سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: روزهداری از جمله مقولههای اخلاقی و رفتاری است که در دین و مذهب به انجام آن توصیههای فراوانی شده است. جدا از مسائل مذهبی پیرامون روزهداری که بسیار هم قابل تأمل هستند، در این امر مذهبی فرد به مراقبتهای جسمی و روانی خود میپردازد. او از خوردن و آشامیدن در ساعاتی که مقرر شده پرهیز میکند و این پرهیز نیز دارای آداب و مراتبی است که با رعایت آن فرد به رضایت و آرامش درونی خاصی میرسد. در این روند فرد با تغییر عادتهایی که در طول یک سال داشته است، سعی میکند به یک اعتدال جسمی و روانی برسد. این عبادت اگرچه سخت و طاقتفرساست، اما میتواند به اثرات و نتایج سودمندی برسد و موجب خودسازی روحی و جسمی ما شود.
عادات خود را تغییر میدهیم
اولین نکته در آداب روزهداری نیت و تصمیمگیری برای اقدام به روزهداری با هدفی است که انگیزه فرد را برای یک ماه روزهداری ایجاد میکند. این انتخاب و تصمیم قدرت و توان فرد را برای انجام این مراقبت جسمی و روانی که هدف معنوی و ارزش مذهبی والایی دارد افزایش میدهد. در واقع فرد تصمیم میگیرد برای مدت یک ماه آداب روزهداری را انجام دهد و یک روند تربیتی را برای جسم و روان خود تنظیم کند.
اولین اثر روزه گرفتن تغییر در عادتها و روند روزمره زندگی است. این تغییر عادتها روحیه تابآوری، صبر و تحمل را در فرد پرورش میدهد. فرد با پرهیز از خوردن و آشامیدن و موکول کردن نیازهایش به ساعاتی دیگر که با واکنشهای بدن او نیز همراه است، میتواند روحیه مقاومت در برابر سختیها و مشکلات را در خود تقویت کند.
چنین چالشی که فرد از زمان سحر تا افطار با خود دارد، به او کمک میکند تا توانایی تسلط بر خواستهها و نیازهایش را پیدا کند و به تغییر عادتهایش اقدام و در نتیجه از این موفقیت احساس رضایت درونی و اعتماد به نفس پیدا کند. هر چه انسان توانایی بیشتری برای تسلط بر خود و مراقبت و پرهیز از برآوردن نیازهایش پیدا کند، آرامش بیشتری کسب میکند و احساس بهتری نسبت به خود خواهد داشت.
تحقیقات پزشکی زیادی در زمینه تأثیر روزه بر جسم صورت گرفته است که اکثر آنها حاکی از تأثیرات مثبت و اثربخش در کاهش بسیاری از بیماریهاست که در اثر افراط در خوردن و نوشیدن ایجاد میشوند. استراحت بدن و کمخوری طی یک ماه به فرد کمک میکند تا عادتهای غذایی نامناسب خود را تغییر دهد و به اعتدال در خوردن رو آورد.
مراقب گفتار و زبان خود هستیم
از آداب دیگر روزهداری مراقبت از گفتار و زبان ارتباط با دیگران است که نوعی تربیت اخلاقی محسوب میشود. فرد روزهدار باید کلام خود را به پرهیز از آزار و زیان دیگران وادارد. از تمسخر، دروغگویی، پرخاشگری، بدگویی، غیبت کردن و ریاکاری اجتناب کند. آثار این تربیت اخلاقی میتواند از سستیها و درگیریهای لفظی و جسمی در بین افراد پیشگیری و عادتهای ناپسند و زشت فرد را در جهت آزار و اذیت دیگران کنترل کند. تحقیقات نشان داده است اگر فردی به مدت ۲۴ روز مراقب عادتهای ناپسند خود مثل دروغگویی، ناسزاگویی، طعنه، تمسخر و... باشد، قادر خواهد شد این عادتها را برای همیشه ترک کند.
