اماراتی‌ها به تازگی برای افزایش سطح همکاری‌ها و روابط با ایران فعال شده‌اند. پس از صحبت‌های مشاور رئیس دولت امارات که از برداشتن گام‌هایی برای کاهش تنش با ایران خبر داد، حال گفته شده که مشاور امنیت ملی امارات نیز هفته آینده مهمان تهران خواهد بود. در سایه تحولات منطقه‌ای از جمله حرکت تهران به سمت ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای و همچنین خلأ ناشی از خروج ناگهانی امریکا از افغانستان، ابوظبی نیز منافع استراتژیک خود را در تنش‌زدایی در روابط با ایران می‌بیند.
به گزارش «جوان»، انور قرقاش را یکی از تندرو‌ترین چهره‌های اماراتی می‌دانند که سرسخت‌ترین مواضع را علیه ایران اعلام می‌کند. قرقاش که به عنوان مشاور دیپلماتیک رئیس دولت امارات شناخته می‌شود، دو روز پیش اعلام کرد که ابوظبی گام‌هایی برای کاهش تنش‌ها با ایران برداشته است. مهم‌تر از موضع‌گیری قرقاش، خبر رویترز در روز چهارشنبه، ۲۶ آبان ماه بود که گزارش کرد: یک مقام بلندپایه اماراتی به ایران سفر می‌کند. رویترز در گزارش خود به نام و مقام این مسئول اماراتی و زمان دقیق ورود او به ایران هیچ اشاره‌ای نکرد، اما رسانه‌های اماراتی همزمان گفتند: مسئول اماراتی که به ایران سفر خواهد کرد، «شیخ طحنون بن زاید آل نهیان»، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی خواهد بود که هفته آینده برای گفتگو به پایتخت ایران می‌رود.
امارات سنگ خود را با ایران وا می‌کند
امارات و ایران اگرچه به عنوان دو همسایه روابط اقتصادی نزدیکی را دنبال می‌کنند، اما سفر مقام امنیتی امارات به ایران کم‌سابقه است و عمده همکاری‌های دو کشور طی سال‌های گذشته در حوزه‌های اقتصادی بوده است. طی چند روز گذشته نیز نشانه‌های مثبتی از ارتقای سطح همکاری‌های سیاسی میان تهران و ابوظبی مشاهده شده و اماراتی‌ها نشان داده‌اند که تمایلی به تشدید تنش با ایران ندارند. انور قرقاش نیز در اظهارات اخیر خود گفته بود که تنش‌زدایی با ایران یک انتخاب سیاسی و در راستای پیشبرد راه‌حل‌های دیپلماتیک و دوری از تقابل است، چون هیچ علاقه‌ای به رویارویی نداریم.
نکته جالب آنکه مشاور امنیت ملی امارات به صراحت به تأثیر تحولات منطقه‌ای بر تنش‌زدایی با ایران اشاره کرده و گفته بود در صورت تنش‌زدایی کل منطقه تاوان آن را خواهد داد و ما امیدواریم که در طول زمان بتوانیم اعتماد بیشتری ایجاد کنیم.
چند روز پیش نیز «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با «عبدالله بن‌زاید آل نهیان» همتای اماراتی خود گفتگو کرد و خبرگزاری رسمی امارات (وام) در این ارتباط گفت: دو طرف روابط دوجانبه، زمینه‌های همکاری مشترک و راه‌های توسعه آن را در راستای منافع مشترک مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. در این گفتگو‌ها نیز مسائل منطقه‌ای در محور مذاکرات بود و به نظر می‌رسد همزمان با تغییرات سیاسی در منطقه از جمله خروج ناگهانی امریکا از افغانستان، حال اماراتی‌ها ترجیح می‌دهند سنگ‌های خود را با ایران وا بکنند تا اطمینان بیشتری از همکاری‌های امنیتی منطقه داشته باشند.
سکوت امریکا در برابر امارات
همزمان با تحرکات دیپلماتیک اماراتی‌ها برای ارتقای همکاری‌های سیاسی با ایران، کاخ سفید و سایر مقامات امریکایی روزه سکوت گرفته‌اند و در حالی که پیش‌تر واشنگتن هرگونه روابط کشور‌های منطقه با ایران را با حساسیت دنبال می‌کرد، اما درباره روابط امارات و ایران تاکنون واکنشی نداشته است. روز سه شنبه حتی «میرا رزنیک» از معاونان وزارت خارجه امریکا بدون اشاره به ارتباطات اخیر امارات و ایران گفت، ایالات متحده متعهد به فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به امارات است. این در حالی است که پس از روی کار آمدن جو بایدن، واشنگتن فروش تسلیحات و سایر موارد نظامی را به امارات به‌دلیل بحران انسانی جنگ یمن به حالت تعلیق درآورده بود.
