نمایندگان مجلس در جریان سؤال حسینعلی حاجیدلیگانی و پنج تن از نمایندگان دیگر از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه از پاسخهای وی قانع شدند.
روز گذشته مجلس شورای اسلامی میزبان محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه برای پاسخ به سؤالات نمایندگان در خصوص برجام و برخی حواشی مرتبط با آن بود.
بماند اینکه امروز برجام و بازگشت تحریمها مهمترین دغدغه کشور و همچنین دولتمردان است تا وضعیت اقتصادی را به گونهای ساماندهی کنند تا فشار بر مردم به حداقل خود برسد. با این حال حضور ظریف در مجلس بهانه دیگری بود تا وی به دفاع از برجام و عملکرد کاری خود در مجلس بپردازد؛ برجامی که این روزها سرنوشت آن به عملکرد اروپا و همچنین عمل سایر طرفها به تعهدات خود بستگی دارد.
جریان مذاکرات فرانکفورت چه بود
حسینعلی حاجیدلیگانی نماینده مردم شاهینشهر به عنوان مطرح کننده سؤال با انتقاد از انعقاد برخی توافقات پس از برجام گفت: هیئتی با مسئولیت آقای ظریف ۱۷ آذرماه سال ۹۵ درست یک سال پس از اجرای برجام و یک روز قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا مذاکراتی را در فرانکفورت انجام داده و سه توافق جدید را برخلاف نص صریح برجام امضا کردند. نقض برجام فقط توسط طرف مقابل نبوده است، ما هم برجام را نقض کردیم.
عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی گفت: طبق بند ۷ برجام، صریحاً ایران پذیرفته است که در کشور ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده باشد و ایران میتواند به عنوان محصول تولیدشده نهایی از این اورانیوم استفاده کند.
وی اظهارداشت:، اما در مذاکرات فرانکفورت قبول کردید و به امریکا تعهد دادید که رسوبات این مواد غنی شده را که در داخل لولهها و تجهیزات قرار دارند نیز جزو آن ۳۰۰ کیلو به حساب آورید. این توافق جدید، پایمال کردن حق ملت و نقض برجام است. حاجی دلیگانی افزود: در بند ۱۰ برجام ایران مکلف شده مازاد آب سنگین تولید شده بیش از ۱۳۰ تن را در دسترس برای فروش قرار دهد، اما در فرانکفورت تعهد دادید که مازاد بر این ۱۳۰ تن آب سنگین را صادر کنید. وی تصریح کرد: به چه حقی شما توافق برجام را نقض کردید که علاوه بر هزینههای حیثیتی برای کشور، هزینه مادی نیز روی دست ملت گذاشتید و برای صادرات باید هزینه حمل و نقل، بیمه و انبارداری بپردازید؟
حاجی دلیگانی خطاب به ظریف تأکید کرد: شما ماورای سقف تعهدات برجام را اجرا کردید و تا ۱۵ سال ملت ایران را از حقوق خود محروم کردید.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: شما در توافق فرانکفورت اجازه دادید امریکاییها الیاف کربن را که در روترها به کار برده شده بود نمونهبرداری کنند. در متن برجام چنین چیزی نبوده است و اطلاعات جدیدی از این طریق به امریکاییها داده شد.
حاجی دلیگانی ادامه داد: در موضوع اقدام مالی (FATF) هم آقای طیب نیا در سال ۹۵ تعهدی را امضا کردند که ۴۱ بند را اجرا کنند. پس از آن آقای ظریف، سیف و طیبنیا نامه پشیمانی نوشتند.
وی خطاب به ظریف گفت: علت محرمانه بودن این توافقات چه بوده است؟ چرا نمایندگان مجلس باید از طریق رسانههای بیگانه از این توافقات مطلع شوند؟ پیشنهاد میدهیم دولت قبل از اینکه اسناد بیشتری از این توافقات از سوی همپیمانان اروپاییاش منتشر شود، پرده از این توافق محرمانه بردارد تا اعتماد افکار عمومی را جلب کند.
عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی تأکید کرد: این توافق بدون اطلاع مجلس، شورای عالی امنیت ملی و هیئت نظارت بر برجام امضا شده است. حاجی دلیگانی اظهارداشت: این توافق در حالی صورت گرفت که در خردادماه سال ۹۵ مقام معظم رهبری خطاب به مسئولان نظام تأکید کردند توافقات جدید طرف غربی در زمینه الیاف کربن و روترها را مطلقاً قبول نکنید و زیر بار نروید.
