محمدرضا سوري
حمل ونقل ارزان وبدوراز ترافيك ازجمله اهدافي بود كه موجب شد تا چهارده سال قبل كلنگ پروژه متروي اهواز با حضور مديران شهري به زمين خورده شود.
درحالي كه درآن زمان مديران شهري متفق القول بودند كه دركمترين زمان ممكن اين مهم به نتيجه خواهد رسيد حالا اختلافات به حدي شده است كه آنها هم نمي توانند زمان دقيقي را براي ادامه كار وتكميل آن اعلام كنند.
موضوعي كه موجب شد تا معاون امور عمرانی وزیر کشور در خصوص مشکلات پروژه متروی اهواز اعلام كند: «تا زمانی که اختلافات بین شهرداری و پیمانکار رفع نشود، نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه زمانی فاز اول متروی اهواز افتتاح خواهد شد.»
******
مطالعات پروژه مترو یا قطار شهری اهواز در سال 80 و عملیات اجرایی آن 6 سال بعد شروع شد.
با وجودي كه مديران شهري آن زمان گفتند كه اين پروژه ظرف مدت كوتاهي به بهره برداري مي رسد ، اما حالا شواهد موجود نشان مي دهد كه نبايد به اين زودي ها منتظر به ثمر رسيدن آن شد، چرا كه این پروژه با پیشرفت 28 درصدی در طول 13 سال، از یکسال گذشته به‌طور کامل متوقف شده است وتنها ثمره آن حفاری در نقاط مختلف شهر، هدر رفت سرمایه استان و بدهی و بیکاری کارگران فعال در این پروژه بوده است.
پيش بيني سخت زمان افتتاح متروي اهواز
با وجود تمامي امكاناتي كه بسيج شد تا قطار شهري متروي اهواز در اولين فرصت آماده وبه بهره برداري برسد ، اما مشكلات آنقدر زياد شده كه حتي معاون وزير كشور نيز در حل آن عاجز مانده است .
معاون امور عمرانی وزیر کشوركه به استان اهواز سفر كرده است در خصوص مشکلات پروژه متروی اهواز مي گويد: «تا زمانی که اختلافات بین شهرداری و پیمانکار رفع نشود، نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه زمانی فاز اول متروی اهواز افتتاح خواهد شد.»
مهدی جمالی‌نژاد مي افزايد:« متروی اهواز نسبت به کلانشهرهای دیگر بسیار کند پیش می‌رود. در حال حاضر در بسیاری از کلانشهرهای دیگر شاهد راه‌اندازی خط اول، دوم و حتی سوم مترو هستیم اما در اهواز حتی يك خط متروهم راه‌اندازی نشده است.»
وي ادامه مي دهد:«در وزارت کشور آماده هستیم در زمینه اوراق مشارکت به شهرداری اهواز کمک و اختلافات شهرداری با پیمانکاران ذیربط را نیز مرتفع کنیم. این موضوع عزم و اراده شورا و شهرداری را می‌طلبد تا در این زمینه کمک کنند.»
اين اظهارات درحالي است كه با توجه به آلودگی و وضعیت ترافیک در اهواز اگر حمل و نقل عمومی به ویژه قطار شهری در شهر توسعه یابد بسیاری از مشکلات فعلی شهر مرتفع خواهد شد.
معاون امور عمرانی وزیر کشور درخصوص برنامه هايي كه قرار است براي حل اين مشكل در دستوركار قرار بگيرد بيان مي كند:« نخست باید با شهردار و اعضای شورای شهر اهواز در تهران جلسه‌ای داشته باشیم تا مواردی که روند اجرای پروژه را کند کرده، بررسی شوندو امیدواریم بسیاری از گره‌ها را مرتفع کنیم اما تا اختلافات بین شهرداری و پیمانکار رفع نشود نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه زمانی فاز اول متروی اهواز افتتاح خواهد شد.»
نگاهي به مشكلات سد راه اين پروژه
سال 86زماني كه كلنگ اين پروژه به زمين زده شد مديران شهري اهوازاجراي اين مهم را يكي از اولويت هاي مهم اين كلان شهردانسته كه به طور ويژه ودر اولين فرصت اجرايي حواهدشد،با اين حال ، تنها ثمره آن تاکنون فقط حفاری در نقاط مختلف شهر، هدر رفت سرمایه استان و بدهی و بیکاری کارگران فعال در این پروژه بوده است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز در این خصوص مي گويد:« در صورت تأمین اعتبار، تکمیل فاز اول این پروژه در سال 98 محقق خواهد شد، تکمیل فاز دوم آن نیز در سال 99 و بهره‌برداری از کل طرح در سال 1404 خواهد بود. بر این اساس و طبق محاسبات، مردم کلانشهر اهواز بعد از گذشت 20 سال صاحب قطار شهری خواهند شد.»
