در ایران آهن آلات به همه مقاطع فولادی اطلاق میشود و شامل میلگرد، تیرآهن، ورق، نبشی و ناودانی و ... است. در یک ساختمان برای استوارسازی آن از تیرآهن به عنوان تیر و ستون استفاده میشود، از ورق در سقفها و گاهی در نما، از نبشیها در اتصالات و .... همه اینها نشان میدهد که حجم زیادی از سازه را آهن تشکیل داده و آن را تبدیل به مهمترین و تاثیرگذارترین عامل در قیمت مسکن کرده است.
هرچند قیمت مسکن علاوه بر مصالح ساختمانی به عوامل زیادی وابسته است اما در این مقاله به شکل اختصاصی درباره تاثیر قیمت آهن بر مسکن صحبت خواهیم کرد.
قیمت آهن آلات قیمت مسکن را از جهات مختلفی تحت تاثیر قرار میدهد. آهن به عنوان مصالح اصلی یک ساختمان اگر گران شود، قیمت مسکن نیز در پی آن افزایش چشمگیری خواهد یافت. به گفته کارشناسان، با افزایش ۱۰۰ درصدی آهن، میتوان انتظار افزایش ۲۰ درصدی کل ساختمان را داشت.
اما آهن به عنوان یک ماده اولیه تاثیرگذار در اقتصاد، تنها یک عامل جدا در بازار نیست. آهن مانند نفت که نوسانات قیمت آن روی کل اقتصاد اثر میگذارد، بر تمام جوانب صنعت نیز موثر است. با افزایش قیمت آهن، حتما باید منتظر افزایش قیمت دیگر مصالح ساختمانی بود. به طور کل با تغییرات قیمت آهن، قیمت گچ و سیمان و خاک و ... هم به همان میزان و با فاصله زمانی اندکی افزایش خواهد داشت.
همچنین با افزایش این قیمتها، خدمات انسانی مربوط به فولاد هم تغییر خواهد کرد. برای مثال، هزینه برشکاری ورق و میلگرد، همینطور پروفیل سازی برای ساخت قطعات خاصتر مثل تیرآهن لانه زنبوری و ...، خمکاری برای شکل دهی به ورقهای سقفی یا دکوراتیو، جوشکاری در همه اجزا و مفاصل سازه و ... همه تحت تاثیر این افزایش قیمت، بالا خواهند رفت.
هزینههای باربری و بارگیری نیز تحت تاثیر این شرایط افزایشی را تجربه خواهند کرد که در نهایت بر قیمت نهایی سازه تاثیراتش دیده خواهد شد.
میتوان اینطور نتیجه گرفت که تاثیر قیمت آهن بر مسکن یکی در کوتاه مدت و یکی در بلند مدت اتفاق میافتد. در کوتاه مدت شاهد افزایش قیمت همه کالاها و خدمات مرتبط با آهن هستیم و همه این موارد مانند یک زنجیره، تاثیرات خود را بر دیگری فرو میگذارد و همه را تحت تاثیر قرار میدهد.
اما تاثیر بلندمدتی هم در پی خواهد داشت. معمولا ساختمان سازی را اگر یک ساله در نظر بگیریم، پس از ساخت سازه، قیمتها برای فروش تعیین میشوند و با توجه به وجود تورم در ایران، قیمتها نه تنها با افزایش قیمتی که در طول یکسال تجربه کرده بود، بالا میرود بلکه تورم نیز در این افزایش دخیل شده و تاثیر خود را میگذارد. در واقع با گذر زمان افزایشی بیش از آن چه که واقعا وجود داشته بر ساختمان تحمیل میشود.
اما تنها قیمت آهن نیست که بر قیمت مسکن اثرگذار است، بلکه قیمت مسکن هم بر قیمت آهن تاثیرات قابل توجهی دارد. برای مثال با گران شدن ساختمان و شروع پروژههای جدید، با توجه به قیمت نهایی سازه در آن زمان مشخص، قیمتها تعیین میشود. بنابراین هرچه ساختمان گرانتر باشد، هزینه ساختمان سازی هم زیاد خواهد بود. این طور میتوان گفت که قیمت ساختمان و قیمت آهن تاثیرات دوسویه بر یکدیگر دارند.
درباره تاثیر قیمت آهن بر قیمت نهایی مسکن صحبت کردیم، اما قیمت آهن تحت تاثیر چه مواردی قرار دارد؟
قیمت آهن آلات در ایران به موارد زیادی وابسته است. تاثیرنرخ ارز، تاثیر قیمت نفت، سیاستهای داخلی و خارجی، میزان عرضه و تقاضا، قیمت مواد خام و مواد اولیه، هزینه مربوط به خدمات انسانی حوزه فولاد، حمل و نقل و بارگیری و ... همه مواردی هستند که در قیمت آهن تاثیر میگذارند. حتی فصل سال هم بر قیمت آهن تاثیرگذار است. اگر در فصلی از سال باشیم که ساخت و ساز در آن بیشتر است، شاهد افزایش قیمت مصالح ساختمانی به خصوص آهن آلات خواهیم بود. برعکس آن هم اینطور است که در زمان کاهش ساخت و ساز و رکود، قیمتها رو به کاهش خواهد رفت.
ایران با وجود داشتن منابع غنی آهن آلات، به دلیل نیازمند بودن در تجهیزات مربوط به استخراج و فرآیندهای ساخت قطعات، وابسته به نرخ جهانی است. سیاستهای خارجی به همین دلیل است که تاثیر زیادی بر قیمت آهن آلات دارد. وجود تحریمها و کاهش ارزش پول ملی، باعث میشود که قیمت خدمات حتی بیش از آهن خام باشد و بیش از آن بر قیمتهای نهایی تاثیر بگذارد.
در حال حاضر با وجود تورم و حتی تورم جهانی به دلیل رکود موقتی به وجود آمده در زمان کرونا، قیمت آهن آلات در جهان رو به صعود است که تاثیر مستقیمی بر قیمت آهن در ایران دارد. همچنین پژوهشهای انجام شده در این زمینه نشانگر این است که در سال 2021 شاهد افزایش قیمت بیشتر در آهنآلات و رسیدن آن به بیشترین میزان خود در چندین سال اخیر خواهیم بود. در حال حاضر به دلیل موقعیت زمانی که نزدیک به انتخابات است، بازار مسکن در رکودی فرو رفته و همه منتظر تغییرات چشمگیری در این بازار هستند. با گذشت زمان و خروج از رکود به وجود آمده میتوان شاهد تغییرات بازار آهن و تاثیرات آن بر بازار مسکن باشیم.
منابع: