سرویس ایران جوان آنلاین: اردبیل با توجه به شرایط اقلیمی و قرار گرفتن در منطقه کوهستانی که در ظاهر پر آب بوده، اما با سرعت بیشتری روند کم آبی و خشکسالی را طی میکند. استانی که به بارشهای سنگین برف، باران، رودها و چشمههای پرآبش مشهور بود اکنون به یکی از مناطق کمبارش در کشور تبدیل شده و از یک دهه پیش گرفتار پدیده خشکسالی و کاهش شدید ذخایر آبهای زیرزمینی شده است. به طوریکه براساس برآیندها خشکسالی در سال زراعی جاری به کشاورزان اردبیل بیش از ۴ هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرده است.
اردبیل روزهای سخت کم آبی را سپری میکند. بهطوری که در برخی از شهرستانها و به خصوص در دشت اردبیل، میزان ذخایر آب سدها و مخازن زیرزمینی نیز به شدت کاهش یافته است کاهش ۵۰ درصدی بارش در استان اردبیل منجربه کاهش حجم ذخیره سدهای استان اردبیل شده است و این در حالی است که در سالهای گذشته اکثریت سدهای استان سرریز شده بودند. محدودیت منابع آبی، مصرف بیرویه، رشد شهرنشینی و افزایش روزافزون جمعیت از مهمترین دلایل کم آبی در این استان و سطح کشور است که البته خشکسالی مربوط به استان خاصی نبوده و استانهای مختلف کشور درگیر این معضل هستند.
در سال زراعی جاری خشکسالی حادی در کل کشور حادث شده و در استان اردبیل نیز با استناد به آمار و اطلاعات متقن، میزان بارشها در فصل زمستان گذشته در مقایسه با مدت سال ما قبل حدود ۳۰درصد کاهش داشته است که این کاهش میزان خسارت بر مزارع دیم را دو چندان کرده است که خشکسالی در همه مناطق استان اردبیل گزارش شده و کل کشتزارهای دیم به خصوص مزارع گندم و جو دچار خشکسالی جدی شده است. بیشترین مصرف آب استان مربوط به بخش کشاورزی است و برای استفاده بهینه از آب در این حوزه راهکارهای الگوی تغییر کشت مدنظر قرار گرفته و کمیته مقابله با سازگاری تشکیل شده است. رئیس جهاد کشاورزی استان اردبیل در رابطه با خشکسالی سال زراعی جاری در استان میگوید: «خشکسالی سال زراعی جاری در استان اردبیل از شدیدترین خشکسالی نیم قرن اخیر در این منطقه است و هنوز خسارت خشکسالی به بخشهای مختلف کشاورزی استان به طور دقیق برآورد نشده و دامنه خسارت این پدیده همچنان ادامه دارد.» خلیل نیکشاد با اشاره به کاهش کمسابقه بارش در سال گذشته به ویژه فصل بهار امسال در استان ادامه میدهد: «این کاهش بارندگی علاوه بر کشت و زرع، مراتع استان را نیز تحت تأثیر قرار داده و مزارع و باغات استان در تابستان نیز با توقف یا تنش جدی کمآبی و تولید روبهرو شده است.»
وی اضافه میکند: «در پی خشکسالی شدید، کشت بهاره محصولات زراعی دیم در منطقه مغان در شمال استان اردبیل به شدت خسارت دیده و در دشت اردبیل نیز تنها یک بار امکان آبیاری مزارع برای سیبزمینی و سایر محصولات وجود دارد.»
خسارت ۴ هزار میلیاردی به کشاورزان
خشکسالی در سال زراعی جاری به کشاورزان استان اردبیل بیش از ۴ هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرده است. در همین رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل میگوید: «کاهش بارندگیها در فصل زمستان و بهار و همچنین تداوم افزایش بیسابقه گرمای هوا در ماههای اخیر بیشترین خسارت را متوجه کشاورزان کرده تا سطح برداشت محصول در اراضی زراعی و باغات استان به شدت کاهش پیدا کند.»
نیکشاد با بیان اینکه این فرآیند بخش دامداری و دامپروری استان را تحتالشعاع قرار داده و زمینه وارد کردن خسارت به دامها بر اثر کاهش تولید علوفه و سایر مؤلفههای تولید را به وجود آورده است، ادامه میدهد: «هر چند هنوز میزان دقیق خسارت خشکسالی برآورد نشده، اما در اقدامات اولیه و بررسیهای انجام شده به نظر میرسد ۴ هزار میلیارد تومان خسارت به بخشهای زراعت، باغ و دامداری استان وارد شده است.» به گفته این مسئول در گام اول توصیه بخش کشاورزی بر کشت محصولات کم آببر در مناطق مختلف استان است تا آبیاری کمتری را این اراضی نیاز داشته باشند. وی استفاده از سامانههای آبیاری نوین با افزایش راندمان آبیاری را از الزامات این شرایط خشکسالی و کم بارشی دانسته و بیان میکند: «باید تمهیداتی بیندیشیم تا کشاورزی حفاظتی و کشت و زرع اصولی و درست با خاکورزی مورد توجه قرار گیرد.» رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: «استفاده از الگوی کشت ترکیبی متناسب با تغییرات اقلیمی و توجه به تنوع کشت و نگهداری مواد مغذی خاک و مراقبتها در حوزه خاکورزی مناسب است.»