سرویس ایران جوان آنلاین: یکی از شهرستان‌های معروف و مظلوم آذربایجان‌شرقی، مرند است. منطقه‌ای که در دایره المعارف بزرگ اسلامی در مورد آن آمده: «مرند مرکز سکونت اقوامی مهم در دوره کلده و آشور بود.» بطلمیوس از این شهر به نام ماندگار یاد کرده است و به عقیده ویلیامز جاکسون، مرند پایتخت شهرستان و اسپورگان در دوره ساسانیان بود و بقایای آتشکده‌ای در تپه خاکستری مرند دلیل همین مدعاست. با این حال نادیده گرفته شدن میراث تاریخی و طبیعی این شهرستان موجب شده تا خاک بی‌توجهی‌ها بر روی تاریخ آن بنشیند و بسیاری از آثارش را در مسیر تخریب و از نابودی قرار بدهد که در این میان می‌توان از قلعه ۶ هزار ساله «یالدور» نام برد. قلعه‌ای که حالا به خرابه‌ای برای ریختن زباله‌ها تبدیل شده است.
در مورد مرند همین بس که بدانیم این شهرستان تاریخی بیش از ۶ هزار سال را در دفتر خود ثبت کرده و آمار میراث نشان می‌دهد نزدیک به۱۵۰ اثر تاریخی و فرهنگی را در دل خود جای داده است. با این اوصاف چنین شهرستان با قدمت و توانمندی در عرصه میراث و تاریخ و آثار کهن، از داشتن یک موزه و اداره مستقل میراث فرهنگی محروم است. همین امر باعث شده تا مسئولان اصلاً گذرشان هم به این شهرستان نیفتد تا ببینند کتیبه محراب مسجد جامع مرند با قدمت ۹۰۰ ساله و قله باستانی یالدور با عمر ۶ هزار ساله، در حال تخریب و از بین رفتن هستند. با اینکه تپه‌های باستانی زیادی در ایران وجود دارد و تنها شماری از آن‌ها مورد حفاری علمی قرار گرفته‌اند، اما در محله یالدور مرند، تپه‌ای وجود دارد که، محققان بعد از مطالعات زیادی به این نتیجه رسیده‌اند، این تپه باقیمانده یک آتشکده است.
فاصله نگاه باستان شناسان و مسئولان
برای آگاهی از اهمیت یالدور می‌توانیم به نتایج تحقیقات مهندس فرخ زمانی آشتیانی یکی از طراحان شهرسازی، مراجعه کنیم که راجع به تپه‌های باستانی مرند می‌نویسد: «این مکان شاید تنها مکانی است که به صورت یک موزه طبیعی آثار سه تمدن را در دل خود داشته باشد ولی متأسفانه اکنون به صورتی متروک و بی‌ارزش و بدون استفاده توریستی و علمی مانده است.» این محقق ادامه می‌دهد: «در جوار شهر مرند که به شهر نوح نیز موسوم است تپه‌ای قرار دارد که قدمت تمدن این منطقه را که واقعاً به قدمت فرض نوح است ثابت می‌کند، در این تپه آثار تمدن‌های یخبندان عصر حجر پیر، تمدن پس از آخرین دوره یخ تمدن قبل از تاریخ عصر حجر جوان و تمدن برنز که پایه تاریخ ایران را تشکیل می‌دهند، وجود دارد و به نظر اینجانب بسیار به جاست که از سوی زمین شناسان ایرانی مورد بررسی و کاوش قرار گیرد.» امروز در شرایطی محققان و باستان‌شناسان از تاریخ و قدمت یالدور حرف می‌زنند که اگر فرصتی داشته و دوباره سری به این منطقه بزنند می‌توانند ببینند این قلعه به محل جمع شدن سگ‌های ولگرد تبدیل شده و هیچ مسئولی هم زحمت بازدید و اتخاذ تصمیم درستی برای آن را به خود نمی‌دهد. قلعه یالدور زباله‌دان بزرگی شده که صدای ساکنان منطقه را هم درآورده که اگر کاری برای حفظ آن نمی‌کنید حداقل از زباله‌دان شدن آن جلوگیری کنید.
