سرویس سیاسی جوان آنلاین: ۱۸ دی ماه ۹۸ ساعاتی پس از حمله ایران به پایگاه امریکایی عین‌الاسد در عراق، و در حالی که ملت ایران، پس از پنج روز سخت و تلخ و دل‌آشوب و پر خشم، در شور و هیجان آغاز انتقام خون حاج قاسم سلیمانی بودند، خبر سقوط یک هواپیمای اوکراینی در تهران منتشر شد. اغلب سرنشینان این هواپیما ایرانی بودند و ایران غمی دیگر را روی غم‌های روز‌های گذشته‌اش متحمل شد؛ «آه از غمی که تازه شود با غمی دگر». با این حال، چند روز بعد وقتی بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح منتشر شد و ایران اعلام کرد که سقوط هواپیما به دلیل اشتباه گرفتن هواپیمای مسافربری با هدف نظامی دشمن و شلیک به آن با پدافند هوایی بوده، ایرانیان غمی را تجربه کردند که در تاریخ کم نظیر است. حال مردم ایران، حال خانوادهای بود که برادری برادر دیگر را به اشتباه و از قضا برای حفظ امنیت خانواده کشته بود؛ سوگ، بهت، درد و داغ.
سپاه پیشمرگ ملت
در سالروز این اتفاق تلخ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور بیانیه‌ای، نشان داد که متوجه داغ عظیمی است که بر دل خانواده‌های عزادار این حادثه نشسته، و با آنان همدلی می‌کند و از کنار آنچه روی‌داده، بی اعتنا نمی‌گذرد. سپاه در عین حال بر «ماجراجویی تروریستی امریکا» که موجب به وجود آمدن این شرایط جنگی در منطقه شد، تأکید می‌کند.
در بیانیه سپاه آمده: «با گذشت یک سال از حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی که پس از ماجراجویی و جنایت تروریستی امریکا و متعاقب آن ضربه موشکی به پایگاه تروریست‌ها در عین الاسد و شرایط جنگی منطقه رخ داد، همچنان فراق فرزندان عزیز ملت ایران غم و اندوهی عمیق را در دل‌های همگان گذاشته است.»
در این بیانیه با تأکید بر اینکه پاسداران انقلاب اسلامی، طی چهار دهه اخیر همواره در میدان‌های مبارزه با ظالمین و مستکبرین در دفاع از امنیت و منافع ملی و صیانت از آرامش و سلامت مردم حضور شجاعانه و فداکارانه داشته و جان خود را سپر بلای ملت ایران کرده‌اند؛ خاطر نشان شده است: «بار سنگین فراق فرزندان عزیز ایران بسیار سخت و اندوهبار است و این اتفاق تلخ که در پی ماجراجویی‌های ضد انسانی و اقدامات تروریستی امریکا در منطقه به وقوع پیوست، بار دیگر اوج خباثت و کینه‌توزی استکبار جهانی علیه جمهوری اسلامی و ملت ایران را به اثبات رساند و قلب‌های مردم شهید پرور ایران را جریحه دار و اندوهگین کرد.»
در پایان این بیانیه با ابراز تأسف و تأثر عمیق آحاد فرماندهان، مسئولان و کارکنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نسبت به وقوع این حادثه دردناک و ابراز همدردی مجدد با خانوادهای معظم شهدا و تأکید بر بهره‌گیری از گزارش‌های کمیته‌های تخصصی بررسی حادثه و رفع کاستی‌ها و معایب برای جلوگیری از حوادث و وقایع مشابه تأکید شده است: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی برخاسته از بطن مردم و خادم، پیشمرگ، همدرد و شریک غم و شادی هموطنان در تمامی صحنه‌ها بوده و خواهد بود وملت شریف و فهیم ایران نیز با درک و تحمل سختی‌های ناشی از دشمنی‌ها و توطئه‌های نظام سلطه و استکبار، مصمم‌تر از گذشته در پی کنار زدن دشمنان از مسیر پرافتخار و آینده درخشان فراروی بوده و انتقام سخت از آنان نیز دستور کار پاسداران انقلاب و مجاهدان مؤمن امت اسلامی خواهد بود.»
دلجویی و مسئولیت‌پذیری
هواپیمای مسافربری خطوط هواپیمایی تنها هواپیمایی نبود که در یک شرایط جنگی، به اشتباه هدف قرار می‌گرفت، اما می‌توان مدعی شد که تنها باری بود که کشور اشتباه کننده، نه تنها مسئولیت تام و تمام آن را پذیرفت، بلکه با تمامی نهاد‌های خارجی و بین‌المللی مربوطه، برای پیگیری و بررسی ماجرا همکاری کرد، عوامل اشتباه کننده را بازداشت و برای آنان تشکیل پرونده داد و از سویی مقام عالی رتبه نظامی‌اش با مردم صحبت کرد و مسئولیت حادثه را پذیرفت و در پیشگاه ملت آرزوی مرگ کرد. متعاقب آن، تمامی مسئولان عالی رتبه ایران پیام‌های جداگانه صادر و بر پیگیری علل ماجرا و تلاش برای جلوگیری از پیشامد مجدد چنین اتفاقی تأکید کردند. پرداخت خسارت هم پیگیری شد، گرچه هیچ رقمی، جبران فقدان عزیزان نیست، اما پیگیری آن نشانه عزم ایران برای دلجویی و عذرخواهی از خانواده‌های جان‌باختگان به رسم دنیاست.
این میان، ایران علاوه بر درد و داغ خود با موج شدید حملات رسانه‌ای ضدانقلاب هم مواجه بود و شیطنت رسانه‌های خارجی ــ اعم از فارسی زبان و غیرفارسی زبان ــ بر وضعیت خاص ایران افزوده شد و شرایط روحی بدی را برای ملت و مسئولان رقم زد. با این حال، برخلاف آنچه آنان از بی تعهدی مقامات ایرانی به این اتفاق گفتند، ایران جدی و متعهدانه، پیگیر واقعه روی داده شد.
در اولین سالگرد این واقعه، رئیس جمهور کشورمان ضمن «دردناک» خواندن این اتفاق که به «اشتباه و خطا» روی داد، و نیز همدردی با خانواده‌های جان باختگان، اعلام کرد: «قوه قضائیه همه عاملان حادثه را تحت محاکمه قرار خواهد داد و این برای مردم بسیار اهمیت دارد. بایستی همه زوایای این حادثه روشن شود و مردم از آن اطلاع یابند و در نهایت دادگاه هم بایستی حکم نهایی را اعلام کند.» او در مورد پرداخت خسارت به خانواده‌ها هم گفت که «مقرر شد بدون تفکیک جان‌باختگان به داشتن تابعیت ایرانی و یا غیرایرانی، ۱۵۰ هزار دلار به عنوان خسارت پرداخت شود.»
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه هم در نشست خبری اخیر خود، در پاسخ به سؤالی درباره پرونده هواپیمای اوکراینی توضیح داد: «در این پرونده در دو بخش اقدامات خوبی انجام شده؛ یکی پرداخت غرامت و دیگری رسیدگی قضایی است. بلافاصله پرونده تشکیل و تحقیقات مفصل انجام شد و نهایتاً، چون نیازمند این بودیم که جعبه سیاه بازخوانی شود با هماهنگی‌های انجام شده جعبه سیاه بازخوانی شد و اطلاعات جعبه سیاه در اختیار بازپرس قرار گرفت. تحقیقات این پرونده تکمیل شده و شاید تا پایان ماه جاری به دادگاه ارسال شود.»
