سرويس ايران جوان آنلاين: اوایل بهمن ماه بود که خبر مرگ دسته جمعی پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله، خبرساز شد و بعد از حدود دو هفته تلفات این پرندگان به سواحل استان گلستان هم رسید. در آن زمان، هم در مورد تعداد پرندگان و هم علت این مرگها آمار و حرفهای ضد و نقیضی مطرح شد. تعداد پرندگان تلف شده بین ۸ تا ۲۰ هزار قطعه اعلام شد و علت آن هم از عوامل بیماریزای ویروسی، انگلی، میکروبی و قارچی شروع شد تا دست داشتن انسانها در این قتل عامها. اما وقتی لاشه ۳۰۰ پرنده مهاجر در سواحل استان گلستان هم رویت شد، سازمان دامپزشکی گلستان اعلام کرد بنابر آزمایشات صورت گرفته، نظر ما در خصوص مرگ و میر پرندگان، سم طبیعی است که در طبیعت ایجاد شده و با درصد بالای تشخیص آزمایشگاه بوتولیسم است. حالا مدیرکل دامپزشکی استان گلستان با اشاره به مرگومیر پرندگان مهاجر آبزی در غرب و شرق تالاب میانکاله گفته: «آنچه بهطور قطع مشهود است مهمترین عامل مستعدکننده این رخداد، تغییر شرایط اکوسیستم آبی و خاکی در تالاب است.»
روزهای ابتدایی بهمن ماه امسال بود که مرگ و میر پرندگان مهاجر در تالاب بینالمللی میانکاله رسانهای و آمارهای ضد و نقیضی از تلفات پرندگان که بین ۸ تا ۲۰ هزار قطعه و بیشتر بود، منتشر شد. با اینکه تلفات پرندگان زمستان گذران در سواحل بهشهر استان مازندران مشاهده شده بود، اما در سواحل گلستان که بخشی از منطقه حفاظت شده میانکاله را شامل میشود، تلفاتی وجود نداشت. اما دقیقاً در آخرین روزهای بهمن ماه محیطزیست گلستان از جمعآوری حدود ۳۰۰ لاشه پرنده مهاجر در ساحل شهرستان بندرترکمن خبر داد. حالا موضوع خیلی حاد شده بود زیرا مسئولان امر نتوانسته بودند علت این مرگ و میرها را پیدا کنند. در ابتدا و طبق اظهار نظرهای مسئولان دامپزشکی، بعد از آزمایشهای صورت گرفته احتمال بیماری آنفلوآنزا و نیوکاسل رد شد. بعد از آن علت اصلی مرگ پرندگان، سم بوتولیسم اعلام شد. هر چند با ادعای ساکنان مبنی بر کشتار پرندگان با انتشار سم توسط شکارچیان محلی، این موضوع قوت گرفت، اما کاری برای جلوگیری از آن و برخورد با نابودگران حیات وحش صورت نگرفت.
نتایج آزمایشات تا اواسط هفته اعلام میشود
با اینکه بیش از ۴۰ روز است که پرندگان به دلایل نامعلومی در تالابها و سواحل گلستان و مازندران میمیرند، طی دو هفته اخیر و بصورت روزانه لاشه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر آبزی در سواحل بندرترکمن مشاهده و جمعآوری شده و حالا به بندرگز هم رسیده و لاشه پرندگان در این منطقه هم به وفور به چشم میخورد. شرایط طوری شده که براساس آمار رسمی، تا امروز مجموعاً حدود ۱۰ هزار پرنده در آبهای این دو شهرستان در شرق خلیج گرگان و تالاب میانکاله تلف شدند. سازمان دامپزشکی استان گلستان بعد از مشاهده اولین لاشههای پرندگان مهاجر اعلام کرده بود از دست زدن به این لاشهها و جابهجایی آنها خودداری شود. سپس با احتمال مرگ و میرها بر اساس بیماریهای نیوکاسل و آنفلوانزا پرندگان و همچنین مسمومیت ناشی از آفتکشها و فلزات سنگین از قبیل کادمیوم، آرسنیک، سرب و جیوه آزمایشاتی را در دستور کار قرار داد. همچنین فرضیههای دیگر، مانند بیماریهای باکتریایی بهویژه وبای پرندگان و بعد از آن بیوتوکسینها مانند بیوتوکسین جلبک، بیوتوکسین بوتولینوم بهعنوان عامل بیماری بوتولیسم به عنوان علت وقوع این فجایع بررسی شد تا اینکه روز گذشته مدیرکل دامپزشکی گلستان با اشاره به مرگومیر پرندگان مهاجر آبزی در غرب تالاب میانکاله که به سواحل استان هم کشیده شده، گفت: «آنچه بهطور قطع مشهود است مهمترین عامل مستعدکننده این رخداد، تغییر شرایط اکوسیستم آبی و خاکی در تالاب میانکاله است. طی سالیان گذشته مواد آلی خاکی وارد اکوسیستم آبی میانکاله شده که بستر لازم برای رشد و فعال شدن میکروارگانیسمهای بیهوازی را فراهم کرده است.»
دکتر غلامرضا محرابی ادامه داد: «بعد از مشاهده تلفات پرندگان مهاجر در سواحل بندرترکمن، کارشناسان دامپزشکی استان علاوه بر نظارت بر جمعآوری و دفن بهداشتی لاشه پرندگان، برای بررسی علت بروز این رخداد اقدام به جمعآوری اطلاعات میدانی، تعیین تابلوی بالینی پرندگان مریض، تعیین تابلوی کالبدگشایی و تحلیل اپیدمیولوژیکی توصیفی رخداد بیماری و تلفات در سه محور مکان، زمان و نوع پرندگان درگیر کردند.» وی بابیان اینکه اقدامات ما براساس برنامه و فرضیههای متفاوت دنبال شد، تأکید کرد: «از بیش از یک ماه قبل در غرب تالاب میانکاله نیز تلفات بالای پرندگان مهاجر را داریم که علت این مرگومیر، مسمومیت با سم بوتولینوم و بیماری بوتولیسم اعلام شد. تمامی اسناد و مدارک آزمایشگاهی آن نیز از طریق سازمان حفاظت محیطزیست به مراجع ذیصلاح ابلاغ شد و نتایج آزمایشات در سواحل بندرترکمن در شرق تالاب میانکاله نیز اواسط هفته جاری به مراجع ذیصلاح اعلام خواهد شد.»