمی شود بلکه با رویکردی کاملا در تضاد و تعارض با امنیت اسراییل مطرح می شود.
این موضوع علاوه بر اینکه موجب افزایش تنش و افراط گرایی در نهادهای نظامی و امنیتی و جامعه صهیونیستی خواهد شد، آن را به یک درگیری بی سابقه تبدیل خواهد کرد است. بی تردید نیروی قهریه و خشونت بار رژیم اشغالگر در برخورد با فلسطینی ها به سمت خشونت رادیکالی و خون بار پیش می رود، بنابراین همه فلسطینی ها باید با انسجام و قدرت خود را برای مقاومت در برابر رژیم اسرائیل تقویت کنند که البته این مهم نیز محقق خواهد شد. لکن طولی نمی کشد که رژیم با انجام حملاتی نابخردانه پاسخی کوبنده از نیروی مقاومت فلسطینی دریافت کند بطوریکه در محاسبات و معادلات رژیم برای آن چشم اندازی متصور نشده باشند.
پنجم، مسئله ای که نباید از آن غفلت کرد، اوضاع داخلی در سرزمین های اشغالی است. از مسئله لاینحل اینکه چه کسی یک یهودی است گرفته تا شکاف های اجتماعی و سیاسی در رژیم که باید بر اینها معضلات اقتصادی و معضل پسا کرونا را نیز لحاظ کرد. همچنین تظاهرات شنبه های اعتراضی که از سوی شهرک نشینان در اعتراض به اصلاحات قضایی مد نظر نتانیاهو با بیش از 100 هزار تن در حال برگزاری است خود عاملی تنش زا و بحران آفرین در داخل اراضی اشغالی است. مسئله دیگر احتمال انشعاب و اشتعال در نیروی نظامی اسراییل است. پیشتر یاییر لاپید احتمال جنگ داخلی را مطرح کرده بود. ایهود باراک نیز خواهان تمرد نظامیان از فرمان فرماندهان خود شد. با توجه به موارد مطروحه، ترس آمریکا از احتمال تشدید بحران در خاورمیانه بیشتر شده است. گرچه برخی بی تجربه مانند سموتریچ و بن غفیر به دنبال التهاب اوضاع در اراضی اشغالی هستند لکن واضح است که نظامیان و امنیتی های اسراییل در جلسات مشورتی خود، نسبت به هرگونه اقدام تحرک آمیز و مشوش کننده اوضاع هشدار می دهند.
* کارشناس مسائل فلسطین
