در ايامي كه اعضاي ستاد تنظيم بازار مدام از ذخاير مطمئن و تخفيفهاي ۱۵درصدي كالاهاي اساسي در آستانه ماهمباركرمضان خبر ميدهند، سازمان تعزيرات و سازمان حمايت از مصرفكنندگان بازار را رها كردهاند و از بازار مرغ و گوشت قرمز خبر ميرسد كه قيمتها روبه افزايش است و واردكنندگان انحصاري گوشت با در اختيار گرفتن بازار، گوشتهاي وارداتي ارزان را به جاي گوشتهاي داخلي با قيمت گران ميفروشند.
هر ساله در آستانه ماه مبارك رمضان جلسات پيدرپي ستاد تنظيم بازار برگزار و وعدههاي ارزاني قيمت كالاهاي اساسي و موادمصرفي مردم در رسانهها منتشر ميشود، اما با آغاز اين ماه قيمتها به تدريج افزايش مييابد و از آنجايي كه بازرسان تعزيرات و سازمان حمايت نيز در غيبت به سر ميبرند، تمام وعدههاي تنظيم بازاري دولت به فراموشي سپرده ميشود و اين داستان همچنان ادامه دارد.
امسال نيز از دو هفته مانده به ماه مبارك رمضان اين ستاد قيمت دولتي برنج و روغن را اعلام كرد و از تخفيفات ۱۵درصدي كالاهاي اساسي و فرآوردههاي لبني خبر داد. در حالي كه قيمت برنج روغن و لبنيات همزمان با افزايش قيمت دلار، قبلاً ۸تا۱۰درصد گران شده بود و تخفيفات جديد دولتي چندان به نفع مصرفكننده نبود. اين وعدههاي ارزاني در حالي است كه بازار دو كالاي پرمصرف مرغ، گوشتقرمز و تخممرغ را به حال خود رها كرده و مرغ كيلويي ۷هزار توماني در اين روزها بين 8هزار و 200 تا ۹هزار تومان به فروش ميرسد. همچنين هر شانه تخممرغ نيز از ۱۳هزار تومان به ۱۷هزار تومان تغيير قيمت داده و از همه مهمتر بازار نابسامان گوشت قرمز كه در سايه نبود بازرسان تنظيم بازار، دلالان در آن جولان داده و قيمت گوشت گوسفندي را به ۴۵هزار تومان و گوشت گوساله را به ۴۸هزار تومان افزايش دادهاند.
وظيفه اتحاديهها چيست؟
حدود چهار سال پيش كه اصناف با دولتيها بر سر سپردن بازار به اصناف چانهزني ميكردند، هيچكس تصور نميكرد در مدت زمان كوتاه، همين اصناف وعدههايشان را فراموش و بازار را به حال خود رها کنند و تنها در روزهاي انتخابات با تماس تلفني به اعضاي اتحاديه، آنها را به شركت در انتخابات تشويق كنند. در آشفته بازاري كه اين روزها در بازار خريد و فروش مرغ، گوشت و تخممرغ به وجود آمده، دامداران و مرغداران از گراني نهادههاي دامي و طيور سخن ميگويند و منتظر اعلام اسامي واردكنندگاني هستند كه ارز 3 هزار و 800 توماني گرفتهاند، خبر ميرسد. اتحاديه فروشندگان گوشت گوسفندي از ۲۹تيرماه سال ۹۶ تاكنون تعطيل است و از آنجايي كه رؤساي اين اتحاديه قادر به پاسخگويي به اعضاي خود نيستند، با استفاده از نيسانهاي يخچالدار و سردخانه متعلق به اتحاديه به دنبال كسبوكار خود هستند و اتفاقات بازار گوشت، برايشان اهميت چنداني ندارد. به گفته فعالان بازار، اعضا سالانه ۲۰۰تا ۳۰۰هزار تومان حق عضويت ميپردازند، اما هيچ خدمتي از اتحاديه خود نميگيرند و در شرايطي كه بازار دچار بينظمي ميشود، هيچگونه رايزني براي ثبات آن با توليدكنندگان و مسئولان دولتي انجام نميدهند.