وی تصریح کرد: این تعهدات جدید بوده و مذاکرات جدیدی است و برخلاف دفعات قبل، ایران پیشقدم شده است.
آمادهایم که با قدرت بیشتر فعالیتهای هستهای را شروع کنیم
پس از سخنان حاجی دلیگانی ظریف پشت تریبون قرار گرفت و به دفاع از کارنامه کاری خود در خصوص برجام پرداخت. ظریف در پاسخ به سؤال نماینده مجلس شورای اسلامی در مورد امضای اسنادی پس از برجام خاطرنشان کرد: هر سندی که امضا شده است، در معرض دید عموم، سایت وزارت امورخارجه و سایتهای خارجی و رسانهها قرار گرفته است. سندی بعد از برجام امضا نشده است که علاوه بر برجام باشد.
چند توافق برای اجرای برخی مواد فنی برجام در حوزه انرژی هستهای انجام شده که آن سندها در معرض دید عموم قرار گرفته و براساس نظر کارشناسان هستهای ما در جهت منافع ملی کشور بوده است. وزیر امور خارجه در مورد سؤال دیگر این نماینده مبنی بر اینکه چرا اگر زورمان نمیرسیده آن را به مردم گزارش ندادهایم، گفت: واقعیت امر این است که برجام همانطور که در کمیسیون هم گفتم، حاصل یک توافق چندجانبه است، در توافق چندجانبه هیچ طرفی نمیتواند تمام خواستههایش را بگیرد. ظریف ادامه داد: مذاکرهای نیست که بروید و تمام خواستههای خود را به طرف مقابل دیکته کنید و آن طرف هم خواستههای شما را اجابت کند و همه چیز وفق مراد شما انجام شود. مذاکره، رسیدن به یک تفاهم و توازنی است که بتواند منافع شما را حفظ کند. امروز به لطف خدا میبینیم برجام آنقدر در جهت منافع ملی بوده که امریکا از آن با افتضاح خارج شده.
امروز اگر تمام خبرهای دنیا را ظرف دیروز و امروز ببینید، مشاهده میکنید که نه تنها امریکا مجبور شد از ادعاهای خودش عقبنشینی کند بلکه قرار بود امروز فروش نفت ایران به صفر برسد. امریکاییها سر و صدای زیادی کرده بودند که فروش نفت را به صفر میرسانیم، خودشان بیانیه دادند که تا شش ماه دیگر فرصت دارید.
ظریف با تأکید بر اینکه امریکاییها در برجام بدعهدی کردند، اظهار داشت: هیچ کس به امریکا اعتماد نداشت، اما بحث مذاکره، رسیدن به یک تفاهمی است که برای همه طرفها بتواند قابل قبول باشد، ببینید چه کسی از برجام خارج شد، بنابراین آنها زورشان نرسیده بود آنچه میخواهند بگیرند. اینها بعد از یک سال و نیم تلاش هنوز هم نمیتوانند برجام را تضعیف کنند و خواستههایشان را از برجام بگیرند. من از برادران و خواهران گرامی خواهش میکنم در شرایطی که دنیا قدرت دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را پذیرفته است، ما نیاییم براساس تصوری که برویم در یک مذاکره و هر چه میخواهیم طرف مقابل دستش را بالا بگیرد و بپذیرد، بگوییم ما به خواستههای خودمان نرسیدیم، در هیچ مذاکرهای به همه خواستههایتان نمیرسید.
ظریف اضافه کرد: امروز برنامه هستهای ایران در شرایطی است که اگر جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد به برنامه هستهایاش برگردد، به مراتب بهتر از گذشته میتواند برنامه هستهای را پیش ببرد، این تصمیمی است که نظام باید بگیرد، اما آن زمان صریح گفتیم و بنده به مردم صریح اعلام کردم که برجام آنچه بوده است که ما میتوانستیم بگیریم و بیشتر از آن قابل گرفتن نبوده و هنوز هم با کمال افتخار عرض میکنم که بیش از آنکه در برجام با توجه به حمایتهای مقام معظم رهبری و دستورات ایشان و با توجه به مقاومت مردم ایران، با پشتگرمی از این مقاومت و استفاده از همه امکانات گرفته شد، بهترین توافقی بود که امکان داشت.