شهرام شاهین زاده مي افزايد:« با توجه به عملیاتی نشدن فاینانس، تناسب نداشتن اعتبارات تخصیصی با برنامه زمان‌بندی پروژه و کمبود تخصیص اعتبارات از ابتدای پروژه مطابق با برنامه زمان‌بندی طرح، از دیگر دلایل تأخیر در اجرای پیشرفت طرح قطار شهری اهواز بوده است. همچنین توانایی نداشتن شهرداری وامکان تخصیص نیافتن اعتبار از این محل موجب تأخیر در پیشرفت طرح بوده است.»
با توجه به هزينه بر بودن اين طرح از ابتدای شروع پروژه تاکنون 600 میلیارد تومان اعتبار برای آن هزینه شده و از آنجا که درحال حاضر اولویت کاری طرح، تکمیل عملیات اجرایی در فازهای اول و دوم و شروع بهره‌برداری از آنها بوده، در مجموع پیشرفت این 2 فاز تاکنون 45 درصد بوده است. مبلغ مورد نیاز برای تکمیل این دو فاز هم 650 میلیارد تومان (با احتساب دلار به نرخ 4 هزار و200 تومان) به جز هزینه‌های تأمین ناوگان است.
درحالي كه ، قطار شهری اهواز همزمان با قطارشهری شیراز و اصفهان در سال 85-84 کلنگ زنی شد، درحال حاضر، قطارشهری شیراز در 2 فاز و قطار شهری اصفهان در 3 فاز هم‌اکنون در حال سرویس دهی به شهروندانشان است، در حالی که قطارشهری اهوازهمچنان نیمه کاره متوقف شده و در صورتی که این روند ادامه پیدا کند به‌طور حتم سال‌های دیگر هم راه‌اندازی نشده وبه بهربرداري نرسيده است .
با وجود اينكه با روي كار آمدن دولت تدبير واميد قرار برآن شد تا طرح هاي نيمه كاره در استانها به بهره برداري برسد با اين تاکنون یک ریال هم به این طرح اختصاص داده نشده، در صورتی که طبق قانون باید 50 درصد منابع مالی کلانشهرها را شهرداری تعیین کند و 50 درصد دیگر نیز از سوی دولت تأمین اعتبار شود که این اعتبار از سهم دولت تاکنون به قطار شهری اهواز اختصاص داده نشده و این موضوع موجب شده تا طرح به‌طور کامل بخوابد.
اين درحالي است كه ،به گفته رئیس کمیسیون تحقیق، نظارت و بازرسی شورای شهر اهواز، شهرداری این شهرهم ایرادهایی را به برخی از کارهای پیمانکار گرفته که تغییرات خارج از نقشه‌های اولیه در طرح قطار شهری از آن جمله است. پیمانکار در تونل‌ها و ایستگاه‌ها تغییراتی را انجام داده که در برنامه‌ها و نقشه‌های اولیه به آن اشاره نشده بود و این کار هزینه این طرح را برای شهرداری بالا برده است
عملیات اجرایی مترو اهواز بهمن سال ۸۵ آغاز شد اما پیشرفت این پروژه پس از گذشت بیش از ۱۳ سال هنوز کمتر از ۳۰ درصد است.
پروژه متروی اهواز از نیروگاه زرگان در شمال شرقی اهواز شروع می‌شود و پس از عبور از میدان های اصلی شهر، در منطقه بقایی در جنوب غربی اهواز به انتهای مسیر خود می‌رسد. طول این مسیر بر اساس مصوبه شورای عالی ترافیک کشور ۲۳ کیلومتر و شامل ۲۴ ایستگاه است. این پروژه به ۲ گام دسته بندی و گام نخست آن از فرودگاه تا مصلا با ۶ ایستگاه تعیین شده است.
حالا بايد منتظر ماند وديد كه چه زماني اختلافات رفع شده ومديران كشوري واستان خوزستان با چه سرغتي روند كار متروي اهواز را به جريان مي اندازند.
