سرویس اقتصاد جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، در جلسه اخیر هیئت واگذاری، با عرضه باقیمانده سهام دولت در شرکت‌های بزرگ بورسی موافقت شد. بر این اساس مقرر شد سهام این شرکت‌ها به صورت بلوکی و یکجا مطابق مقررات به عموم متقاضیان واگذار شود. در میان شرکت‌هایی که برای واگذاری سهام دولت معرفی شده‌اند، نام شش شرکت پالایشی لاوان، تهران، شیراز، بندرعباس، تبریز و اصفهان دیده می‌شود که با اضافه شدن شرکت هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس به این جمع، هفت شرکت نفتی در برنامه واگذاری سهام دولت قرار گرفته‌اند.
هم اکنون ۹ پالایشگاه نفتی در کشور وجود دارند که پالایشگاه امام‌خمینی اراک و آبادان تماماً در اختیار دولت بوده و پالایشگاه کرمانشاه نیز هنوز در حواشی تحقیق و تفحص به سر می‌برد. حداکثر سهم دولت در پالایشگاه‌هایی که در دستور کار واگذاری سهام دولت قرار گرفته‌اند، ۲۰ درصد است و پالایشگاه اصفهان تنها پالایشگاهی است که با سهم ۱۰ درصدی دولت، بیشتر خصوصی است. سهام عدالت بخش عمده‌ای از سهام این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد به‌طوری که در شرکت پالایش نفت تهران، ۷۰ درصد سهام متعلق به شرکت‌های استانی سهام عدالت است. نگاهی به وضعیت تک‌تک این شرکت‌ها نشان می‌دهد بیشتر سهام این شرکـتها در دستان شرکت‌های شبه‌دولتی و صندوق‌های بازنشستگی است که به احتمال فراوان، همین نهاد‌ها سهم دولت را تصاحب خواهند کرد.
اما مسئله اصلی اینجاست که رئیس‌جمهور از شستا و وزارت دفاع خواسته است تا با فروش سهام خود در شرکت‌ها دست از بنگاهداری بر دارند. هم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و هم وزارت دفاع به عنوان دو وزارتخانه‌ای که بیشترین سهام شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی را در تصاحب خود دارند، باید سهام خود را واگذار کنند، اما با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی، قطعاً هیچ بخش خصوصی نمی‌تواند سهام این شرکت‌ها را خریداری کند چه برسد به سهم دولت از این شرکت‌ها. نگاهی به آخرین وضعیت ارزش این پالایشگاه‌ها و هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در بازار سرمایه نشان می‌دهد ارزش بازار آن‌ها حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است که طبق بررسی‌های انجام‌شده سهم دولت از این رقم حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان است.
تکه بزرگ کیک
شرکت هلدینگ خلیج فارس به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت بورسی ایران یکی از شرکت‌هایی است که دولت قصد دارد سهام ۴/ ۱۷ درصدی خود را در آن به فروش برساند. جز سهم دولت، ۴۰ درصد سهام این شرکت به سهام عدالت تعلق دارد و صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت دیگر سهامدار عمده این شرکت است. بر اساس اطلاعات بورسی، ارزش بازار این شرکت ۴۵ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان است که سهم دولت از این میزان ۸ هزار میلیارد تومان می‌شود.
پالایشی‌ها
آنطور که خبرگزاری مهر نوشته است پالایشگاه بندرعباس در میان شرکت‌های پالایشی بیشترین درآمد را از فروش سهام شرکت پالایش و پخش به دولت هدیه می‌دهد. درباره سهامداران عمده این شرکت باید گفت: بانک رفاه با ۳۳ درصد سهامدار بزرگ آن است و پس از این بانک، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با ۲۰ درصد و گروه گسترش نفت و گاز پارسیان با ۱۵ درصد از دیگر سهامداران عمده این پالایشگاه هستند. ارزش بازار این شرکت پالایشی در روز ۸ خرداد ۹۸ حدود ۲۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان ثبت شده‌است. با توجه به سهم ۲۰ درصدی دولت، ارزش سهام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی معادل ۴ هزار و ۸۰ میلیارد تومان است. دومین شرکت سودده برای دولت، پالایشگاه تهران است. ۲۰ درصد سهام این شرکت متعلق به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی است و ۷۰ درصد سهامش نیز متعلق به سهام عدالت است. آنطور که سایت سازمان بورس در آخرین روز معاملاتی خود ثبت کرده است، ارزش بازار پالایشگاه تهران ۱۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است که با توجه به این رقم، دولت می‌تواند سهم خود را با رقم ۳ هزار و ۵۴۰ میلیارد تومان به فروش برساند. پالایشگاه اصفهان هم سومین شرکت بزرگ پالایشی برای دولت است. دولت حدود ۱۰ درصد سهام این پالایشگاه را در اختیار دارد و مابقی سهام میان وزارت بهداشت، صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق‌های بازنشستگی نفت و … تقسیم شده‌است. ۸ درصد از سهام این شرکت نیز متعلق به سهام عدالت است. ارزش بازار این شرکت پالایشی در بازار سرمایه ۲۰ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان ثبت شده‌است. بر این اساس سهم دولت از این پالایشگاه معادل ۲ هزار و ۸۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
پالایشگاه تبریز هم چهارمین شرکت در فهرست شرکـ‌ت‌هایی است که سهام دولتی آن در فهرست واگذاری قرار گرفته است. ۴۸ درصد سهام این پالایشگاه در دست گروه گسترش نفت و گاز پارسیان و ۲۰ درصد هم در دست شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی است. بر اساس آخرین رقم ثبت‌شده برای ارزش این شرکت در بازار، ۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان ارزش بازار این پالایشگاه و ارزش سهام دولت یک هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان است.
پالایشگاه شیراز هم پنجمین شرکت از نظر ارزش هم دولت در این فهرست است. سهامدار عمده این پالایشگاه، شرکت نفت و گاز پارسیان – متعلق به وزارت دفاع- به میزان ۵۴ درصد و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با میزان ۲۰ درصد است. ارزش بازار این پالایشگاه هم ۳۱۰۰ میلیارد تومان به ثبت رسیده است که توجه به این رقم، ارزش سهام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ۶۲۰ میلیارد تومان خواهد بود.
پس از ین پالایشگاه، پالایشگاه لاوان قرار دارد. هم‌اکنون سهم دولت در پالایشگاه ۲۰ درصد است و بیش از ۵۱ درصد سهام آن متعلق به سازمان تأمین اجتماعی است. ارزش بازار این پالایشگاه در آخرین روز معاملاتی بورس حدود ۳ هزار میلیارد تومان بوده‌است که سهم دولت از این میزان ۶۰۰ میلیارد تومان است. با توجه به حجم بالای سهم دولت در این شرکت‌ها، تردید‌های جدی در واگذاری سهم دولت وجود دارد و ممکن است اتفاقاتی که پیشتر در واگذاری‌ها رخ داده، بار دیگر تکرار شود. با توجه به گستردگی سهام این شرکـتها و به ویژه بلاتکلیفی سهام عدالت، برنامه عملیاتی دولت مشخص نشده و تنها گفته شده‌است سهام دولت به‌صورت بلوکی واگذار می‌شود.
