قریب به اتفاق اندیشمندان علوم اجتماعی و تاریخ، جهان اجتماعی و سیر تاریخی جهان را دارای اصول و قواعد مشخصی می‌دانند و نظریه‌پردازی خود در این حوزه‌ها را با این پیش‌فرض انجام می‌دهند. البته بر اساس تفاوت در مبانی معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی این اندیشمندان، تفاوت در نظریات آنان ایجاد می‌شود و به خاطر ابتنای این نظریات بر این مبانی متغیر برگرفته از نگاه انسانی و یا حتی به صورت کاملاً روشن ایدئولوژی‌زدگی و جهت‌دار بودن آن‌ها، سبب ارائه نظریات متفاوت و متضاد شده است. با وجود این، اصل وجود قوانین ثابت در مسیر حرکت جوامع و سیر کلی تاریخ از نظر اکثر آنان پذیرفته شده است.
از منظر معارف توحیدی و اسلامی، در زندگی فردی و اجتماعی انسانی در این دنیا، قواعد ثابت لایتغیری وجود دارد که خدای متعال آن‌ها را وضع کرده است. قوانینی که در قرآن کریم از آن‌ها با عنوان سنت‌های الهی یاد شده و لزوم توجه انسان‌ها به آن‌ها مکرر متذکر شده است. سنت به معنای حکم و قضای قطعی، عبارت است از قوانین کلی و تخلفناپذیر که روابط پدیدهها در نظام آفرینش و شرح و تبیین قانونمندی هستی و چگونگی عملکرد آن قوانین در جهان هستی بر اساس آن‌ها است و چگونگی این عملکرد‌های کلی را تبیین می‌کند. بنابراین، سنت در این معنا، شامل قوانین علی و معلولی حاکم بر نظام عالم و آدم و پدیدهها، مانند قوانین حاکم بر جامعه، تاریخ و تحولات آنهاست. توصیف قرآن درباره سرنوشت امت‌ها کاملاً منطبق بر سنت‌های الهی بوده و به صراحت از این سنت‌ها یاد شده است. هر قومی و هر امتی هرگاه در مسیر حق و حقیقت قرار گرفتند توانستند بر مشکلات غلبه کنند و هرگاه در غفلت قرار گرفتند و از صبر و مقاومت در راه خدا دست برداشتند، خوار و ذلیل شده و دنیا و آخرت خود را از دست دادند. از دیدگاه قرآن، مهم‌ترین سنت تاریخی و اجتماعی حاکم بر زندگی بشری، سنت قطعی محو و نابودی شرک و استکبار و وراثت مؤمنان بر جهان است.
توجه به سنت‌های الهی و کسب معرفت لازم در مورد آن‌ها، بینشی متعالی به انسان می‌دهد تا در مسیر زندگی خود به درستی حرکت کند و منطبق با قوانین الهی بتواند دست به انتخاب بزند و به کار‌های خود سامان دهد. این موضوع در حوزه اجتماع از اهمیت بالاتری برخوردار است، به خصوص وقتی در مورد ملت بزرگ و غیوری، چون ملت ایران صحبت به میان آید.
مردم ایران در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود همواره تلاش کرده در مسیر تکاملی حرکت کند و در تحولات و در مواجهه با مسائل در سمت درست تاریخ بایستد، به همین خاطر هم توانست پشتیبان نگاه توحیدی باشد و در مسیر تکاملی جامعه ایران، اسلام ناب را بپذیرد و پشتیبانی کند و انقلاب اسلامی را با خون هزاران نفر از فرزندان خود به ثمر نشانده و تداوم بخشد. به همین خاطر بود که امام خمینی (ره) ملت ایران را بهتر از مردم حجاز در عهد رسول‌الله (ص) و مردم کوفه در عهد امیرالمؤمنین (ع) معرفی کرد.
رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس قوه قضائیه و جمعی از اعضای دستگاه قضایی به سنت‌های غیر قابل تغییر الهی در جوامع اشاره و علت سربلندی و پیروزی حیرت‌آور ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی در برابر حوادث بزرگ و تلخ سال ۱۳۶۰، ایستادگی و تلاش و نهراسیدن از دشمنان دانسته و بیان کردند که این سنت الهی در همه دوران‌ها قابل تکرار است و باید بدانیم خداوند سال ۱۴۰۱ همان خداوند سال ۱۳۶۰ است.
البته رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر بار‌ها مردم را به توجه به سنت‌های الهی، به خصوص به سنت «مقاومت و ایستادگی» در برابر زورگویان و مستکبران عالم فراخوانده است. برای نمونه در بیانات ایشان در دیدار مردم قم در ۱۹ دی ۱۳۹۷ به ماجرای دشمنی فرعون با حضرت موسی (ع) در قرآن اشاره کردند و فرمودند: «فرعون می‌دانست موسی حق است، اما دشمنی می‌کرد و خدا به حضرت موسی گفت نترسید، حرکت کنید من با شما هستم که این خطاب امروز عیناً به ملت ایران است که در مقابل دشمنیِ آگاهانه فراعنه عالم، ایستاده است.» و پیشتر در بیانات خود در ۲۵ فروردین ۱۳۹۷ «وَلَوْ قَاتَلَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوَلَّوُا الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یَجِدُونَ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا * سُنَّه اللَّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّه اللَّهِ تَبْدِیلًا؛ این سنّت الهی است: اگرچنانچه در مقابل ظلم و استبداد و زورگویی و خباثت‌ها و جنایت‌های جنایتکاران عالم بایستید، قطعاً مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند؛ این قرآن کریم است که به‌عنوان یک سنت قطعی تاریخ و سنت الهی از این یاد می‌کند، و این سنت ان‌شاءالله عملی خواهد شد.» این بیان رهبری ناظر به سنت اجتماعی «یاری و نصرت الهی مؤمنین» است، آن‌گاه که خدای متعال در آیه ۴۷ سوره روم می‌فرماید: «و کان حقا علینا نصرالمومنین؛ و یاری مومنان، همواره حقی است برعهده ما.» و همین نصرت الهی بود که در پس ایستادگی امت حضرت موسی (ع)، سبب شد که دریا شکافته شد و با عبور موسی (ع) و قومش، فرعونیان در آن غرق شدند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی بار‌ها طی دوره رهبری خود بر لزوم مقاومت در برابر دشمنان و آینده روشن ملت ایران در پس این ایستادگی اشاره کرده‌اند که اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد. تجربه امت‌های گذشته هم در قرآن کریم و هم در احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) در جلوی چشمان ما است آن‌گاه که جبهه حق را یاری رساندند و از فشار دشمنان خدا و مستکبران عالم سست نشدند و همچنین در زمانی که از نصرت الهی مأیوس شده یا تحت تأثیر فشار‌های دشمنان و تبلیغات آنان از یاری جبهه حق منصرف گشتند.
امروز مهم‌ترین تبیینی که برای تداوم مسیر درست ملت ایران می‌توان انجام داد کسب معرفت راجع به سنت‌های الهی است به خصوص افزایش معرفت و ایمان به اینکه در صورت تداوم مسیر مقاومت توسط ملت ایران، نصرت الهی بیشتر از گذشته شامل حال این مردم خواهد شد و دشمنان آنان را که فرعونیان زمان هستند غرق خواهد کرد.
