سرویس بین الملل جوان آنلاین: اقدام اردیبهشت ۹۷ دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا در خروج از توافق هستهای با ایران و بازگرداندن تدریجی تحریمها، یکی از چالشیترین مسائلی است که دولت آینده امریکا با آن روبهرو است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در پاسخ سؤال خبرنگار ایرنا در این مورد گفت: «ما این احتمال را منتفی نمیدانیم. در دو سال گذشته بارها ضرورت اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و لغو تحریمها علیه ایران را مطرح کردهایم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه البته به آنچه مد نظر امریکاییهاست اشاره کرد و گفت: «باید احتمال بازنگری و تجدیدنظر در برجام از بین برود و اجازه نداد در روند اجرای آن موضوعاتی که خارج از چارچوب این توافق است به ویژه موضوعاتی که با برنامه هستهای ایران ارتباط ندارد، مطرح شود.»
زاخارووا تصریح کرد: «واشنگتن باید به تمام تعهدات خود در برجام عمل کند و موارد نقض این توافق که از سوی امریکا با خروج یکجانبه از آن در ماه میسال ۲۰۱۸ رخ داده است برطرف شود. این شامل لغو تمام تحریمها در مورد ایران نیز میشود.»
ایران، موضوع دشوار امریکا
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره احتمال بازگشت امریکا به توافق برجام میگوید: «مسئله ایران، امر پیچیده و حساستری بوده و ایران همیشه برای امریکا موضوع دشواری به شمار میرفته است. من فکر میکنم دولت تازه امریکا خواهد فهمید که حتی تغییر توافق برجام نیز برایش گران تمام میشود. حال باید ببینیم چه اتفاقی خواهد افتاد.» بورل دوران ۱۲ ساله روند امضای برجام را یادآور شد و گفت: «ما امیدواریم دولت بایدن این را درک کند که مسئله کنار گذاشتن یک توافق و ایجاد قراردادی تازه نیست.»
واشنگتن دنبال تغییر است.
اما موضعگیری مقامات امریکایی حاکی از این است که دولت آتی خواستار تغییراتی در برجام است. الیوت آبرامز، نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران و ونزوئلا روز پنج شنبه در مصاحبهای با خبرگزاری امارات گفت: «فکر میکنم از جانب ایالات متحده هیچ تمایلی برای بازگشت به برجام بدون تغییر یا اصلاح آن وجود ندارد. فکر میکنم در این خصوص یک موضع فراحزبی در امریکا وجود دارد.» آبرامز که معتقد است فشار حداکثری علیه ایران موثر بوده، از احتمال تداوم این وضعیت در دوران پس از ترامپ خبر داد و گفت: «اگر از این اهرم فشار استفاده شود میتوان آنها را به پذیرش کارهایی مانند تغییر رفتارهایشان در منطقه، در زمینه موشکی و در زمینه برنامه هستهای واداشت. اینکه بدون استفاده از این اهرم فشار آن را دور بیندازیم، غمانگیز خواهد بود.» وی خاطرنشان کرد: «حتی اگر کسی این توافق را در سال ۲۰۱۵ دوست داشت، دیگر این مسئله در سال ۲۰۲۱ کارآیی ندارد و لازم است تغییراتی اعمال شود. بنابراین، فکر میکنم مسئله مثل روز اول نیست.»
وندی شرمن، عضو تیم مذاکرهکننده با ۱+۵ نیز معتقد است که شرایط با سال ۲۰۱۶ فرق کرده است: «به گمانم بایدن و گروه او ابتدا کار را با مذاکره با متحدان اروپاییمان، فرانسه، انگلیس، آلمان و اتحادیه اروپا و سپس با روسیه و چین شروع کنند تا ببینند که بهترین مسیر رو به جلو چیست.»
شرمن مذاکرهکنندگان ایرانی را سرسخت توصیف کرد و گفت: «آنها تا جای ممکن خواستههایشان را پیش از مذاکره با دولت جدید مطرح خواهند کرد. باید تا جایی که میشود وسیله اعمال نفوذ ایجاد کرد. به این ترتیب باید مذاکره کرد.»
شرمن این دیدگاه را که ترامپ با اعمال تحریمهای جدید میخواهد کار را برای دولت بعدی دشوار کند تأیید کرد، اما در عین حال برخلاف آبرامز که فشار حداکثری را مؤثر میداند، گفت: بسیاری از این تحریمها در واقع مشابه همانهایی خواهند بود که پیش از این اعمال شدهاند و فقط نامشان جدید خواهد بود. اما فکر میکنم تحریمهای اساسی تغییر نخواهند کرد. او گفته که تحریمها موجب بازگرداندن ایران به میز مذاکره نشدند و رفتار مخرب آن در منطقه را تغییر ندادند. بنابراین، دولت بایدن- هریس باید موقعیتی را که در آن قرار داریم بررسی کنند.