سرویس سیاست جوان آنلاین: قریب به ۴۵ روز دیگر دونالد ترامپ جای خود در کاخ سفید را به جو بایدن رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده خواهد داد و با رفتن ترامپ سیاست «فشار حداکثری» او علیه جمهوری اسلامی ایران همانند سیاست سایر رؤسای جمهور سابق امریکا به بایگانی خواهد رفت. این به معنای پایان دشمنی‌ها و خصومت‌های دامنه‌دار امریکا علیه جامعه ایرانی نیست بلکه آغازی بر تحریم، تهدید و تحقیر با سبک و سیاقی جدید است که پیش از این و در دوران باراک اوباما تجربه شده است.
آرزوی به گور رفته اوباما و ترامپ
به‌رغم آنکه باراک اوباما توانست سندی به نام برجام را به طرف ایرانی مذاکره‌کننده تحمیل کند، اما در راهبرد اصلی خود که همان وادارسازی ایران به امتیازدهی گسترده در حوزه‌های غیر هسته‌ای که به استانداردسازی رفتار ایران ختم می‌شد، ناکام ماند. دونالد ترامپ نیز در دستیابی به اهداف ضد ایرانی خود ناکام ماند. فایننشال‌تایمز در این باره با اشاره به اینکه «تسلیم‌شدن ایران محتمل نیست؛ فشار حداکثری شکست خورد» درباره موضع بایدن و تأکید او بر «آمادگی برای تعامل با ایران» نوشته است: «تعامل مجدد با ایران بعد از خروج امریکا از برجام، موضوع ساده‌ای نیست. این موضوع قابل بحث است که آیا هدف «فشار حداکثری» ترامپ، مجبور کردن ایران به بازگشت به میز مذاکره در یک موقعیت تضعیف شده یا عملاً تغییر رژیم بود؟ هدف هر چه بود، این کارزار شکست خورده است. تسلیم‌شدن ایران چیزی است که نه قابل رؤیت و نه محتمل است.»
بیم و امید‌ها نسبت به بایدن
بعد از ناکامی باراک اوباما و دونالد ترامپ در اهداف ضدایرانی خود حال نوبت جو بایدنی است که انتظارات متفاوتی از او وجود دارد؛ جماعتی در داخل کشور به عنوان هواخواهان بایدن تلاش می‌کنند او را همانند اوباما تطهیر و ورود بایدن به کاخ سفید را به معنای آغاز تعامل میان تهران – واشنگتن و کاهش تحریم‌ها و فشار‌های بین‌المللی معرفی کنند و از سوی دیگر برخی هم‌پیمانان ایالات متحده از او می‌خواهند تا فشار بر جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد و هیچ‌گاه به برجام برنگردد.
امیدواران به جو بایدن در حالی بازگشت او به برجام را قطعی می‌دانند و نفس این کار را حاوی دستاورد معرفی می‌کنند که موضع‌گیری بایدن و دیگر سیاستمداران امریکایی نشان می‌دهد خواسته‌های او از ایران همانند آن چیزی است که ترامپ درباره بحث ضمیمه‌کردن موشکی و منطقه‌ای به پرونده هسته‌ای مطرح می‌کرد. تام کاتن، نماینده جمهوری‌خواه ایالت آرکانزاس در سنای امریکا در مصاحبه با شبکه خبری فاکس‌نیوز تأکید کرد برجام به دلیل مخالفت سنای امریکا با آن در بلندمدت دوام نخواهد آورد.
تام کاتن در سال ۲۰۱۵ جزو امضاکنندگان نامه‌ای بود که سناتور‌های امریکایی در آن تأکید کرده بودند توافق هسته‌ای با ایران پس از دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما اعتباری نخواهد داشت درخصوص چشم‌انداز برجام در دولت آینده امریکا گفت: «در سال ۲۰۱۵ هم گفتم اگر یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه در امریکا انتخاب شود، این توافق برجام دوام نخواهد آورد و اکنون هم دوباره به سران ایران و مدیران شرکت‌هایی که می‌خواهند با عجله وارد تجارت با ایران شوند، می‌گویم این توافق به تصویب سنای ایالات متحده نخواهد رسید و در بلندمدت دوامی نخواهد داشت.»
جو بایدن همانگونه که در موضع‌گیری خود طی یک ماه اخیر نشان داده است ایران را تهدید برای صلح و امنیت منطقه‌ای می‌داند که لازمه از بین بردن این تهدید اعمال فشار بر ایران از راه‌های مختلف از جمله تحریم، تهدید و تحقیر است.
جو بایدن همانند باراک اوباما ایران را یک تهدید منطقه‌ای و حتی بین‌المللی دانسته و بر اساس مدل رفتار دموکرات‌ها با جمهوری اسلامی ایران وارد نزاع خواهد شد؛ نزاعی که جو بایدن بخشی از آن را در آخرین گفت‌وگوی خود و در گفتگو با نیویورک تایمز تشریح می‌کند.
