درست یا غلط جلسات انجمن اولیا و مربیان سالهاست به جلسهای برای طلب پول از والدین و تأمین کم و کسریهای مدرسه تبدیل شده است. به طوری که در یکی دو دهه گذشته خانوادهها به محض دیدن دعوتنامه جلسه اولیا و مربیان، مبلغی داخل پاکت میگذاشتند و به فرزندشان میدادند تا به مدرسه بدهند؛ چون میدانستند چکیده جلسه همین خواهد بود و با شرکت نکردن در جلسه چیزی را از دست نمیدهند. البته این تعریف در سالهای گذشته تغییراتی داشته است. مثلاً مبلغ پاکتهای یادشده به بخشی از هزینه قبوض آب، برق، گرمایش و خرید گچ و تخته پاککن محدود میشد، اما مبالغی که امروز مدارس از والدین مطالبه میکنند بخش قابلملاحظهای از درآمد سالانه خانوار و فراتر از هزینههای جاری مدرسه است و حتی در مواردی نقش تعیینکنندهای در تعیین جایگاه خانوار نسبت به خط فقر دارد.
با وجود این، سیدمحمد بطحایی وزیر آموزشوپرورش روز گذشته در آیین بزرگداشت هفته پیوند اولیا و مربیان گفت: ما از اولیای دانشآموزان پول نمیخواهیم بلکه همگرایی میخواهیم.
البته سخنرانی در مقام متکلمالوحده بسیاری از ابهامات، گفتهها را بیپاسخ میگذارد و همین امر سخنران را به ادامه حماسه سخنرانی تشویق میکند؛ بنابراین ما به عنوان رسانه ابهامات را از سر دلسوزی یادآوری میکنیم، شاید ابهامات موجود در متن سخنرانی از دید وزیر هم دور مانده باشد.
اول اینکه آقای وزیر ممکن است شخص شما از والدین پول نخواهید، اما مدیریت شما باعثشده تمام دستگاه زیرمجموعهتان برای ارائه خدمات آموزشی در هر سطح و مقطعی به عناوین مختلف از والدین پول زور دریافت کنند و اسمش را بگذارند مشارکتهای اختیاری والدین و خانوادهها هم برای آرامش و آبروی فرزندانشان تن به این زورگیری رسمی بدهند. پس اینکه در تریبون رسمی اعلام میکنید ما پول نمیخواهیم فقط یک ژست دلسوزانه است تا یک حقیقت اجرایی. در چند بازدید از سری بازدیدهای سرزدهای که از آنها یاد میکنید به مسئله مطالبه پول از والدین پرداختهاید و هر دو حساب دفتری مدارس را دیدهاید، علاوه بر اینکه بسیاری از بازدیدهایی که فکر میکنید سرزده است یا دوستانتان به شما میگویند سرزده، در حقیقت سرزده نیستند و کلی هماهنگی و زمینهسازی برای آنها چیده شده است.
از طرف دیگر شما به عنوان یک مدیر فکر میکنید آنچه در بازدیدهایتان در مدارس مشاهده میکنید، حقیقت جاری در آنهاست؟ به نظر شما ناظران نامحسوس خارج از آموزشوپرورش چشمان قابل اعتمادتری برای دیدن سوءمدیریتها در صف نیستند؟
شما در بخشی از اظهارات خود در دبیرستان دخترانه ایوب حسینی واقع در منطقه ۵ تهران که از سوی رسانهها منتشر شده به مسئله اصطکاک میان ارزشهای خانواده و مدرسه اشاره کردهاید و در این رابطه نسبت به مخاطرات و آسیبهای احتمالی محیط سوم هشدار دادهاید، این در حالی است که تعدادی از اولیای آموزش ندیده مدارس هستند که تعارض اعتقادی و فکری مدرسه و خانواده را برای دانشآموزان برجسته و ذهن آنها را درگیر میکنند. در حال حاضر در برخی از مدارس اولیای مدارس به دانشآموزان میآموزند که محیط اول و ذیصلاح برای الگوگیری دانشآموزان مدرسه است و در این رابطه کارکرد خانواده را برای دانشآموزان کمرنگ میکنند. بنابراین در ایام تعطیلی مدرسه یا بعد از فارغالتحصیلی دانشآموز خط سیر تربیتی خود را گم میکند و دچار بحران میشود و بیشتر و بیشتر به محیط سوم یا فضای مجازی پناهنده میشود. به تعبیری این بلایی است که خود قهرمان پنداری اولیای برخی مدارس بر سر دانشآموزان میآورند. در حالی که در تعالیم دینی و تربیتی ما نهاد خانواده با تمام کاستیها و ناهمخوانیهای احتمالی با جو جامعه، اولین و دائمیترین پناه فکری و روحی فرزندان و اعضای خود است.
جناب وزیر به کتابهای کمک درسی و تکالیف آدینه هم اشاره کردید که اغلب از سوی مدارس شما بازاریابی میشوند و خانوادهها به توصیه یا در مواردی به اجبار مدارس این کتب را تهیه میکنند. اگر کنترل عملکرد مدارس در این زمینه از عهده یک وزیر بر نمیآید، یعنی چند وزیر آموزشوپرورش باید داشته باشیم یا شما هم به این نتیجه رسیدهاید که اداره حاکمیتی دستگاه تعلیم و تربیت بهتر است؟