سرویس اقتصادی جوان آنلاین: لایحه بودجه ۹۸ با بیش از ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان که سهم شرکت‌های دولتی بیش از ۱۲۷۰ هزار میلیارد تومان است، همچنان در بوته نقد قرار می‌گیرد. با این حال بودجه بر پنج محور کلیدی تأکید کرده که حرکت بر این پنج محور نیز اگر در مسیر قوه مقننه دچار تغییرات خاصی نشود، باز هم قابل تأمل است؛ هر چند کارشناسان بر این باورند که سرفصل درآمد‌ها بیش از اندازه خوشبینانه بسته شده و کمتر نقش مردم در ایجاد تحرک اقتصادی دیده شده است و حتی بازنگری بودجه توسط حسن روحانی قبل از تقدیم آن به مجلس هم نتوانسته است به طور کامل این نقایص را رفع کند و هنوز بودجه شرکت‌های دولتی شفاف نبوده و تقریباً بیشتر دعوا مربوط به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان منابع بودجه عمومی است.
نقاط قوت لایحه بودجه ۹۸ را می‌توان در دو حوزه نظری و عملیاتی به شرح زیر بیان کرد، اما انتظار می‌رود دولت و به‌خصوص سازمان برنامه و بودجه در جلسات متعدد و مکرری که درباره بودجه عمومی و ویژگی‌های آن‌ها سخنرانی می‌کنند درباره بودجه و درآمد ۷۰۰ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های دولتی نیز روشنگری کنند.
در حوزه نظری، بودجه با پنج نقطه قوت طراحی شده که عبارتند از:
ایجاد و حفظ ثبات اقتصادی کشور: رویکرد اصلی بودجه ۱۳۹۸ از سوی دولت حفظ ثبات اقتصادی کشور، مهار تورم و صیانت از تولید و اشتغال، مقابله فعالانه با تحریم‌ها و تأمین معیشت مردم است. مهدی تقوی، صاحب‌نظر اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبِنا، در این‌باره معتقد است: ثبات در اقتصاد کشور بستگی به سیاست‌های اجرایی از سوی دولت دارد.
وی افزود: اکنون یکی از بزرگترین مشکلات اقتصاد کشور، بازار ارز و نوسانات این بازار است. از آنجایی که با کاهش فروش و صادرات نفت، درآمد‌های ارزی و ورود ارز به کشور کاهش خواهد یافت، در این بُعد دولت نیازمند تصمیم‌گیری دقیق و صحیح‌تر است.
مهار تورم: کنترل تورم به‌عنوان یکی از پنج محور لایحه بودجه ۹۸، عنوان شده که حسین میرشجاعیان، معاون وزیر در‌این‌باره گفته است: ما تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا افزایش تورم در حد معقول و مسیر مشخص شده باشد و همچنین باید ریشه افزایش تورم که همان افزایش نرخ تورم است، کنترل و در مسیر صحیح هدایت شود.
اکنون باید منتظر ماند و دید که در بودجه فعلی چگونه می‌توان افسار نقدینگی را بکشد و مانع به حرکت در آمدن آن شود، هر چند که برخی کارشناسان بر این باورند که رکود شدید خود عاملی برای تورم نیز خواهد بود و رکود تورمی در سال ۹۸ رخ خواهد داد. با این حال امیدوارند که نرخ رشد تورم در سال ۹۸ کمتر از امسال باشد.
صیانت از تولید و اشتغال:، اما یکی دیگر از ادعا‌هایی که در جریان تشریح بودجه به کرات روی آن تأکید شده، محور تولید و اشتغال است. اما در‌این‌باره ابهام در تأمین منابع و تخصیص منابع وجود دارد، زیرا بخش زیادی از درآمد بودجه حاصل از فروش نفت، قیمت ارز و... با مشکلاتی مواجه است.
مقابله با تحریم: یکی از مهم‌ترین مواردی است که اتفاقاً سهم زیادی نیز در بودجه عمومی دارد، آنچنان که تخصیص حدود ۱۴ میلیارد دلار به کالا‌های اساسی و برنامه‌های حمایتی از تولید می‌تواند در چارچوب این سیاست به شمار برود.
تأمین معیشت مردم: به دنبال افزایش قیمت‌ها در سال جاری و نوسان نرخ‌ها در بازار‌های مختلف و همچنین اجرای تحریم‌ها، به طور حتم معیشت مردم در سال آینده از جمله مواردی است که نیازمند توجه بیشتر دولتمردان است. وقتی بر اساس آمار‌های استخراجی فاصله تورم دهک یک و ۱۰ برای مهر ماه ۵/۶ درصد شده و قدرت خرید دهک‌های پایین به شدت کاهش یافته و حداقل ۱۱ میلیون خانوار زیر خط فقر هستند؛ لذا این رویکرد حتماً باید با جدیت دنبال شود که امیدواریم منابع آن با صرفه‌جویی، کاهش پاداش‌ها و ریخت و پاش‌های شرکت‌های دولتی محقق شود.