جو بایدن در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه اگر ایران به تبعیت کامل به توافق هسته‌ای بازگردد، امریکا هم دوباره به توافق بازمی‌گردد، به عنوان نقطه شروع مذاکرات آتى آیا تحریم‌هایی را که ترامپ وضع کرد لغو می‌کنید؟ می‌گوید: «کاری سخت خواهد بود، اما بله. صحبت‌های زیادی درباره موشک‌های نقطه‌زن و تمام چیز‌های دیگر که منطقه را بی‌ثبات می‌کند، وجود دارد، اما حقیقت اینجاست که بهترین راه برای رسیدن به ثبات نسبی در منطقه، مقابله با برنامه هسته‌ای است.» بایدن ادامه می‌دهد: «اگر ایران به بمب اتم برسد، فشار زیادى بر سعودی‌ها، ترکیه، مصر و دیگران وارد می‌شود تا آن‌ها هم تسلیحات اتمی به‌دست بیاورند. آخرین چیزی که ما در این نقطه از جهان نیاز داریم، تجمع تسلیحات اتمی است. ما از طریق مشورت با متحدان و شرکای خود، وارد مذاکرات و توافقات بعدی برای تشدید و تمدید محدودیت‌های هسته‌ای ایران خواهیم شد و همچنین به برنامه موشکی ایران نیز خواهیم پرداخت.»
بایدن همانند سایر امریکایی‌ها علاقه‌ای وافری به تهدید طرف ایرانی دارد و تلاش می‌کند در آغاز راه ریاست جمهوری خود زبان به تهدید بگشاید: «هر زمان نیاز باشد، امریکا گزینه بازگشت تحریم‌ها را در اختیار دارد و ایران نیز این موضوع را می‌داند.»
ایران به امریکا امتیاز نمی‌دهد
روزنامه سعودی الشرق الاوسط نیز درباره ضرورت‌های دیپلماسی بایدن در برابر ایران می‌نویسد: «با آغاز به کار ریاست‌جمهوری بایدن، آنچه مایه نگرانی است در واشنگتن نیست بلکه در تهران است؛ نظام ایران قرائت خودش را از واقعیت جدید در واشنگتن دارد. از منظر ایرانی‌ها «بایدن» برخلاف ترامپ که از خود چهره‌ای ارائه داد که نمی‌توان رفتارهایش را پیش‌بینی کرد و از حمله به ایران یا مسئولان آن در هر جایی ابایی ندارد، شخصیتی ضعیف است که جرئت نمی‌کند ایران را تهدید کند.» این روزنامه عربستانی در ادامه امتیازدهی ایران به بایدن را غیر ممکن ارزیابی می‌کند و می‌نویسد: «با این تصویر، بایدن در احیای برجام شکست می‌خورد، چون ایرانی‌ها امتیازاتی که او می‌خواهد را نمی‌دهند. به احتمال زیاد ایرانی‌ها با به چالش کشیدن بایدن در عراق، خلیج [فارس]، افغانستان و... او را محک می‌زنند، اما آیا بایدن با زدن تأسیسات هسته‌ای و ترور رهبران نظام به آن‌ها پاسخ خواهد داد؟ بعید است که او چنین کاری کند.»
بایدن هندوانه در بسته نیست
همانطور که پیش از این نیز بار‌ها اشاره شده است سیاست خارجه ایالات متحده امریکا بر اساس آمد و شد رؤسای جمهور این کشور تغییرات بنیادین و اساسی نمی‌کند و از اصول واحد و یکسانی پیروی می‌کند و تنها با جابه‌جایی رؤسای جمهور دموکرات یا جمهوری‌خواه این روش‌هاست که تغییر می‌کند، به طوری که اعمال فشار‌های غیرانسانی و غیر اخلاقی بر کشور‌های مستقل و در حال توسعه یک استراتژی واحد است که حداقل بعد از ۱۹۴۵ (تشکیل سازمان ملل متحد) توسط این کشور با تفسیر یکجانبه از مفاد منشور سازمان ملل و اختیاراتی که شورای امنیت به این کشور و سایر اعضا داده به‌کار گرفته شده است. اعمال فشار‌های سیاسی، اقتصادی و پولی و مالی آنگونه که در زمان رؤسای جمهور گذشته علیه ایران اعمال شده است در دوران بایدن نیز تکرار خواهد شد تا اهداف بر زمین مانده از دوران قبل به مرز تحقق نزدیک شود کمااینکه جو بایدن به عنوان معاون نخست باراک اوباما تلاش گسترده‌ای برای اعمال فشار به جمهوری اسلامی ایران برای امتیازگیری از ایران را در دستور کار قرار داد و قاعدتاً از اصول و روش‌های غیرانسانی و ضدبشری دوران باراک اوباما پیروی خواهد کرد.
