سرویس جامعه جوان آنلاین: بررسی وضعیت درسی هر کدام از دانشآموزانی که توانایی حضور در فضای مجازی را دارند، آموزش از راه دور محسوب نمیشود. پخش تدریس از تلویزیون هم در هیچ کشوری تاکنون موفق نبوده، بهخصوص اینکه قدرت یادگیری دانشآموزان با یکدیگر متفاوت است.
سؤال و آزمونهای شاد
روزگذشته معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش، نشست ویدئو کنفرانسی با معاونان آموزشی استانها داشت تا درباره روشهای جایگزین آموزش الکترونیکی، آموزش در بستر فضای مجازی، بستههای آموزشی و بارگذاری فیلمهای آموزشی در اختیار دانشآموزان تصمیمگیری شود. از نتیجه این نشست خبری نشده، اما نمیتوان روی هیچ کدام از این روشها به جای کلاس درس حساب باز کرد.
وزیر آموزش و پرورش هم خبر داده که «امکان آموزش در بستر اینترنتی با استفاده از اپراتورهای موجود فراهم شده و شبکه اجتماعی دانشآموزان (شاد) را برقرار کردهایم تا معلمان از طریق این شبکه دروس را با دانشآموزان به اشتراک گذاشته و طرح سؤال و آزمون کنند.»
ظرافت از دست رفته
از مهمترین فواید وجود معلمان، ترویج فراگیری اجتماعی است؛ فراگیری اجتماعی شامل ارتباط و اثر متقابل، بحث، گفتگو و همکاری میان دانشآموزان است که یک محیط مثبت را برای یادگیری فراهم میکند که این امر شامل اتخاذ یک رویکرد انعطافپذیر و تعاملی است که ارتباطات بین افرد یک کلاس را تقویت میکند و از آنجا که محیطهای یادگیری به شدت به رابطه فردی بین معلم و کلاس وابسته است، نه آموزش در تلویزیون و نه استفاده از لوح فشرده آموزشی و نه استفاده از شبکههای اجتماعی نمیتواند جایگزین کلاس درس شود. معلمان به طور طبیعی آموزش خود را براساس توانایی یادگیری دانشآموزان تطبیق میدهند. با کنترل تکالیف و تمرینهای دانشآموزان از سوی تکنولوژی، معلمان ظرافت کنترل و تسلط به وضعیت درسی دانشآموزان را از دست میدهند.
درد دلهای یک معلم
یکی از معلمها در همین زمینه در گفتگو با «جوان» با انتقاد از درک نادرست داشتن از آموزش از راه دور گفت: «در همین شهر تهران همه دانشآموزان امکان دسترسی کامل به اینترنت برای آموزش در شبکههای اجتماعی را ندارند چه رسد به شهرهای محروم کشور. از طرف دیگر نمیتوانم بین خودم و دهها دانشآموز هماهنگی لازم را برای اجرای یک کلاس مجازی فراهم کنم، چون سطح علمی دانشآموزان هم با هم متفاوت و مهیا کردن زمان کافی برای رفع اشکالات درسی هم خارج از توان معلم است.».
اما به گفته علیرضا کمرهای، معاون آموزش متوسطه براساس تفاهمنامه با صدا و سیما، آموزش تعدادی از دروس با توجه به گنجایش شبکه و زمانی که میتوانست برای موضوع آموزش قائل شود از روز شنبه در این شبکه آغاز شده است.
مطابق نبودن ادعاهایی که در شیوه ارائه خدمات تدریس تلویزیونی مطرح شده، ولی در واقعیت اینطور نیست باعث دلسردی و عدم رضایت برخی از دانشآموزان میشود. ضمن اینکه در این شیوه نمیتوان با مدرس ارتباط دوطرفه داشت و هر پرسش بیپاسخی منجر به عدم تمرکز دانشآموزان میشود.
فرار از کلاسهای مجازی
محدوده زمانی که برای تدریس هر مبحث اختصاص داده شده و دانشآموز باید با کلاس همگام شود، محدود بودن کل ساعات آموزشی در نظر داشته شده برای تدریس هر دوره، فراموششدن مباحث آموخته شده و مراحل پیادهسازی سناریوها با گذشت زمان از دیگر مشکلات این شیوه به اصطلاح آموزش از راه دور است. جالب اینکه دانشآموزان میتوانند به بهانههای مختلف از حضور مجازی سرباز بزنند و دور از کاریزما و جذبه معلمها مطالب درسی را پشت گوش بیندازند. گاهی هم به دلیل سنگین شدن مباحث و ریزش تعداد دانشآموزان کلاس، ادامه دورهها خود به خود لغو میشود یا به روز کردن اطلاعات قدیمی، خستهکننده خواهند شد. ارتباطات مجازی گرچه امکانات زیادی را فراهم میکنند، اما هرگز نمیتوانند جانشین کاملی برای حضور و ارتباط از نزدیک و حضوری با معلم باشند و از آنجا که مطالب ارسال شده در این گروهها بنابر خاصیت و ویژگیهای ابزارهای ارتباط مجازی محدود به کلمات و جملات کوتاه است، نیاز است والدین در مقاطع زمانی مشخص با حضور فیزیکی در مدرسه و ارتباط چهره به چهره با معلم، در جریان مسائل آموزشی و تربیتی فرزندشان قرار بگیرند و مشورت با کیفیت و مناسبی را با معلم و کادر مدرسه صورت دهند.
سوء تفاهمهای مجازی
یکی از چالشهایی که در برخی از گروههای شبکههای اجتماعی وجود دارد، ارسال مطالب (متن، عکس، صدا، فیلم، خبر) نامناسب به صورت اشتباه و ناخواسته است. این موارد از آنجا که به صورت آنی در یک گروه با طیف متنوعی از دانشآموزان ارسال میشوند، نه تنها موجب شرمساری فرستنده میشود بلکه حتی ممکن است سبب درگیری، دلخوری و حتی لغو گروههای مدارس شوند.
در این صورت لازم است حتماً اعضای این گروهها، آگاهی لازم نسبت به نحوه ویرایش یا حذف مطالب نامناسبی که به اشتباه ارسال شده را کسب کرده باشند تا به سرعت بتوانند مطالب را از صفحه عمومی گروه حذف کنند که این موضوعات حاشیهای هم باید به دیگر مشکلات آموزش مجازی اضافه کرد. مواردی همچون تأمین هزینه اینترنت معلمان هم پیشاپیش به موفق نبودن آموزش مجازی در این روزهای تعطیلی مدارس افزوده است