سرویس جامعه جوان آنلاین: ۱۳ آبان ماه بود که طرح پوشش اجباری بیمه سلامت با حضور معاون اول رئیسجمهور و با هدف پوشش بیمهای ۸ تا ۱۰ میلیون ایرانی فاقد بیمه درمانی کلید خورد و قرار شد برای تعیین سهم افراد متقاضی در پرداخت حق بیمه، آزمون ارزیابی وسع آنها از سوی وزارت رفاه انجام و نتیجه ظرف مدت یک ماه به بیمه سلامت اعلام شود تا صف افرادی که باید حق بیمه سلامت خود را بپردازند از صف کسانی که در دهکهای یک تا سه قرار دارند و طبق مصوبه هیئت وزیران باید دولت حق بیمهشان را بپردازد، جدا شود. حالا ضربالاجل یک ماهه وزارت رفاه برای اعلام نتایج ارزیابی وسع متقاضیان بیمه رایگان سلامت به پایان رسیده، اما آنطور که سازمان بیمه سلامت اعلام کرده، گویا با وجود سپری شدن این مدت هنوز وزارت رفاه نتایج این آزمون را به بیمه سلامت اعلام نکرده است. این در حالی است که با اعلام نشدن نتایج آزمون وسع، اجرای طرح اجباری بیمه سلامت در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
پرهیز از درگیری با دهکهای بالا
عملکرد دولت نشان میدهد به دلایلی قصد درگیر شدن با دهکهای بالای جامعه را ندارد. چند سالی میشود که بناست یارانه ثروتمندان حذف شود، اما تاکنون عزمی برای این کار وجود نداشته است. دو روز پیش هم محمدباقر نوبخت درباره حذف یارانههای طرح هدفمندی گفت: «چند سالی است که حذف دهکهای بالا و تعداد ۲۴ میلیون نفر مطرح میشود، ولی باید به شرایط هم توجه داشت. یارانه همین چندصد هزار نفری که حذف کردیم هم با اعتراض همراه شد و گلهمند شدند. حذف و روالی که موجب ایجاد استرس بین مردم میشود، نمیارزد.» از سوی دیگر طرح کمکهزینههای معیشتی با اصلاح قیمت بنزین هم آزمونی برای سنجش دقت سازوکارهای تشخیص دهکهای بالای درآمدی بود که با بررسی بازماندگان این طرح میتوان دریافت دولت در تشخیص دهکهای درآمدی هم چندان قابلیتی ندارد، چراکه بخشی از خانوارهایی که این کمکهزینه را نگرفتند مستمریبگیران بهزیستی و کمیته امداد هستند. با وجود این دولت بنا دارد حداقل طرح حذف یارانهها را برای بعضی بخشها اجرایی کند که یکی از این بخشها هم بیمههای سلامت است.
اعلام نکردن نتایج آزمون وسع
بنا بود بیمه همگانی سلامت اجرایی شود تا تمام افراد فاقد پوشش بیمهای را زیر چتر بیمه دربیاورد، اما با تغییر سیاستهای دولت و تغییر شرایط اقتصادی کشور طرح بیمه همگانی سلامت هم دستخوش تغییر و بنا شد تا با برگزاری آزمون وسع افراد خودشان حق بیمه خودشان را پرداخت کنند، مگر کسانی که در سه دهک نخست جامعه قرار دارند.
بر همین اساس هم هیئت وزیران در جلسه ۲۷ مرداد ۱۳۹۸ به پیشنهاد مشترک وزارتخانههای بهداشت و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد بند (الف ماده ۷۰) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، آییننامه اجرایی بیمه پایه اجباری سلامت و ارزیابی وسع را تصویب کرد.
طبق این ماده قانونی، دولت مکلف است به منظور تحقق سیاستهای کلی سلامت، تأمین منابع مالی پایدار برای بخش سلامت، توسعه کمی و کیفی بیمههای سلامت و مدیریت منابع سلامت از طریق نظام بیمه با محوریت وزارت بهداشت، اقدامات لازم را انجام دهد.
بر اساس آییننامه مصوب دولت، صددرصد حق بیمه خانواری که بر اساس بررسی وزارت رفاه، درآمدی کمتری از ۴۰ درصد حداقل حقوق و دستمزد مشمولان قانون را کار دارند یا بر اساس وضعیت مالی در یکی از دهکهای درآمدی یک، دو و سه قرار دارند، برعهده دولت است. همچنین ۵۰ درصد حق بیمه خانواری که بر اساس بررسی وزارت رفاه، درآمدی بین ۴۰ درصد تا صددرصد حداقل حقوق و دستمزد مشمولان قانون کار دارند یا بر اساس وضعیت مالی در دهک درآمدی چهار قرار گرفتهاند برعهده دولت خواهد بود. همچنین صددرصد حق بیمه خانواری که بر اساس خوداظهاری خانوار یا بررسی وزارت رفاه، درآمدی معادل حداقل حقوق و دستمزد مشمولان قانون کار و بیشتر دارند یا در دهک درآمدی پنج به بالا هستند، برعهده متقاضی است.
همه بندهای این مصوبه در حالی ضمانت اجرایی پیدا میکند که وزارت رفاه نتایج آزمون وسع را اعلام کند؛ اتفاقی که تاکنون رخ نداده است.
فهرست متناقض
محمد هاشمی، مدیرکل روابط عمومی و امور بینالملل سازمان بیمه سلامت به «جوان» میگوید: «بیمه سلامت برای اجرای آییننامه دولت آمادگی کامل دارد و تعدادی از افرادی که تحت پوشش هیچ بیمهای نیستند در سایت سازمان بیمه سلامت و دفاتر پیشخوان دولت ثبتنام کردهاند و این اسامی جهت استعلام به وزارت رفاه ارسال شده است.»
بنا به تأکید وی فهرستهای اعلام شده از طرف وزارت رفاه متناقض است و از طرفی دهکهای درآمدی اول تا چهارم به سازمان بیمه سلامت اعلام نشده است. در حالی که باید این دهکها به شکل شفاف اعلام شود، زیرا این گروه باید از یارانه دولت جهت بیمه رایگان بهرهمند شوند.
داوود محمدی، رئیس کمیسیون اصل نود مجلس هم از پیگیری این کمیسیون برای اجرای آییننامه ارزیابی وسع با هدف تحت پوشش قرار دادن بیمه برای تمامی آحاد جامعه خبر داده است.