سرویس جامعه جوان آنلاین: پسماندهای ویژه به کلیه پسماندهایی گفته میشود که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمیبودن، بیماریزایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن به مراقبت ویژه نیاز دارند. اواسط سال ۹۸ زمزمههایی مبنی بر اینکه استاندار تهران دستوری برای معرفی مرکز دفن پسماندهای ویژه و بیمارستانی در اطراف تهران صادر کرده، به گوش رسید، اما از یکسال و نیم قبل تاکنون هیچ خبری از جدیت استانداری در این خصوص نشد!
با وجود اینکه شرایط استان تهران به دلیل تجمع مراکز درمانی و صنایع با دیگر استانهای کشور متمایز و متفاوت است، اما تا به امروز برای دفن و پردازش انبوه زبالههای درمانی و صنایع، اقدام خاصی در جریان نبوده است. جالب اینکه ظرفیت سایت دفن و پردازش زبالههای خطرناک در استان قزوین تقریباً تکمیل شدهاست. گرانی هزینههای انتقال به سایت اصفهان هم موجب شده که استفاده از سایت پسماند اصفهان دیگر به صرفه نباشد.
با توجه به این شرایط، سال گذشته تصمیم مدیران شهری در پایتخت بر این شد که به فکر ایجاد یک سایت دفن و پردازش زبالههای خطرناک باشند. بخصوص اینکه این پسماندهای خطرناک به دلیل انتقال نیافتن به دیگر استانها، همچنان بدون سرنوشت در تهران انبار شدهاند.
سال ۹۸ مکانی در محدوده هوشنگآباد و عزیزآباد در جنوب تهران برای احداث مرکز دفن پسماندهای ویژه در نظر گرفته شد و مراحل واگذاری زمین آن به پایان رسید. در نهایت محیطزیست قرار بود با ارزیابیهایی که انجام میدهد، بیخطربودن محل را اعلام کند که همچنان از سرنوشت این سایت هم خبری نیست!
در همین خصوص روز گذشته مدیر کل حفاظت محیطزیست استان تهران در گفتگو با میزان با بیان اینکه نداشتن سایت دفع پسماند در تهران مشکلات مهمی را ایجاد کردهاست، گفت: «از آنجا که بیشترین صنایع در تهران قرار دارند و برای دفع پسماندهای صنعتی مجبور هستند به استانهای همجوار مثل قزوین، مرکزی و اصفهان که سایت پذیرش پسماند ویژه را دارند، برده شوند؛ که امکان دارد در این مسیر اتفاقاتی رخ دهد یا ممکن است حوادثی پیش بیاید یا تخلفاتی ایجاد شود که باعث آلودهشدن خاکهای اطراف استان تهران یا اصلاً هر استان دیگری شود که باعث آلوده شدن خاک میشود به هر حال امکان دارد که پسماندها آسیبهای جبرانناپذیری را به خاک و آب منطقه وارد کنند.»
سعید محمودی، با تأیید اینکه سایت دفع پسماند ویژه هنوز در تهران راهاندازی نشدهاست و از طرف دیگر نخالههایی که در اطراف شهر ریختهشده که بیشتر در حوزه شهرکهای صنعتی است، گفت: «در واقع شهرکهایی که فعالیت صنعتی دارند اگر آلودگی ایجاد کنند میتوانند با دفع اصولی جمعآوری زباله که خسارتهای آن بر عهده خود شرکتهایی است که فعالیت صنعتی میکنند و محیطزیست هم وظیفه نظارت و کنترل بر محیطزیست را دارد که در این صورت آسیبهای ناشی از آلودگی زیستی در خاک و آب را میتوانیم کنترل کنیم.» مدیر کل حفاظت محیطزیست استان تهران تأکید کرد: «معمولاً پسماندهایی که فلزات سنگین دارند به مراکز دفع فرستاده میشوند و هیچکس در محیط حق رهاسازی را ندارد و تقریباً تاکنون گزارشی مبنی بر رهاسازی زبالههای فلزات سنگین خطرناک را نداشتیم یا خیلی کم رخ دادهاست. هر شرکتی یا هر بخشی که بخواهد آلودگی ایجاد کند باید مسئولیت و خسارت لازم به محیطزیست را پرداخت کند و محیطزیست هم به عنوان متولی با این عوامل برخورد قانونی خواهد کرد.»
ناگفته نماند که کلینیکهای سطح تهران، مرکز عمده مشکل دفن زبالههای ویژه هستند و از آنجایی که این مراکز با شهرداری تهران هیچگونه قراردادی برای جمعآوری زبالههای ویژه خود ندارند؛ بافتهای آلوده و مواد تیز و برنده آلوده به خون را هم مثل پسماندهای عادی کنار خیابان میگذارند. این روش غیراصولی جمعآوری زباله ممکن است ناقل بیماریهای خطرناکی به خصوص برای زبالهگردهای تهران باشد. مراکز درمانی باید با شهرداری قرارداد ببندند، اما به گفته مدیر کل حفاظت محیطزیست استان تهران تا به حال این اتفاق برای بیمارستانهای خصوصی و کلینیکهای تهران رخ ندادهاست!
یکی از مشکلات عمده محیطزیست در خصوص آلودگیهای زیستمحیطی در جنوب تهران مربوط به پسماندسوزیهای غیرمجاز است که بسیاری از آنها به دلیل نداشتن چارچوبهای مشخص قابل پیگیری هم نیستند. در واقع افرادی در این مناطق برای استفاده از سیمهای داخل لاستیکها، به صورت شبانه لاستیکها را آتش میزنند که آلودگی زیادی در محیط ایجاد میکند به همین منظور تیمهای گشت و پایش شبانهای برای شناسایی این مناطق فعال شدهاند.