تنها واکنش واشنگتن به تمایل امارات برای ارتقای روابط سیاسی با ایران، خبر پنتاگون بود که روز چهار شنبه اعلام کرد «لوید آستین»، وزیر دفاع امریکا روز پنج شنبه راهی منطقه خواهد شد تا درباره فعالیت‌های ایران با کشور‌های منطقه رایزنی کند. همچنین «دانیل بنایم» دستیار وزیر خارجه امریکا در امور «خاور نزدیک» بدون اشاره به تماس‌های اخیر مقامات ایرانی و اماراتی گفته است که واشنگتن قصد دارد در قالب «ساز و کاری جدید» با کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس علیه فعالیت‌های منطقه‌ای ایران همکاری کند. بنایم در مصاحبه با شبکه خبری «الحره» گفت که پیام امریکا به کشور‌های عربی و منطقه این است که «ما در منطقه هستیم و باقی می‌مانیم. شراکت‌های پایداری داریم که از چند دهه پیش شکل گرفته است و قصد داریم آن را تا چند دهه آینده ادامه دهیم». این مقام امریکایی در شرایطی مدعی شده که پیام ما ماندن در منطقه است، که این روز‌ها بسیاری از هم پیمانان امریکا در منطقه در سایه خروج ناگهانی این کشور از افغانستان، به سمت سازوکار‌های جدید درون منطقه‌ای حرکت می‌کنند. ظاهراً چین، یک موضوع مهم در گرایش اخیر اماراتی‌ها برای ارتقای روابط با ایران، حوزه‌های اقتصادی گسترده در روابط دو طرف است. این موضوع را حتی منابع خبری اماراتی و ترکیه‌ای نیز تأیید کرده‌اند و دو روز پیش در جریان انتشار خبر سفر احتمالی ولیعهد امارات به ترکیه گفته شد که یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در این سفر مسیر ترانزیتی دوبی به ترکیه از طریق ایران خواهد بود که انتقال کالا بین دو کشور را از ۲۰ روز (از مسیر دریایی کانال سوئز) به شش تا هشت روز کاهش می‌دهد.
امارات و ایران همچنین شریک بزرگی به‌نام چین دارند. هم چین و هم امارات در دوره تحریم‌ها روابط تجاری خود با ایران را حفظ کردند و دوبی مرکز عمده تجارت ایران با دیگر کشور‌ها بود. چین نیز با وجود تحریم‌های امریکا همچنان عمده‌ترین خریدار نفت ایران است و در سه ماه گذشته، واردات نفتی چین از ایران به طور متوسط به بیش از نیم میلیون بشکه در روز رسیده است. حتی کارشناسان گفته‌اند که اگر چین بتواند بر نتایج اقتصادی شیوع کرونا غلبه کند و رشد اقتصادی آن کشور افزایش یابد، انتظار می‌رود واردات نفت از ایران را افزایش دهد. ارزیابی شده که نفت ایران حدود ۶ درصد نیاز چین را تأمین می‌کند و این نفت تحت عنوان نفت ارسالی از برخی کشور‌های ثالث از جمله امارات متحده عربی به چین می‌رسد. از سوی دیگر چین به طور ناگهانی به امارات متحده عربی که از متحدان سنتی امریکا در خاورمیانه به شمار می‌آید، نزدیک شده و همکاری‌های دو کشور در حوزه تولید واکسن کرونا یکی از جلوه‌های روابط نزدیک پکن و ابوظبی است. بر این اساس در حالی که طی سال‌های گذشته مثلث ایران، چین و امارات سه ضلع فعال دور زدن تحریم‌های امریکا بوده است، اکنون که امریکا با خروج ناگهانی از افغانستان حضور خود در منطقه را کاهش داده، اماراتی‌ها در نظر دارند علاوه بر حوزه نفتی، به سمت ارتقای سطح روابط سیاسی با ایران حرکت کنند.