اما دیگر ویژگی‌های بودجه ۹۸ در حوزه عملیاتی که روز گذشته توسط سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه بودجه بیان شد، به شرح زیر است:
تکمیل خدمات زیربنایی اولیه برای ۳۰۰ هزار واحد مسکن مهر
مژگان خانلو گفت: در بخش مسکن تکمیل خدمات زیربنایی اولیه برای ۳۰۰ هزار واحد مسکن مهر، تکمیل بخشی از خدمات روبنایی مسکن مهر در شهر‌های جدید از جمله مدرسه، درمانگاه، کلانتری و مسجد و تکمیل و تحویل حدود ۳۰۰ هزار واحد مسکن مهر است.
همچنین استفاده حداکثری از منابع داخلی شرکت‌های وابسته به وزارتخانه‌های نیرو و راه و شهرسازی و ارائه تسهیلات به‌منظور تسریع در تکمیل خدمات زیربنایی و روبنایی و تسهیلگری اتمام مسکن مهر و تحرک در بخش مسکن از طریق تقویت بانک مسکن و اخذ تسهیلات توسط مجریان طرح در دستور کار است.
خانلو افزود: در بخش بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری نیز ادامه نوسازی و بازسازی ۴۸۶ محله با مساحت تقریبی ۲۸ هزار هکتار از طریق تأمین اعتبار برای کمک بلاعوض برای تملک اراضی و تأمین خدمات زیربنایی و روبنایی، وجوه اداره شده برای اعطای تسهیلات ساخت و وجوه اداره شده برای اعطای تسهیلات ودیعه اسکان موقت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ منظور شده است.
جهت‌گیری‌های اصلی در بودجه ۹۸ در حوزه آب
این مقام مسئول افزود: استفاده از فاینانس خارجی کشور چین برای ایجاد تصفیه‌خانه فاضلاب مشهد، پنج شهر استان خوزستان (شوش، اندیمشک، بهبهان، ایذه و بستان) و تصفیه‌خانه فاضلاب غرب اهواز، همچنین حجم سرمایه‌گذاری جذب شده بخش خصوصی در قالب قرارداد‌های بیع متقابل فاضلاب به ارزش حال معادل ۶۵ هزار و ۲۵۷ میلیارد ریال است که استمرار این روند و انواع راهکار‌ها برای ترغیب و تشویق بخش خصوصی لحاظ شده است. همچنین واگذاری طرح‌های فاضلاب در حال احداث در استان‌های کم‌آب و صنعتی به بخش خصوصی یکی دیگر از جهت‌گیری‌های اصلی این بخش در سال ۱۳۹۸ است.
به گفته این مدیر سازمان برنامه و بودجه، آبرسانی شرب روستایی و عشایری به میزان ۹۶۵ میلیارد ریال از محل افزایش نرخ آب بهای شهری، تأمین آب اضطراری شهر‌ها و روستا‌های دارای تنش و بحران، رشد ۲۰ درصدی اعتبارات طرح‌های تأمین و انتقال آب شرب و افزایش دو برابری اعتبار هزینه‌ای خرید تضمینی آب و پساب از بخش خصوصی به میزان ۴۱۰۰ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است.
تمهیدات بودجه برای تأمین اعتبار طرح‌های حمل‌و‌نقل شهری
وی با اشاره به مهم‌ترین تمهیداتی که برای تأمین اعتبار و کمک به طرح‌های حمل‌و‌نقل شهری در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ پیش‌بینی شده، گفت: مساعدت با شهرداری‌ها برای تأمین مالی طرح‌های عمران شهری از طریق اختصاص حداقل ۲ میلیارد دلار برای ساخت و بهره‌برداری از مترو و طرح‌های کاهش آلودگی هوا در صورت تأمین ۱۵ درصد سهم دستگاه توسط شهرداری‌های و دستگاه‌های ذیربط و تضمین اصل و سود تسهیلات توسط دولت (بند «د» تبصره ۳) در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: کمک به شهرداری‌ها برای تأمین منابع مالی لازم از طریق تضمین ۵۰ درصد اوراق مشارکت منتشر شده (بند «د» تبصره ۵)، استفاده اهرمی از منابع صندوق توسعه ملی برای تأمین سهم ۱۵ درصدی دولت به منظور اخذ تسهیلات خارجی جهت اجرای طرح‌های مهم ریلی و تجهیز منابع (تسهیلات ارزی) از طریق ایجاد اعتبار برای بخش‌های خصوصی، تعاونی و شهرداری‌ها و کاهش ریسک برای بانک‌های عامل برای طرح‌های حمل‌و‌نقل درون و برون‌شهری از دیگر موارد مرتبط با طرح‌های حمل‌و‌نقل شهری است.