وزیر امورخارجه تأکید کرد: بله امکان دارد، آرزوی دیگری هم داشتیم، بنده خودم هم آرزوهای خیلی بالاتری داشتم، اما آنچه امکان داشت در یک محیط، این توافق بود و امیدوارم بتوانیم با تلاش، همدلی و همفکری در بین مردم، نمایندگان و دولت جمهوری اسلامی در این شرایط حساس کشور را با استفاده از همه دادههایمان پیش ببریم.
فرانکفورت تصمیم جمعی بود
ظریف در پاسخ به بحث مذاکرات خودسرانه اضافه کرد: آقای حاجی دلیگانی! ما یک دستگاه نیستیم که سر خود عمل کنیم، اولاً مذاکرات، مذاکرات در حوزه هستهای است، ماهها این مذاکرات ادامه داشته است، نه اینکه در یک جلسه فرانکفورت دوستان ما نشستهاند و این نتیجهگیری را کردهاند، این مذاکرات در هیئت نظارت و در دبیرخانه شورای امنیت گزارش شده و در آنجا بررسی شده، آنچه انجام شده براساس یک تصمیم جمعی بوده است.
وزیر امور خارجه در این باره ادامه داد: قرائت اولیه سازمان انرژی اتمی مثل قرائت شما بود، اما بندهای بعدی توافقات به طور مثال در ۱۳۰ تن آب سنگین که میگوید جمهوری اسلامی باید مازاد بر ۱۳۰ تن را برای فروش عرضه کند، در بند بعدش تأکید میکند در ایران نباید بیش از ۱۳۰ تن باشد.
وی افزود: اینطور نیست که وضعیت به این سیاه و سفیدی که شما میگویید باشد، ما استدلالی داشتیم و طرف مقابل هم استدلالی داشت، فقط هم در این سه مورد نبود، در موارد متعدد بود، شما خاطرتان نیست وقتی ما ۸ IR را بردیم و شروع به آزمایش کردن کردیم، غوغایی به پا شد، گفتند ۸ IR ما نه تنها آزمایش میشود بلکه به آن گاز هم تزریق شده است، این اختلافنظرها معلوم است پس از برجام اتفاق میافتد، پس از اینکه روی برجام توافق کردیم روی مسائلی توافق شد، پس از آن اختلافنظر پیش آمد، کما اینکه پس از توافق ژنو هم اختلاف نظر پیش آمد.
وی با اشاره به علل تشکیل کمیسیون مشترک در برجام اظهار داشت: این کمیسیون به خاطر همین تشکیل شد که اختلافها به آنجا میرود، به نتیجه میرسد و نتیجه اجرا میشود.
ظریف خطاب به حاجی دلیگانی بیان داشت: آنچه شما میگفتید، نه شورای امنیت خبر داشته و نه هیئت نظارت، من میگویم که هم شورای امنیت خبر داشته و هم هیئت نظارت، مگر میتوانیم در این کشور کاری کنیم بدون اینکه گزارش دهیم؟
وی اضافه کرد: رهبر انقلاب بارها به شما فرمودند که من چیزهایی را میدانم و خبرهایی دارم و جزئیاتی از مذاکره را دارم که شما نمیدانید، ریز را خدمت ایشان عرض کردیم، اینطور نیست که ما خواسته باشیم خلاف منویات مقام معظم رهبری کاری کنیم، واقعیت امر این است که برجام به رغم همه بدعهدیهای امریکا، امروز ملاک شکست امریکا در دنیا شده است. شما ببینید متحدین امریکا دارند حساب ویژهای درست میکنند و اعلام میکنند که نمیخواهیم زیربار امریکا برویم، حالا اینکه نمیتوانند یا میتوانند این یک واقعیت نیست که دیپلماسی بتواند آن را عوض کند.
ظریف افزود: شما این را به عنوان پیروزی این ملت ببینید، دیروز که ۱۳ آبان بود روزی بود که مردم ما به امریکا نه گفتند، بپذیریم که امریکا به دنیا استیلا ندارد. بپذیریم امریکا نتوانسته از پس ما بربیاید. چرا ما خودمان اینطور وانمود میکنیم؟
در نهایت با توضیحات ظریف نمایندگان مجلس از پاسخهای وی قانع شدند.