گوشتهاي وارداتي به كجا ميروند؟
فعالان بازار گوشت ميگويند كه پنج ماه است از كشورهاي اوكراين،استراليا،ارمنستان و گرجستان گوشت گرم وارداتي با عنوان گوشت دولتي وارد ميشود، اما هنوز بازار گوشت قرمز تنظيم نشده است. به گفته منابع آگاه واردات گوشتهاي گرم خارجي در انحصار يك شركت است كه به يكي از سردخانههاي پشتيباني امور دام در جنوب تهران منتقل ميشود و تحت نظارت شركت واردكننده در سطح شهر توزيع ميشود. به طوري كه به واحدهاي داراي پروانه كه صلاحيت فروش گوشتهاي دولتي دارند، فروخته نميشود و به واحدهاي بدون پروانه كسب يا واحدهاي غيرمجازي كه گوشتهاي فلهاي را به رستورانها با نام گوشت گرم داخلي عرضه ميكنند، فروخته ميشود و معدود واحدهاي عرضهكننده گوشت در سطح شهر هستند كه گوشت گرم وارداتي به مصرفكنندگان عرضه ميكنند. يكي از فعالان بازار گوشت در گفتوگو با «جوان» در اينباره گفت: گوشتهاي گرم وارداتي كه با ارز دولتي وارد ميشود، به قيمت ۳۰هزارو ۹۰۰ تا ۳۳هزار تومان به فروش ميرسد، اما برخي از قصابيها كه توانستهاند به هر ترتيبي خود را به اين شركت واردكننده نزديك كنند، ميتوانند از اين گوشتهاي وارداتي خريداري كنند كه متأسفانه در اغلب اين واحدها با تعويض ليبل (نشان استاندارد كشتارگاه) اين گوشتها را به جاي گوشت گرم داخلي با قيمت ۴۶تا ۴۷هزار تومان به مصرفكننده يا رستورانها ميفروشند. اين فعال بازار نبود بازرسان تعزيرات و سازمان حمايت و حتي اتحاديه فروشندگان گوشت گوسفندي گلايه كرده است و افزود: در سالهاي گذشته در ايامي مانند محرم، نوروز يا ماهرمضان بازرسان اصناف و تعزيرات به واحدهاي صنفي يا بازار مركزي ميدان بهمن تهران سركشي ميكردند و گرانفروشان و متخلفان را جريمه ميكردند اما يكسالي است كه بازار رها شده و حتي اتحاديههاي صنفي نيز هيچ توجهي به شكايات ما و حتي مصرفكنندگان نميكنند.
مشكل بازار چيست؟
فعالان بازار گوشت، صادرات گوشت گرم از مرزهاي غربي با قيمت گران و تخلف واردكنندگان و انحصار آنها در توزيع گوشت را دليل كمبود و گراني قيمت گوشت قرمز عنوان ميكنند و همچنين افزايش قيمت دان مرغ و واكسن و داروهاي طيور را نيز موجب گراني مرغ و تخممرغ عنوان كردند. يكي از دامداران بزرگ در استان كردستان در گفتوگو با «جوان» از صادرات گوسفند زنده از مرزهاي غربي خبر داد و گفت: در اين استان گوسفند زنده را كيلويي ۶ دلار از ما خريداري ميكنند، در حالي كه در داخل كشور گوسفند زنده كيلويي ۲۱تومان است و ما توليدكنندگان گوشت ديگر مشكل پاسشدن چك را نداريم و نقد به دلار گوسفندمان را ميفروشيم و پولمان را دريافت ميكنيم.
وي تأكيد كرد: فصل بهار، فراواني زاد و ولد گلههاي گوسفندي است و فروش گوسفند افزايش مييابد و در سالهاي گذشته، در اين فصل قيمتها ارزان ميشد، اما امسال با اينكه همزمان گوشت گرم توسط دولت وارد ميشود، قيمتها همچنان گران است. وي معتقد است كه وزارت جهاد، ستاد تنظيم بازار، سازمان حمايت و تعزيرات كه بايد در ايام پرتقاضا و پرتنش به ميدان بيايند و بازار را به تعادل برساند، اكنون فروشنده و خريدار و حتي توليدكنندگان را رها كردهاند و تصور ميكنند كه گوشتهاي وارداتي ميتواند بازار را به تعادل برساند. در حالي كه با ورود به ماه رمضان تمام وعدههاي ارزاني فراموش شده و قيمت كالاهاي پرمصرف به ويژه مرغ و گوشت گران خواهد شد، كمااينكه اين رشد قيمتها از روز گذشته كليد خورده و به بازار تخممرغ نيز سرايت كرده است.