سرویس بین الملل جوان آنلاین: این روز‌ها مقام‌های بلندپایه سیاسی ایران و امریکا تأکید می‌کنند که هم ایران می‌خواهد برجام را اجرا کند و هم امریکا می‌خواهد به برجام برگردد، اما هم ایران روز به روز تعهدات خود در برجام را کاهش می‌دهد و هم امریکا نه فقط هنوز هیچ قدمی برای بازکردن این گره برنمی‌دارد بلکه با مطرح کردن مسائل جانبی گره را کورتر می‌کند. همه اذعان دارند که این امریکا بوده که از برجام خارج شد و باز هم این امریکا بوده که پایبند تعهدات خود نبوده و این امریکا بوده که فضای بی‌اعتمادی را ایجاد کرده و البته این امریکاست که باید جبران مافات کند، چراکه ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بود و هنوز هم که در حال کاهش تعهدات خود در برجام است طبق همان برجام عمل می‌کند.
بازدارندگی نوین
زمانی که برجام امضا شد، به‌رغم اینکه این ماجرا به صورت علنی اعلام نشد، اما همه متفق‌القول بودند که موفقیت برجام می‌تواند زمینه‌ای برای توافقات بعدی ایجاد کند و در واقع هدف امضا‌کنندگان برجام این بود که با اجرای آن زمینه بی‌اطمینانی میان ایران و امریکا را از بین ببرند، امری که با ورود ترامپ به کاخ سفید دو برابر شد. بر کسی پوشیده نیست که گره اصلی امروز، بحث تولید تسلیحات هسته‌ای توسط ایران نیست، چون همه امضا‌کنندگان برجام صددرصد مطمئن هستند که ایران توانمندی تولید تسلیحات هسته‌ای و فناوری آن را در اختیار دارد، اما خودش نمی‌خواهد تسلیحات هسته‌ای تولید کند و می‌خواهد برنامه هسته‌ای‌اش، صلح‌آمیز بماند. بهترین گواه هم این است که زمانی که ایرانی‌ها برجام را امضا کردند بیش از ۲۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده کافی برای تولید بیش از ۱۰ بمب و کلاهک هسته‌ای در اختیار داشتند ولی بمب تولید نکردند. به این ترتیب ایرانی‌ها نوعی بازدارندگی نوین ایجاد کرده‌اند که به تهدید‌کنندگان خود می‌گویند ما توانمندی تولید تسلیحات هسته‌ای را داریم ولی فعلاً، چون نیاز نیست، تولید نمی‌کنیم، اما در صورتی که امنیت ملی و سرزمینی ما به خطر بیفتد آن‌وقت ممکن است دست به کار شویم. به زبان بی‌زبانی یعنی دیگر زمان جنگ ایران و عراق نیست که شما فکر کنید می‌توانید از تسلیحات ممنوعه علیه ایرانی‌ها استفاده کنید و ایرانی‌ها توان دفاع از خود را نداشته باشند.
انتخابات ایران و امریکا
شاید برخی متوجه این نکته نشدند، اما آیت‌الله خامنه‌ای تکلیف سیاست جدید ایران را در یک جمله کوتاه برای همه خلاصه کرد؛ «یکی بزنید دوتا می‌خورید.» خب طبیعتاً اگر آن‌ها جسارت نکنند و نزنند ایران هم آن‌ها را نخواهد زد. در عمل نیز، همه می‌دانند که امروزه ایرانی‌ها می‌توانند همه دشمنان خود در منطقه را هدف قرار دهند؛ از اسرائیل که هر روز ایرانی‌ها را تهدید می‌کند تا حدود ۱۲۰ پایگاه امریکایی که در اطراف ایران مستقر هستند تا عربستان سعودی و امارات که برای مقابله با ایران اسلحه انبار می‌کنند. به هر صورت هیچ کشوری در جهان به دنبال جنگ نیست و ایران هم از این ماجرا مستثنی نمی‌باشد، علی‌الخصوص که دوران توسعه‌های نظامی تاریخی نیز پایان یافته و همه کشور‌ها امروزه به دنبال آن هستند که به قول معروف شاهکار کنند و همانی را که دارند اداره کنند، البته بماند که برخی سیاستمداران نوجوان حاکم بر برخی کشور‌های منطقه هنوز این جریان را درک نکرده‌اند و تصور می‌کنند می‌توانند مانند قدیم با لشکرکشی توسعه یابند. بسیاری باور دارند که فعلاً، چون زیر پای بایدن در امریکا محکم نیست وی جسارت اتخاذ قدم‌های بزرگ و محکم را ندارد و برخی دیگر باور دارند که دولت امریکا منتظر است انتخابات در ایران انجام شود و بعد با دولت بعدی ایران وارد تعامل شود. با این حال، امری که بدیهی است، هیچ دولتی در ایران در زمینه همکاری با کشور‌های غربی در اجرای برجام به از دولت روحانی نخواهد بود، چون این دولت برجام را بزرگ‌ترین دستاورد خود می‌داند و حاضر است برای اجرای آن تمام همکاری‌های لازم را انجام دهد، با ورود دولت جدید در ایران هیچ معلوم نیست که دولت آتی حاضر باشد به برجام پایبند باشد یا نه و همچنین باید توجه داشت که با تغییر دولت در ایران باز هم مرحله جدیدی از جابه‌جایی مدیران تا تسلط دولت بعدی بر دولت را خواهیم داشت، امری که حداقل ما را به سمت و سوی فاصله یک‌ساله خواهد برد، زمانی که انتخابات جدید کنگره امریکا برگزار خواهد شد و باز هم همه منتظر نتیجه آن خواهند بود و بعد.... اگر روال به همین ترتیب ادامه یابد یعنی باید اجرای هرگونه توافقی را فراموش کرد.
فرابرجام؟!
همه این‌ها به کنار، امریکایی‌ها و اروپایی‌ها به خوبی می‌دانند که برجام فقط درباره برنامه هسته‌ای ایران بوده و هست و هدف اصلی از بین بردن بی‌اعتمادی بوده و هست، مطرح کردن بحث‌های جدید مانند بحث موشکی یا نفوذ ایران در منطقه به جز اینکه بخواهد گره‌های جدید ایجاد کند هیچ فایده‌ای نخواهد داشت. در زمان برجام هم این مسائل مطرح شد و در همان زمان هم همه متوجه شدند که اگر می‌خواهند به نتیجه برسند باید این مباحث را کنار بگذارند. نمی‌توان از ایران توقع داشت در شرایطی که کل کشور‌های همجوار‌ش تا بن دندان مسلح هستند برنامه موشکی خود را کنار بگذارد. همچنین در حالی که از عربستان و امارات و قطر گرفته تا ترکیه و مصر و اسرائیل و امریکا و روسیه و چین و فرانسه و انگلیس و آلمان و... همه تلاش دارند منافع خود در منطقه خاورمیانه را حفظ کنند نمی‌توان از ایران توقع داشت که ارتباطات خود با همه هم‌پیمانانش در منطقه را قطع کند.
منبع: خبرگزاری اسپوتنیک