رفتارهای اجتماعی پسندیده داریم
تربیت اخلاقی روزهدار را به رفتارهای اجتماعی پسندیده هدایت میکند. آمارها نشان میدهد که در طول ماه مبارک رمضان درصد وقوع جرائم اجتماعی کاهش پیدا میکند. افراد در طول این ماه سعی میکنند خصومتها و رفتارهای ناپسند خود را کنترل کنند و اقدام نابجا نداشته باشند. فرد روزهدار بسیار انفاق و احسان میکند و این امر موجب تقویت شفقت و مهرورزی در اجتماع میشود. احسان و نیکوکاری به همنوعان باعث بروز احساس همدردی با فقرا، شفقت و مهرورزی میشود. روزهداران طعام افراد نیازمند را تهیه کرده و آنها را تشویق به روزهداری میکنند. این امر موجب احساس رضایت درونی در فرد انفاقکننده میشود و آرامش روحی - روانی را برایش به دنبال دارد.
خودبینی را کنار میگذاریم
این عبادت دستهجمعی و به طور همگانی انجام میشود و به همین دلیل نوعی روحیه پیوند و همبستگی را در بین مسلمانان ایجاد میکند. احساس تعلق و پیوند به جمع در برگزاری مراسم و آیینهای مشترک مربوط به این ماه مثل شرکت در نمازهای جماعت، مراسم احیا و شب زندهداری، دعاهای سحر و مراسم افطاری موجب همبستگی اجتماعی بین مسلمانان میشود، همچنین این اشتراک اجتماعی باعث کاهش جرائم و تبدیل روحیه خودبینی به دیگربینی میشود. با پرورش این روحیه میتوان به رضایت خاطر درونی رسید و آن را به دیگران هم منتقل کرد.
روح و روانمان پالایش میشود
افرادی که به امور معنوی میپردازند و گرایش مذهبی دارند کمتر به بیماریهای روانی مبتلا میشوند و اضطراب و استرس در آنها نسبت به سایرین کمتر است، چون پیگیری هدفی معنوی و متوسل شدن به امور روحانی به آرامش روان فرد کمک میکند و روزهداری از اعمالی است که با هدف معنوی انجام میشود و مناسک و آداب آن به فرد کمک میکند تا بعد معنوی و روحانی خود را تقویت کند. در این ایام پرداختن به مسائل عبادی مثل قرائت قرآن کریم، دعا و برگزاری نمازها موجب میشود فرد به ارزشهای معنوی و دینی خود آگاهی بیشتری پیدا کند و با بازنگری خویش به خودآگاهی معنوی برسد. این ارزشهای معنوی و درک خوبیها و بدیها میتواند آموزههای بسیاری در اختیار فرد قرار دهد.
قدر نعمتها را میدانیم
نکته مهم روزهداری شکرگزاری نعمتها و هدیههایی است که خداوند متعال در اختیارمان قرار داده است. هر چه انسان به نعمتهای خود وقوف بیشتری پیدا کند و قدر داشتههایش را بداند بیشتر به مثبتاندیشی گرایش پیدا میکند. وقتی فرد روزهدار با میل و اراده شخصیاش به پرهیز از این نعمتها میپردازد بیشتر از مواقع دیگر نیز قدر آنها را میداند و شکرگزار آنهاست.
قدرت تابآوریمان بالا میرود
فرد روزهدار که بسیاری از لذتها و نیازهایش را کاهش داده است، به نوعی به استراحت جسمی و روانی میپردازد و در این راستا بسیاری از استرسها و فشارهای ناشی از فعالیتهای روزمره او کاهش مییابد. افرادی که روزه میگیرند به علت تغییر در عادتهای غذایی و خواب، کمتر دچار افسردگی میشوند و نوعی نشاط روانی را کسب میکنند. همچنین روزهداری بهترین روش برای کاهش هیجانها و کنترل رویکردهای خصمانه در زندگی است و فرد با تحمل سختی، گرسنگی و تشنگی قدرت تابآوری خود را در برابر سختیها و مشکلات زندگی تقویت میکند.