هر کسی که فقط یکبار در ایران، هواپیما سوار شده باشد، قطعا به سقوط هم فکر کرده است یا ترس ناشی از پرواز دلش را به قُل قُل خوردن انداخته است. من هم از قاعده مستثنی نیستم. نه تنها به سقوط فکر میکنم بلکه شهادتین هم خوانده ام. اما آن شب کاملا متفاوت بود. پرواز عسلویه به تهران بر فراز تهران چند لحظه‌ای سقوط آزاد داشت (تصورم این است) و حسابی ترسیدم، ناخودآگاه به یاد شعار «مرگ بر آمریکا» افتادم. آمریکا جنایتکاری که اجازه نمی‌دهد هواپیما یا قطعاتش بخریم و ما مجبوریم با ترس و لرز پرواز کنیم.
همان آمریکایی می‌گویم که، چون اجازه نمی‌دهد دارو بخریم، دوستم مجبور است بخاطر بیماری خانمش برود خارج از کشور قرص را صدتا صدتا حبه بیاورد. بله درست متوجه شدید همان آمریکایی که، چون تحریم مان کرده، تورم و گرانی به وجود آمده و بخاطر رکود شغل هم نیست و در نتیجه همه ژن‌های معمولی مجبوریم به با انواع سختی و دشواری‌ها گذران زندگی کنیم.
خیلی می‌شود در وصف این آمریکا و دلایلی که می‌شود خواهان مرگش بود نوشت، اما قبل از انقلاب ٥٧ شعار‌هایی مثل «نه شرقی و نه غربی» ایدئولوژیک بودند. یک تفکر دینی یا ایده سیاسی منجر شده بود که همه گروه‌ها و احزاب علیه انگلیس و آمریکا و شوروی به اتفاق نظر برسند و اساسا آن‌ها را نفی کنند. بحث شخصی نبود، خیلی لمس شدنی هم نبود، براساس تفکری آرمانگرایانه بود که می‌خواست دنیا را تغییر دهد.
اکنون با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی وجهه ایدئولوژیک انقلاب در بین اقشار مختلف مردم کمتر دیده می‌شود، اما این به معنی از بین رفتن اصول اساسی جمهوری اسلامی نیست بلکه بنظر می‌رسد تغییر شکل داده اند. در رابطه با شعار مرگ بر آمریکا می‌شود گفت مردم از عوامل ایدئولوژیکی و فکری-فقهی به عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی برای مخالفت با آمریکا رسیده اند. این امر نشان دهنده حرکت جامعه و فاصله گرفتن از عوامل ایدئوژیک به سمت عوامل عینی است.
تغییراتی که جامعه درسال‌های اخیر داشته است به دلایل تغییر در فکر و ایده و ایدئولوژی انقلاب حادث نشده اند، اصول انقلاب همچنان باثبات پابرجاست بلکه به دلایل تغییر در قابلیت‌های اجتماعی، اقتصادی جامعه شکل گرفته اند. ایرانیان دهه ابتدای انقلاب اسلامی اعتقاد داشتند که آمریکا و غربی‌ها دشمن هستند، اما امروز آن را به تجربه لمس کرده اند. مردم با پوست و گوشت و استخوان خویش لمس کرده اند.
غربی تصور می‌کردند با تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی در ساختار‌های اقتصادی مثل بانک، تحریم کالا‌های اساسی، جلوگیری از صادرات نفت و ... می‌توانند انقلاب را از نفس بیاندازند. البته این یک ایده قوی و راهبردی بود که کشور‌های غربی به قوت و قدرت آن را دنبال کردند و اطمینان داشتند که انقلاب به ٤٠ سالگی نخواهد رسید، اما تغییرات اجتماعی-اقتصادی سال‌های اخیر کشور نشان داد نه تنها کشور از پای نیافتاده است بلکه موجب تغییر در آگاهی مردم از بیگانگان شده است و مردم توانسته اند مخالفت ایدئولوژیک خود را به عرصه اقتصادی و اجتماعی آورده و مخالفت خود را در عمل نشان دهد.
این تغییر برای جمهوری اسلامی بسیار با اهمیت است. زیرا تک تک مردم از پیر و جوان، زن و مرد را عملا به میدان آورده است. حتی کسانی که به قول معروف سیاسی نبودند، یا نمیخواستند در عمل علیه آمریکا مستقیم وارد عمل شوند امروز راهی ندارند جز مبارزه با استکباری که می‌خواهد راه نفس آن‌ها را ببندد. این تغییری است که در نهایت لاجرم مردم را متحدتر خواهد کرد تا بتوانند از وضعیت سخت اقتصادی خروج کنند.
