سرویس جامعه جوان آنلاین: اما حتی اگر چاق یا حتی زیادی لاغر هستید و سرتان کم موست یا موهایتان سفید شده و با بالارفتن سن چین و چروکی در کنار چشمانتان نشسته است، نباید نگران باشید، چون راه‌حل‌های ساده‌ای برای داشتن سری پر مو، اندامی زیبا و بازگشت به مو‌ها و پوست دوران جوانی در دسترس شماست. کافی است تا «همین حالا!» تلفنتان را بردارید و عددی را به شماره تلفنی که در آگهی به شما ارائه می‌شود، پیامک کنید تا محصولات معجزه‌گری که بنا به تأکید این تبلیغات مورد تأیید وزارت بهداشت هم هستند با قیمتی مناسب در خانه به شما تحویل داده شود، اما اگر شما هم فریب این تبلیغات را خورده و از این محصولات استفاده کرده باشید، دستتان آمده این تبلیغات واقعی نیستند. معاون کل وزارت بهداشت هم درباره صحت این تبلیغات تأکید می‌کند: «تمام دارو‌هایی که از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شود، تقلبی است و از شبکه‌های غیررسمی و قاچاق وارد شده‌اند.»
اگر تا چندی پیش تنها تبلیغات غیرواقعی و اغراق‌آمیز را در ماهواره‌ها می‌دیدیم، حالا مدت‌هاست این تبلیغات به رسانه ملی خودمان هم راه یافته است. تبلیغاتی درباره رویش مجدد یا رفع سفیدی مو که متخصصان به هیچ وجه اثرگذاری آن‌ها را تأیید نمی‌کنند. جالب اینجاست چه در ماهواره و چه در تلویزیون ادعا می‌شود، این محصولات مورد تأیید وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو هستند. این در حالی است که ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت درخصوص نحوه نظارت بر تبلیغات پزشکی در رسانه‌ها و فضای مجازی با اشاره به اینکه، قریب به اتفاق تبلیغات پزشکی و دارویی کذب یا غیرقانونی هستند، تأکید می‌کند: «تبلیغ دارو‌ها و ذکر خواص درمانی در تبلیغات هر نوع مواد و محصول در رسانه‌های عمومی که مخاطب آنهـا عمـوم مـردم می‌باشند، طبق قانون ممنوع است.»
تبلیغاتی که مجوز ندارد
معاون کل وزارت بهداشت، تبلیغات پزشکی و دارویی را اینگونه تعریف می‌کند: «هرگونه پیام یا اطـلاع‌رسـانی کـه منجر به ترغیب دریافت یا مصرف خدمات و محصولات می‌شود چراکه مشتری کافی ندارد یا تبلیغات برخی پزشکان که اکثراً هم پزشکان مطرح و برجسته‌ای نیستند به اشکال مکتوب، شنیداری و گزارش صرفاً برای جلب مشتری صورت می‌گیرد.»
آیین‌نامه بند «ب» ماده ۳سازمان نظام پزشکی به تبلیغات دارویی اختصاص دارد و تأکید می‌کند که همه این تبلیغات باید مجوز داشته باشند، اما به گفته حریرچی بیش از ۹۹درصد تبلیغات در حوزه پزشکی و دارویی فاقد مجوز هستند. وی با تأکید بر اینکه همه این تبلیغات باید شماره اخذ مجوز داشته باشند، می‌افزاید: «آیا تبلیغی پیدا می‌کنید که شماره مجوزش را ذکر کند؟»
معاون کل وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه، تمامی تبلیغات فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای کذب هستند، می‌پذیرد که تخلفات مذکور در رسانه‌های رسمی به میزان قابل‌توجهی وجود دارند، ولی در فضای غیررسمی خصوصاً شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی شدت بسیار زیادی دارند. حریرچی انجام تبلیغات گرانقیمت توسط تعداد اندکی از پزشکان را نشانه کمبود مشتری و احتمالاً کیفیت عملکرد آن‌ها می‌داند.
بی‌اثر ماندن شکایت وزارت بهداشت
شهرام شعیبی، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم در گفتگو با «جوان» با تأکید بر اینکه تبلیغات کالا‌های سلامت‌محور طبق قانون باید براساس مجوز نهاد‌ها و دستگاه‌های مرتبط مانند سازمان نظام پزشکی و سازمان غذا و دارو انجام گیرد، درباره تبلیغات صدا و سیما می‌گوید: «صداوسیما بدون اخذ مجوز‌های لازم یا استعلام از دستگاه‌های مربوطه مجاز به تبلیغات در این حوزه نیست.»
به گفته وی فهرست کالا‌های آسیب‌رسان به سلامت موجود و تبلیغات آن‌ها طبق قانون ممنوع است، اما در حال حاضر فرآورده‌های سلامت‌محور خوراکی، آرایشی و بهداشتی در شبکه‌های مختلف رسانه ملی تبلیغ می‌شود که بعضاً بدون مجوز‌های قانونی بوده و مورد شکایت سازمان نظام پزشکی، سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته است. وقتی از وی درباره نتیجه این شکایات می‌پرسیم، پاسخ می‌دهد: «متأسفانه ترتیب اثری داده نشده و تبلیغات این محصولات بدون مجوز ادامه دارد.»
به گفته وی مطابق قانون، ممنوعیت تبلیغات و معرفی محصولات و خدمات غیرمجاز آسیب‌رسان به‌سلامت در رسانه‌های ارتباط‌جمعی داخلی بین‌المللی و فضای مجازی و ارائه هرگونه اطلاعات نادرست و تبلیغ خلاف واقع که نوعاً موجب گمراهی و فریب مخاطب می‌شود، ممنوع است و مرتکب به حبس یا جزای نقدی درجه ۶ و محرومیت از فعالیت شغلی و اجتماعی مرتبط برای دو تا پنج سال می‌شود. درصورتی‌که به مصرف‌کننده خسارتی وارد شود علاوه بر جبران آن معادل دو تا پنج برابر خسارات وارده به‌عنوان جزای نقدی به مجازات مذکور اضافه می‌شود.
